Τί μαθήματα δίνει η Χερσώνα και στην Ελλάδα

Η κατάληψη της Χερσώνας έδωσε το σύνθημα για πανηγυρισμούς από την πλευρά των Ουκρανών. Ο Ζελένσκι την χαρακτήρισε «ιστορική ημέρα» και αρκετοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επίσημοι και ανεπίσημοι, έχουν δημοσιεύσει βίντεο που δείχνουν ευγνώμονες κατοίκους να προϋπαντούν τα θριαμβευτικά στρατεύματα. Η υποχώρηση των Ρώσων από την πόλη της Χερσώνας, επουδενί δεν σημαίνει ότι εγκατέλειψαν την περιφέρεια της Χερσώνας τα 4/5 της οποίας κείτονται ανατολικά του ποταμού και τα οποία κατέχουν.

Η υποχώρηση ήταν επιβεβλημένη και έλαβε χώρα σε σχετική τάξη, παρά τις κατεστραμμένες γέφυρες και τον ουκρανικό βομβαρδισμό των πορθμείων. Όμως, για τους Ρώσους η ήττα ήταν πολιτική, καθώς εγκατέλειψαν την μόνη περιφερειακή πρωτεύουσα που μπόρεσαν να καταλάβουν. Χαρακτηριστικό ότι στις 12 Νοεμβρίου ο Αλεξάντερ Ντούγκιν επέκρινε ανοιχτά τον Πούτιν –τον κατηγόρησε ως αυταρχικό– επειδή απέτυχε να υποστηρίξει τη ρωσική ιδεολογία, καθώς αυτή καθορίζει την ευθύνη της Ρωσίας να υπερασπιστεί ρωσικές πόλεις.

Παρόλα αυτά, ήττα ή στρατηγική αναδίπλωση, η αποχώρηση από την Χερσώνα δεν απειλεί την εξουσία του Πούτιν, παρά τις επικρίσεις. Μεγαλύτερη απειλή είναι το χάος σε επιμελητεία και logistics που ακόμη πλήττει την ρωσική πολεμική προσπάθεια. Ρωσικές πηγές σημείωσαν ότι η απόσυρση διήρκεσε τρεις ημέρες και ισχυρίστηκαν ότι 20.000 Ρώσοι στρατιώτες και 3.500 οχήματα και ρυμουλκούμενο υλικό πέρασαν τον ποταμό Δνείπερο. Άλλες πηγές αναφέρουν την απόσυρση 30,000 στρατιωτών συνολικά. Ρώσοι αναλυτές θεωρούν ότι το Κρεμλίνο ψεύδεται όταν λέει ότι κατάφερε να περισώσει όλο το υλικό.

Τον περασμένο μήνα, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Αμυντικών Πληροφοριών της Ουκρανίας (GUR), υποστράτηγος Κιρίλο Μπουντάνοφ ανέφερε σε δυτικά Μέσα ότι τα στρατεύματα που υπερασπίζονται τη Χερσώνα ήταν από τα καλύτερα της Ρωσίας: «Μεγάλο μέρος από αυτά προέρχονται από αερομεταφερόμενα στρατεύματα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ρωσικές δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων και πεζοναύτες, άρα οι πιο ικανές μονάδες που διαθέτει η Ρωσία. Αυτές οι μονάδες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ομάδας».

Μετά την υποχώρηση, υπολογίζεται πως υπάρχουν τουλάχιστον 30.000-40.000 Ρώσοι στρατιώτες ανατολικά του Δνείπερου. Κάποιοι αναλυτές αναφέρουν ότι από τους 318.000 εφέδρους και νεοσύλλεκτους πολλοί ενδέχεται να πάνε στην περιφέρεια της Χερσώνας για να επανδρώσουν την τριπλή σε βάθος οχυρωματική γραμμή που κατασκεύασαν οι Ρώσοι πίσω από την ανατολική όχθη του ποταμού.

Από την άλλη κανείς δεν γνωρίζει πως έπεισε ο στρατηγός Σουροβίκιν τον Σοϊγκού και τον Πούτον για να τον αφήσουν να κάνει μια στρατιωτικά επιβεβλημένη, αλλά πολιτικά ζημιογόνα κίνηση. Πιθανόν να εγγυήθηκε ότι θα καταληφθούν τα υπόλοιπα εδάφη σε Λουχάνσκ και Ντονιέτσκ κι αυτό ίσως απαιτήσει την αποστολή εκεί των περισσοτέρων εφέδρων. Ως εκ τούτου, πιθανότατα οι Ουκρανοί να πιεστούν σ’ εκείνες τις περιοχές του Ντονμπάς τις επόμενες εβδομάδες. Όπως φάνηκε, μάλιστα, από τη μαζική πυραυλική επίθεση, η Ρωσία να αναμένεται να κλιμακώσει την εκστρατεία βομβαρδισμών στρατιωτικών στόχων και πολιτικών υποδομών.

