Τι όρους θέτει ο Σίσι στον Ερντογάν για να τα ξανάβρουν

Η επαναπροσέγγιση Τουρκίας και Αίγυπτου που βρίσκεται σε αρχικό επίπεδο διερευνητικών επαφών, εξετάζεται πολύ προσεχτικά από το Κάιρο, που αντιλαμβάνεται ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η Άγκυρα επιθυμεί πράγματι να αλλάξει την πολιτική της. Ωστόσο, το ενδιαφέρον εντοπίζεται στο αν ο Ερντογάν θα αποδεχτεί πλήρως τους όρους του Καίρου, που βάζουν πάνω από όλα τα αιγυπτιακά συμφέροντα, καθώς θα τεθεί ενώπιων σκληρών διλημμάτων.

Στο πλαίσιο αυτό ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι κατά τη διάρκεια συνέντευξής του δήλωσε για τις σχέσεις των δυο χωρών ότι «αυτά τα θέματα σχετίζονται με τις προϋποθέσεις που ανέφερε πάντα η Αίγυπτος, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τη φύση των διεθνών σχέσεων που βασίζονται στον σεβασμό της ατομικότητας, στη μη παρέμβαση σε εσωτερικές υποθέσεις και στη μη χρηματοδότηση εξτρεμιστών που αντιτίθενται στο κράτος».

Το Κάιρο αναμένεται να διαμορφώσει ένα γενικό πλαίσιο για τις σχέσεις των δυο χωρών, μια ολοκληρωμένη συμφωνία που εμπεριέχει πολλά θέματα που πρέπει να γίνουν πλήρως σεβαστά. Η πορεία των σχέσεων Αιγύπτου-Τουρκίας αναμένεται να πηγαίνει βήμα προς βήμα, δηλαδή όταν κάνει η  Άγκυρα μια θετική κίνηση, το Κάιρο να ανταποδίδει με τη σειρά του.

Ο Σούκρι επισήμανε, εκτός από το ότι «υπάρχουν ενδείξεις ότι η Τουρκία επιθυμεί να αλλάξει την προσέγγισή της προς την Αίγυπτο», ότι πρέπει η «Τουρκία να τροποποιήσει την πολιτική της, έτσι ώστε να μην διασταυρώνεται με τα αιγυπτιακά συμφέροντα, ειδικά όταν πρόκειται για την εθνική ασφάλεια της Αιγύπτου. Αυτό εμπίπτει στο πλαίσιο της λήψης πρακτικών μέτρων που μπορεί να παρακολουθούνται και να αξιολογούνται».

Μουσουλμανική Αδελφότητα

Η Αίγυπτος βάσει των κινήσεων της εμφανίζεται ανυποχώρητη, ενώ αντίθετα ο Ερντογάν φαίνεται στρυμωγμένος καθώς αν επιθυμεί την επαναπροσέγγιση θα πρέπει να εγκαταλείψει πάγιες πολιτικές του. Το θέμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που αποτελεί στενό σύμμαχο του Ερντογάν και  έχει ενσωματώσει την ιδεολογία της στο εθνικιστικό-θρησκευτικό όραμά του, αποτελεί το βασικό σημείο τριβής των σχέσεων των δύο κρατών.

Το γεγονός, ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που εδρεύουν στην Τουρκία ανακοίνωσαν την αναστολή όλων των πολιτικών προγραμμάτων που επέκριναν σφοδρά τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αλ-Σίσι και το καθεστώς του, μετά από οδηγίες της κυβέρνησης της Άγκυρας, θεωρήθηκε μια κίνηση καλής θέλησης, αλλά και μια νίκη για το Κάιρο.

Προφανώς το κόστος της απόφασης του Ερντογάν για αυτήν την απόφαση δεν είναι μεγάλο, καθώς τα μέσα ενημέρωσης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, μπορούν να εκπέμπουν και παράνομα. Ο Ερντογάν θα αντιμετωπίσει σοβαρό δίλημμα όταν το Κάιρο τον πιέσει να απελάσει τα άτομα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που έχουν καταδικαστεί στην Αίγυπτο. Στον πρώτο γύρο των διερευνητικών επαφών που έγιναν στις αρχές Μαίου μεταξύ των υφυπουργών Εξωτερικών των δυο κρατών παραδόθηκε και ένας κατάλογος με τα ονόματά τους.

Το δίλημμα της Λιβύης

Ενδεχόμενη απέλασή τους στην Αίγυπτο αναμένεται να πλήξει το προφίλ του Ερντογάν σαν “προστάτη” όλων μουσουλμάνων και να δυσαρεστήσει συμμάχους του, όπως το Κατάρ αλλά και την παλαιστινιακή Χαμάς, που τη χρησιμοποιεί ως μοχλό άσκησης πίεσης προς το Ισραήλ.
Οι σχέσεις Τουρκίας-Λιβύης αποτελούν ένα ακόμα σημείο αντιπαράθεσης για το Κάιρο, που έχει θέσει όρο την αποχώρηση των Τούρκων στρατιωτών από την Λιβύη –βασίστηκε στη συμφωνία στρατιωτική συνεργασίας της Άγκυρας με την κυβέρνηση της Τρίπολης το Νοέμβριο του 2019– όπως και όλων των μισθοφόρων.

Ο Ερντογάν αν ενδώσει στις απαιτήσεις του Καίρου, τότε θα εγκαταλείψει τη στρατηγική της ενίσχυσης της επιρροής του στη Λιβύη που έχει στόχο την παγίωση του παράνομου τούρκο-λιβυκού μνημονίου στην μετεμφυλιακή εποχή. Η προσέγγιση της Αιγύπτου από τον Ερντογάν γίνεται βάσει της εκτίμησής του, ότι η ομαλοποίηση των σχέσεων θα ενισχύσει την θέση της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και έχει τη λανθασμένη λογική να συνδυάζει τις διμερείς σχέσεις με το Κάιρο, με τις σχέσεις που έχει αυτό με Ελλάδα και Κύπρο.