Το φυλακισμένο Ισλαμικό Κράτος – Το τζίνι είναι έτοιμο να βγει από το μπουκάλι

Η εισβολή των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στα βορειοδυτικά εδάφη της Συρίας, εκτός των άλλων, ανέδειξε ένα ζήτημα, για το οποίο λίγο ως πολύ η Ευρώπη επέμενε στην τακτική του στρουθοκαμηλισμού. Αναφερόμαστε στα στρατόπεδα εγκλεισμού των τζιχαντιστών. Εκεί, όπου μένουν κρατούμενοι κάποιοι από τους σκληρότερους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους, ενίοτε και οι οικογένειές τους.

Τις μέρες της παντοδυναμίας τους, οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους επιστράτευσαν κάποια από τα πιο σαδιστικά ένστικτά τους. Αυτά ήταν που ενέπνευσαν και τις φυλακές-κολαστήρια που δημιούργησαν. Η βαναυσότητα που επικρατούσε εκεί ήταν αντίστοιχη αυτής που είχε βιώσει η ανθρωπότητα αρκετούς αιώνες νωρίτερα: στην περίοδο του Μεσαίωνα και του σκοταδισμού που τον συνόδευσε.

Στην πόλη Ράκα, λοιπόν, την πρώτη de facto πρωτεύουσα του Ισλαμικού Κράτους, ελάχιστες πινακίδες έχουν απομείνει για να θυμίζουν την ευμάρεια μιας αλλοτινής ζωής. Ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο είχε μετατραπεί σε μία από τις “φυλακές του θανάτου”, όπως συνήθιζαν να την περιγράφουν με περηφάνια οι ίδιοι οι τζιχαντιστές. Πριν οδηγηθούν για εκτέλεση, οι αιχμάλωτοι που είχαν τολμήσει να ορθώσουν το ανάστημα τους, αποφεύγοντας να δηλώσουν υποταγή στο Χαλιφάτο, πέρναγαν από απάνθρωπα βασανιστήρια. Μεταξύ αυτών ήταν και η παραμονή τους σε ένα κρεβάτι, όμοιο με αυτό που η ελληνική μυθολογία περιγράφει ως Κλίνη του Προκρούστη.

Μετά την κατάρρευση του Ισλαμικού Κράτους, πολλοί από τους μέχρι τότε βασανιστές, δήμιους και τρομοκράτες δεν πρόλαβαν να διαφύγουν, με αποτέλεσμα να αιχμαλωτιστούν. Ήταν δεκάδες χιλιάδες τα μέλη του Ισλαμικού Κράτους που έπεσαν στα χέρια των Κούρδων μαχητών του YPG, οι οποίοι αποτελούν την ραχοκοκαλιά των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), μιας συμμαχίας Κούρδων, Αράβων και Γεζίντι που υποστηρίχτηκε από την Ουάσινγκτον στη μάχη κατά της ισλαμικής τρομοκρατίας.

Οι φυλακές των τζιχαντιστών

Σε μία πρώτη φάση, οι SDF ανακοίνωσαν ότι αιχμαλώτισαν περισσότερους από 5.000 τζιχαντιστές, τους οποίους και οδήγησαν σε φυλακές που δημιούργησαν και λειτούργησαν σε εγκαταλελειμμένα κτίρια. Τόσο ο αριθμός των στρατοπέδων-φυλακών, όσο και ο αριθμός των κρατούμενων αυξανόταν, καθώς περνούσαν οι μήνες και οι Κούρδοι απελευθέρωναν εδάφη από το Ισλαμικό Κράτος. Ειδικά μετά την κατάληψη της Μοσούλης, απωθήθηκε από πολλά από τα οχυρά του στο Ιράκ και στη Συρία, χάνοντας μεγάλο μέρος από την εδαφική του βάση στις περιοχές που είχε κάποτε αναπτυχθεί.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, στις φυλακές-στρατόπεδα, που είναι διασκορπισμένες στη βορειοανατολική Συρία, βρίσκονται περίπου 10.000 τζιχαντιστές, ενώ σε άλλες εγκαταστάσεις οι Κούρδοι κρατούν μέχρι και 70.000 μέλη των οικογενειών τους. Στο Al-Hawl μόνο λέγεται ότι βρίσκονται περιορισμένες 60.000 γυναίκες και παιδιά τζιχαντιστών.

Στη συντριπτική πλειονότητά τους, πρόκειται για Σύριους και Ιρακινούς σουνίτες. Αρκετές χιλιάδες, όμως, είναι ξένοι, σύμφωνα με τον Κούρδο αξιωματούχο Άμπντελ Κάριμ Όμαρ. Πρόκειται κυρίως για μουσουλμάνους πολίτες ευρωπαϊκών χωρών με καταγωγή από την Ασία και την Αφρική, οι οποίοι μερικά χρόνια νωρίτερα είχαν εγκαταλείψει τις χώρες τους. Mέσω Τουρκίας είχαν πάει στη Συρία για να πολεμήσουν στις τάξεις του Ισλαμικού Κράτους, με όραμα την επαναφορά του Χαλιφάτου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι φτάνοντας εκεί έκαιγαν τα διαβατήριά τους, αποκηρύσσοντας τελετουργικά τη νομική σχέση τους με τις ευρωπαϊκές χώρες, όπου είχαν πάει οι ίδιοι ή οι γονείς ή και οι παππούδες τους για μια καλύτερη ζωή. Μαζί αποκήρυσσαν και την μέχρι τότε ζωή τους. Είναι ένα σημαντικό ποσοστό από όλους αυτούς που τα τελευταία χρόνια έχουν αιχμαλωτιστεί και παραμένουν περιορισμένοι στα στρατόπεδα που ελέγχουν οι Κούρδοι μαχητές.

Οι νύφες του Ισλαμικού Κράτους

Αρχικά, οι κουρδικές αρχές ζήτησαν από τις ευρωπαϊκές χώρες προέλευσης των τζιχαντιστών να τους δεχτούν πίσω. Είναι κοινό μυστικό, όμως, ότι καμία από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις τους δεν επιθυμούσε να τους δεχτεί. Μία τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση ανεπιθύμητων τζιχαντιστών, που έχει ακόμα ξεμείνει σ’ αυτά τα στρατόπεδα, είναι μία 15χρονη Βρετανίδα, η οποία εγκατέλειψε το 2015 το ανατολικό Λονδίνο.

Από εκεί έφτασε στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια μέσω της νοτιοανατολικής Τουρκίας έφτασε στη Ράκα, όπου και εντάχθηκε στο Ισλαμικό Κράτος σαν “νύφη του τζιχάντ”. Παντρεύτηκε έναν Ολλανδό, που είχε επίσης μεταστραφεί στο Ισλάμ, μαχόμενος για το Ισλαμικό Κράτος. Το νεαρό ζευγάρι απέκτησε τρία παιδιά. Μετά την πτώση του Χαλιφάτου χωρίστηκαν. Ο άνδρας κρατείται σε ένα στρατόπεδο στη βορειοανατολική Συρία. Αυτή με τα παιδιά της σε ένα άλλο για γυναικόπαιδα, πολλά χιλιόμετρα μακριά. Από τη μία ο γάμος τους δεν ίσχυε νομικά, άρα δεν δικαιούνταν οικογενειακή επανένωση στην Ευρώπη, ενώ ήταν συνάμα και ύποπτοι για τέλεση νέων τρομοκρατικών ενεργειών και εγκλημάτων.