Θυμίζει Φλάνδρα η Χερσώνα

Οι προσπάθειες των Ρώσων τώρα εστιάζονται στη διατήρηση μιας παγιωμένης κατάστασης στα ανατολικά του Δνείπερου, πράγμα όχι δύσκολο. Εκατέρωθεν θα συνεχιστούν επιδρομές και επιθετικές αναγνωρίσεις, αλλά κατά τα άλλα η κατάσταση θα θυμίζει τα πεδία της Φλάνδρας με έναν τεράστιο ποταμό ενδιαμέσως. Τουλάχιστον μέχρι η μια ή η άλλη πλευρά να αποκτήσει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει μια από τις δυσκολότερες στρατιωτικές επιχειρήσεις, τη βίαιη διάβαση ποταμού, το μέτωπο θα παραμείνει παγωμένο.

Αυτό, όμως, φαίνεται να αργεί, καθώς οι πληττόμενες από κυρώσεις και αγκυλώσεις ρωσικές βιομηχανίες πυρομαχικών έχουν αναγκάσει το Κρεμλίνο να παραγγέλνει βλήματα πυροβολικού από Νότιο Κορέα και Ιράν. Η Κίνα φαίνεται προς το παρόν να αποφεύγει την πώληση οπλισμού στη Ρωσία. Αυτό μπορεί να επηρεάσει και το ανατολικό μέτωπο στο Ντονμπάς, όπου οι Ρώσοι θα ήθελαν να προωθηθούν.

Αν πρόκειται, όμως, να σχεδιαστεί μια επίθεση σε βάθος μηνών, από όποια πλευρά, τότε πρέπει να συσσωρευτούν αποθέματα πυρομαχικών. Ιδίως εφόσον θα πρέπει η όποια επιθετική ενέργεια θα είναι πλέον εναντίον οχυρωμένων θέσεων. Έχοντας χάσει πολύ υλικό, είναι δύσκολο για τις ρωσικές δυνάμεις να υπερφαλαγγίσουν τις ουκρανικές δυνάμεις και να καταλάβουν πλήρως το Ντονμπάς.

Πρόβλημα επίσης είναι ότι η γραμμή του μετώπου παραμένει πολύ εκτενής κυρίως για τους Ρώσους, ενώ οι Ουκρανοί ναι μεν αμύνονται στο ίδιο τόξο, αλλά ανεφοδιάζονται από ένα κεντρικό σημείο το οποίο ισαπέχει από τα περισσότερα σημεία του τόξου. Αντίθετα, οι Ρώσοι πρέπει να ανεφοδιάζονται από ένα δίκτυο το οποίο απαρτίζεται από διαδρόμους Ανατολής προς Δύση με ελάχιστες διαδρομές από Βορρά προς Νότο.

Χερσώνα: Η Ρωσία ανακάμπτει, αλλά…

Από την άλλη και οι Ουκρανοί δεν έχουν το δυναμικό, παρά τα παρεχόμενα από την Δύση εφόδια, να ανακαταλάβουν το Ντονμπάς και το μέλλον δεν προοιωνίζεται καλό, καθώς εγείρονται αμφιβολίες για το πόσο ακόμα θα χρηματοδοτούν και θα εξοπλίζουν οι πληττόμενες από την ύφεση δυτικές χώρες το Κίεβο. Mεσομακροπρόθεσμα, οι Ρώσοι θα αρχίσουν να συνέρχονται, ακόμη κι αν αυτή τη στιγμή “βγάζουν από τη ναφθαλίνη” και ανακατασκευάζουν εκατοντάδες οχήματα που τέθηκαν σε υπηρεσία τις δεκαετίες 1970-1980. Ακόμη κι αυτό θα πάρει μήνες καθώς μιλάμε για πλήρη ανακατασκευή. Αλλά είναι επαρκή για άμυνα έως ότου μπορέσει η ρωσική βιομηχανία να καλύψει τα κενά.

Οπότε, το πιθανότερο είναι οι εχθροπραξίες το επόμενο διάστημα να μην πάνε ούτε μπρος, ούτε πίσω. Μετά από δεκαετίες, η επίθεση φαίνεται βαλτωμένη και η άμυνα αναδύεται και πάλι ως κυρίαρχη τάση στο θέατρο επιχειρήσεων. Τα οχήματα, θωρακισμένα ή μη, στόχοι πλέον του κάθε περιπλανώμενου πυρομαχικού και κάθε φορητού αντιαρματικού, αναγκαστικά παραδίδουν τη σκυτάλη σε πεζές, η με πολύ ελαφρά οχήματα παντός εδάφους, καταδρομικές επιχειρήσεις πολύ εξειδικευμένου προσωπικού. Αυτές πλήττουν τα στρατηγικά στοιχεία (η στόχευση ρωσικών συγκεντρώσεων εφοδιασμού υπήρξε επιτυχής) και στόχους που θα μπορούσαν να  ανοίξουν κάποια δίοδο για εδαφικά και άρα πολιτικά κέρδη.

Φτάσαμε σε σημείο όπου το κατεξοχήν όπλο που αναπτύχθηκε για να ξεπεράσει το αδιέξοδο του πολέμου των χαρακωμάτων, το άρμα μάχης και τα ακολουθούντα Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης και Μεταφοράς Προσωπικού, παρότι κοστίζουν πανάκριβα, να εμφανίζουν πλέον ελάχιστη βιωσιμότητα επί του πεδίου. Αυτό και μόνο πρέπει να δώσει μαθήματα σε όλους και ιδίως στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις.