Το αυτόματο λοκντάουν γυρίζει μπούμερανγκ στην Μέρκελ

Σε χώρες όπου οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν, ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, “παραδοσιακό” λοκντάουν, ήταν μαθηματικά βέβαιο ότι η αντίδραση του κόσμου θα γινόταν ασφυκτική. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει στη Γερμανία, όπου η κυβέρνηση Μέρκελ πέρασε νέα τροποποίηση του νόμου περί της διαχείρισης της πανδημίας, δίνοντας στον εαυτό της υπερεξουσίες έναντι των ομοσπονδιακών κρατιδίων. Κι έκτοτε, οι προσφυγές στο ομοσπονδιακό δικαστήριο πέφτουν βροχή.

Με βάση αυτό το νόμο, το Βερολίνο μπορεί να επιβάλει απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 10 το βράδυ ως τις 5 το πρωί, σε περιφέρειες όπου τα κρούσματα ξεπερνούν τα 100 ανά 100.000 κατοίκους για τρεις συνεχόμενες ημέρες. Επίσης περιλαμβάνει αυστηρότερα όρια στις δημόσιες συγκεντρώσεις και τη λειτουργία των καταστημάτων και των σχολείων. Το λεγόμενο “φρένο έκτακτης ανάγκης” ήδη εφαρμόζεται στα 15 από τα 16 κρατίδια της Γερμανίας.

Οι αντιδράσεις ήταν άμεσες, αφού το τελευταίο σαββατοκύριακο του Απριλίου πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις εκατοντάδων ατόμων σε διάφορες πόλεις, από τη Φρανκφούρτη ως το Ανόβερο. Σημαντική μερίδα Γερμανών πολιτών είναι δυσαρεστημένοι με τα νέα περιοριστικά μέτρα. Και σίγουρα δεν βοηθάει το γεγονός ότι, μέχρι πρότινος, το κυβερνητικό επιτελείο της Μέρκελ δεν μπόρεσε να έρθει σε συμβιβασμό με τα κρατίδια για το ποια πολιτική θα ακολουθήσει αναφορικά με τους εμβολιασμένους, αν δηλαδή θα έχουν μεγαλύτερη ελευθερία από ό,τι οι υπόλοιποι πολίτες.

Μέχρι το απόγευμα της 27ης Απριλίου είχαν κατατεθεί πάνω από 100 προσφυγές, ατομικές και συλλογικές, εναντίον του “φρένου έκτακτης ανάγκης”. Μεταξύ αυτών, βουλευτές όπως ο Φλόριαν Ποστ του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, το κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP), βουλευτές των Πρασίνων και της γερμανικής Αριστεράς, σύλλογοι νομικών όπως η “Κοινωνία για τις Ελευθερίες” κ.ά. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι το κυβερνών κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών φυλλορροεί καθημερινά, με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις.

Αχρείαστο και αυταρχικό μέτρο

Το σκεπτικό των προσφυγών στο Συνταγματικό Δικαστήριο είναι κοινό: Η χρησιμότητα της απαγόρευσης κυκλοφορίας και αυτών των περιορισμών είναι πολύ χαμηλή, ενώ δεν δικαιολογείται ο αυτόματος μηχανισμός επιβολής τους. Επίσης, δεν επιτρέπει οποιαδήποτε ευελιξία στην προσαρμογή των περιορισμών στις ιδιάζουσες συνθήκες που ενδεχομένως επικρατούν σε μια περιοχή. Πρόκειται για ένα εντελώς οριζόντιο μέτρο χωρίς αναλογικότητα, ενώ δεν προβλέπει διάκριση μεταξύ μιας περιοχής με συγκεκριμένες εστίες υψηλής μεταδοτικότητας και περιοχές όπου η μετάδοση είναι εκτός ελέγχου.

Ταυτόχρονα, καθώς εξήγησε η νομικός Καταρίνα Μάνγκολντ, δεν έχουν εφαρμοστεί εναλλακτικά μέτρα, όπως η υποχρεωτική τηλεργασία ώστε να μειωθεί ο συνωστισμός στους χώρους εργασίας και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Πέραν της αυστηρότητας του νέου λοκντάουν, εγείρονται και ερωτηματικά για την αποτελεσματικότητά του, αφού ωθεί πολλούς ανθρώπους να συναντώνται σε σπίτια αντί να βγαίνουν έξω.

Έτσι, αν και οι περισσότερες από τις προσφυγές εναντιώνονται σε συγκεκριμένες διατάξεις του νόμου, είναι τόσες πολλές που ουσιαστικά το Συνταγματικό Δικαστήριο καλείται να αποφασίσει για το σύνολό του.

Το λοκντάουν φέρνει τριγμούς στην κυβέρνηση

Η διαχείριση της πανδημίας και οι οικονομικές επιπτώσεις της δεν θα μπορούσαν να μην κοστίσουν στο CDU, το οποίο βρίσκεται πια στη δεύτερη θέση των προτιμήσεων των Γερμανών, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Kantar που δημοσίευσε η Bild. Οι Πράσινοι καταγράφουν ρεκόρ απήχησης με 28%, δηλαδή έξι μονάδες πάνω, ενώ το CDU έπεσε ακόμη δύο μονάδες, στο 27%. Το SPD έχασε επίσης δύο μονάδες, πέφτοντας στο 13%, που είναι και το χαμηλότερο ποσοστό τους από το καλοκαίρι του 2019. Οριακή μείωση έχουν επίσης η γερμανική Αριστερά, με 7%, και η “Εναλλακτική για τη Γερμανία”, με 10%, ενώ το φιλελεύθερο FDP κινείται στο 9%.

Προφανώς η προεκλογική περίοδος έχει άτυπα ξεκινήσει στη Γερμανία, αφού οι εκλογές είναι σε πέντε μήνες και οι Χριστιανοδημοκράτες “δοκιμάζονται” ένεκα της αποχώρησης της Άγκελα Μέρκελ, μετά από 15 χρόνια στην καγκελαρία. Η επικράτηση του Άρμιν Λάσετ στην υποψηφιότητα για την καγκελαρία συνοδεύτηκε από εσωκομματικές εντάσεις, ενώ δεν είναι βέβαιο ότι μπορεί να συγκρατήσει την πτώση του κόμματος

Η άνοδος των Πρασίνων είναι πραγματικά αξιοσημείωτη, καθώς το κόμμα, υπό την ηγεσία της Αναλένα Μπέρμποκ, προσελκύει ως και 300 εγγραφές νέων μελών την εβδομάδα. Απορροφά ψηφοφόρους από όλο σχεδόν το πολιτικό φάσμα, είναι αρεστή στις γυναίκες αλλά και σε πολίτες που δεν είχαν σχέση με την πολιτική, σύμφωνα με την Kantar. Αυτό επιβεβαιώνει την απογοήτευση του κόσμου με τους κυβερνητικούς χειρισμούς, ιδίως αναφορικά με την πανδημία.

Άλλωστε η ίδια η Μπέρμποκ ευαγγελίζεται μια “νέα αρχή”, έχοντας απόσχει από την ψηφοφορία για το “φρένο έκτακτης ανάγκης” και επικρίνει την έλλειψη αναλογικότητας των περιορισμών. Η αντιπρότασή της δεν είναι σαφής, ακόμα, όμως από ό,τι φαίνεται, η απειρία την οποία της καταλογίζουν οι αντίπαλοί της δεν είναι αρκετή για να ανακόψει τις απώλειές τους.