“Φιλί της ζωής” από τον Πούτιν στη Μέι

Γράφει ο Γιώργος Λυκοκάπης  – 

Η μυθιστορηματική δολοφονική απόπειρα εναντίον ενός Ρώσου διπλού πράκτορα στην Αγγλία ξύπνησε τα φαντάσματα του Ψυχρού Πολέμου σε όλη την Δύση. Ο Σέργκει Σκριπάλ και η κόρη του Γιούλα δηλητηριάστηκαν από μία νευροπαραλυτική ουσία ρωσικής προέλευσης. Ο κατάσκοπος είχε καταδικαστεί στην Ρωσία για εσχάτη προδοσία και τα τελευταία χρόνια ζούσε στην Αγγλία.

Η βρετανική κυβέρνηση, πριν καν οι αρχές καταλήξουν σε ασφαλή συμπεράσματα, έσπευσε να κατηγορήσει το καθεστώς Πούτιν για την απόπειρα. Μία σειρά από κυβερνήσεις της Δύσης υιοθέτησαν τους ισχυρισμούς του Λονδίνου, προχωρώντας σε μαζικές απελάσεις Ρώσων διπλωματών. Η πιο ακραία αντίδραση ήρθε από την Ουάσιγκτον, η οποία απέλασε 60 Ρώσους διπλωμάτες και έκλεισε το ρωσικό προξενείο στο Σιάτλ.

Προκαλεί εντύπωση που η κυβέρνηση Τραμπ εμφανίζεται ως ο πιο θερμός συμπαραστάτης της Αγγλίδας πρωθυπουργού Τερέζα Μέι. Όχι μόνο διότι ο σημερινός Αμερικανός Πρόεδρος είχε υποσχεθεί προεκλογικά να βελτιώσει τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ρωσία. Κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης αντιπαράθεσης που είχε μέχρι πρόσφατα με την βρετανική κυβέρνηση, για μία σειρά ζητημάτων.

Ο Τραμπ είχε ακυρώσει αιφνιδιαστικά την προγραμματισμένη επίσκεψη του στην Βρετανία στις αρχές του 2018, αρνούμενος να παραστή στα εγκαίνια της νέας πρεσβείας των ΗΠΑ στο Λονδίνο. Θεωρούσε αντιαισθητικό το κτίριο που παραχώρησε το Λονδίνο για την πρεσβεία, δηλώνοντας χαρακτηριστικά “σιγά μην πάω να τους κόψω την κορδέλα“.

Ακόμα και οι βουλευτές των Βρετανών Συντηρητικών είχαν αντιδράσει, όταν ο Τραμπ έκανε retweet ένα ισλαμοφοβικό βίντεο της νεοναζιστικής οργάνωσης “Britain first”. Ο Αμερικανός πρόεδρος αναγκάστηκε να ζητήσει αργότερα συγνώμη. Συνέχισε όμως να “σνομπάρει” τους Άγγλους Τόρις, έχοντας στενές σχέσεις με τον ευρωσκεπτικιστή πολιτικό Νάιτζελ Φάρατζ.

Η Βρετανίδα πρωθυπουργός δεν κινδυνεύει πλέον

Αυτές οι παρεξηγήσεις ανήκουν πλέον στο παρελθόν. Η Τερέζα Μέι ευχαρίστησε θερμά τον Ντόναλντ Τραμπ για την στάση που κράτησε στην αντιπαράθεση του Λονδίνου με την Μόσχα. Αντιπαράθεση που λειτουργεί σίγουρα υπέρ της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι, η οποία ενισχύει το ηγετικό της προφίλ. Μόλις λίγους μήνες πριν δημοσιεύματα του βρετανικού τύπου σημείωναν, πως υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να καθαιρεθεί από “δελφίνους” του συντηρητικού κόμματος.

Το Συντηρητικό κόμμα στην Αγγλία είναι διχασμένο μεταξύ των υποστηρικτών του “σκληρού” Brexit, και των υπέρμαχων των στενών δεσμών με την ΕΕ. Η Τερέζα Μέι ισορροπούσε μεταξύ των δύο τάσεων, όχι πάντα με επιτυχία. Η εσωκομματική αμφισβήτηση εντάθηκε στο πρόσωπο της Μέι, μετά την επιλογή της να προκαλέσει πρόωρες εκλογές τον περασμένο Ιούνιο. Το αποτέλεσμα των εκλογών ήταν μία δυσάρεστη έκπληξη για την ηγεσία των Τόρις, που περίμεναν μία άνετη επικράτηση.

Οι Άγγλοι Συντηρητικοί δεν κατάφεραν να κατακτήσουν την αυτοδυναμία, όπως στις προηγούμενες εκλογές. Το Εργατικό Κόμμα με αρχηγό μία εμβληματική φιγούρα του παγκόσμιου αντιπολεμικού κινήματος, τον ακτιβιστή Τζέρεμι Κόρμπιν, κατάφερε να κάνει την έκπληξη. Αύξησε κατά 10% το ποσοστό του σε σχέση με την τελευταία αναμέτρηση, φέρνοντας μετά από χρόνια τους Άγγλους Εργατικούς σε τροχιά εξουσίας. Όταν ο Κόρμπιν εμφανίστηκε το καλοκαίρι στο μουσικό φεστιβάλ του Γκλανστονμπέρι είχε στην κυριολεξία υποδοχή ροκ σταρ, μιας και είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην νεολαία.

Η Βρετανίδα πρωθυπουργός κατάφερε να “αναστήσει” εκλογικά την σοσιαλδημοκρατία στην Βρετανία, όταν είναι σε υποχώρηση στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το συνέδριο των Τόρις έμοιαζε η ιδανική ευκαιρία για την ενίσχυση της δημόσιας εικόνας της. Όμως η παρουσία της πρωθυπουργού εξελίχθηκε σε ένα επικοινωνιακό φιάσκο, που ενέτεινε τους προβληματισμούς στο Συντηρητικό Κόμμα για τις ικανότητες της. Τον περασμένο Οκτώβριο δημοσιεύματα του βρετανικού τυπου σημείωναν “οι μέρες της Μέι στην πρωθυπουργία είναι μετρημένες”.

Ενισχυμένη η Τερέζα Μέι

Η δολοφονική απόπειρα κατά του Σκριπάλ άλλαξε θεαματικά την πολιτική ατζέντα στην Βρετανία. Σύσσωμο το συντηρητικό κόμμα στοιχήθηκε πίσω από την σκληρή αντιρωσική στάση της Βρετανίδας πρωθυπουργού. Ο Άγγλος υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον έφτασε στο σημείο να συγκρίνει τον Πούτιν με τον Αδόλφο Χίτλερ, προκαλώντας την οργή της Μόσχας. Η παρέμβαση του έχει μεγάλη σημασία, καθώς πρόκειται για τον σημαντικότερο εσωκομματικό αντίπαλο της Τερέζα Μέι.

Η Αγγλίδα πρωθυπουργός δείχνει να σώζει την τιμή της Δύσης, ερχόμενη σε κατά μέτωπο αντιπαράθεση με τον αυταρχισμό του Πούτιν. Για τους υποστηρικτές της συμβολίζει την σθεναρή στάση που κράτησε ο Τσόρτσιλ έναντι του Χίτλερ, ακόμα και όταν το Λονδίνο βομβαρδίζοταν από την γερμανική αεροπορία. Το ιστορικό αυτό παράδειγμα συγκινεί τους Άγγλους ακόμα και σήμερα. Να θυμήσουμε πως χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από τους υπέρμαχους του Brexit.

Ο Κόρμπιν δέχτηκε επιθέσεις από όλο το πολιτικό φάσμα μόλις αμφισβήτησε την εμπλοκή του ρωσικού κράτους στην δολοφονική απόπειρα. Για τους Άγγλους Συντηρητικούς είναι ένας “ακροαριστερός εξτρεμιστής”, παντελώς ακατάλληλος για το πρωθυπουργικό αξίωμα. Η εσωκομματική αντιπολίτευση των Εργατικών χαρακτήρισε την στάση του Κόρμπιν “ντροπιαστική” για την τιμή της Μεγάλης Βρετανίας. Έχει προσπαθήσει κάμποσες φορές να τον ανατρέψει, χωρίς όμως επιτυχία.

Όπως η Θάτσερ στα Φώκλαντ

Πολλές χώρες της ΕΕ δεν επιθυμούν έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο με την Ρωσία. Η τοποθέτηση του Τζέρεμι Κόρμπιν για “ρωμαλέο διάλογο με την Ρωσία”, δεν διαφέρει πολύ από τις δημόσιες θέσεις της Άγκελα Μέρκελ, ή στελεχών της γαλλικής κεντροδεξιάς. Οι παραλληρισμοί του Πούτιν με τον Χίτλερ μοιάζουν ιστορικά ανακριβείς, η προσάρτηση της Κριμαίας έχει πολλές διαφορές με τον διαμελισμό της Τσεχοσλοβακίας.

Με δεδομένη την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από την Ρωσία, δεν φαίνεται πιθανή η επιβολή ευρωπαϊκών κυρώσεων στον τομέα της ενέργειας. Η Τερέζα Μέι απέστειλε συλληπητήριο τηλεγράφημα στον Βλαντίμιρ Πούτιν για την πολύνεκρη πυρκαγιά που σημειώθηκε σε εμπορικό κέντρο στην Σιβηρία. Φαίνεται πως θα βάλει κάποια όρια στην αντιπαράθεση της με την Μόσχα. Σίγουρα όμως περιμένει να επιβραβευθεί εκλογικά για την στάση της, όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ μετά τον πόλεμο των Φώκλαντ.

Πράγματι η Ρωσία έχει δείξει στο παρελθόν ότι μπορεί να κάνει πολύ χειρότερα πράγματα από μία δολοφονική απόπειρα εναντίον ενός παροπλισμένου κατασκόπου. Αλλά και οι βρετανικές κυβερνήσεις δεν είναι αμέπτου ηθικής, αν θυμηθούμε τα ψέματα του πρώην πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ για τα περιβόητα “όπλα μαζικής καταστροφής” του Σαντάμ Χουσείν. Η απάντηση της Ρωσίας αλλά και η μετέπειτα στάση των ΗΠΑ θα δείξει αν έχουμε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο ή απλά έναν πόλεμο προπαγάνδας.