Αρκετές από τις γυναίκες αυτές είχαν προσχωρήσει στην hesba, την γυναικεία θρησκευτική αστυνομία του Ισλαμικού κράτους. Αυτή αποτελείτο από γυναίκες που τυραννούσαν άλλες μουσουλμάνες, επειδή δεν τις θεωρούσαν επαρκώς ευθυγραμμισμένες με τη δική τους φανατική ανάγνωση του Ισλάμ. Μερικές φορές, μάλιστα, καυχιόνταν ότι πουλούσαν νέες παρθένες στους ιδιοκτήτες τους. Τα μέλη της hesba ήταν γυναίκες που εντάχθηκαν συνειδητά στο Ισλαμικό Κράτος, ή που ξεκίνησαν ως αιχμάλωτες, αλλά στη συνέχεια υπέκυψαν και δήλωσαν πίστη, υπηρετώντας το.

Κίνδυνος απελευθέρωσης τζιχαντιστών

Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που αρνήθηκαν τον επαναπατρισμό τζιχαντιστών, το μη πλήρως αναγνωρισμένο διεθνώς Κοσσυφοπέδιο τους δέχτηκε πίσω. Με μία μυστική επιχείρηση που έλαβε χώρα νύχτα, με πτήσεις τσάρτερ μεταφέρθηκαν εκατοντάδες Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου από εδάφη που άλλοτε κατείχε το Ισλαμικό Κράτος στη βόρεια Συρία. Ούτε καν οι συγγενείς τους γνώριζαν για τη μυστική μεταφορά τους. Οι άνδρες μεταφέρθηκαν σε φυλακές υψίστης ασφαλείας, ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά σε ειδικό κέντρο υποδοχής για υγειονομική και ψυχολογική υποστήριξη.

Οι Κούρδοι επιχείρησαν να κρατήσουν μυστικές τις τοποθεσίες των στρατοπέδων κράτησης, φοβούμενοι προσπάθειες απελευθέρωσης των φυλακισμένων από άλλους τζιχαντιστές. Αυτός είναι και ο λόγος που οι δημοσιευμένες φωτογραφίες από τα στρατόπεδα αυτά είναι ελάχιστες. Σε αυτές τις μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού φωτογραφίες, πρώην πολεμιστές του Ισλαμικού κράτους, με πορτοκαλί φόρμες βρίσκονται στοιβαγμένοι σε ερειπωμένα κελιά.

Κάποια από αυτά βρίσκονταν σ’ ένα παλιό νοσοκομείο στη βορειοανατολική Συρία, το οποίο είχε υποστεί πολλές φθορές εξαιτίας των βομβαρδισμών. Σε δεκάδες μικρούς χώρους κρατούνταν στοιβαγμένα εκατοντάδες άτομα. Οι Κούρδοι εδώ και καιρό ζητούν τη δημιουργία ενός ειδικού Διεθνούς Δικαστηρίου, το οποίο θα αποφασίσει για την τύχη των τζιχαντιστών.

Υπάρχουν, εξάλλου, και χιλιάδες άλλοι ύποπτοι όχι μόνο για συμμετοχή στο Ισλαμικό Κράτος, αλλά και για εγκληματική δράση στους κόλπους του. Εξάλλου, τα εν λόγω στρατόπεδα ήταν εξ αρχής μία πρόσκαιρη λύση. Από τη στιγμή που δεν δόθηκε λύση, εξαιτίας της ολιγωρίας των δυτικών κυβερνήσεων, χιλιάδες άτομα παρέμειναν υπό αυτές τις δύσκολες συνθήκες.

Μετά την έναρξη της τουρκικής εισβολής, οι Κούρδοι ηγέτες κατέστησαν σαφές πως οι δυνάμεις τους δεν επαρκούν πλέον για να φυλάνε τους αιχμαλώτους τζιχαντιστές. Προτεραιότητά τους είναι να αντιμετωπίσουν την τουρκική εισβολή. Αυτό σημαίνει ότι οι τζιχαντιστές θα ελευθερωθούν και πολλοί εξ αυτών είναι πολύ πιθανόν να ενταχτούν στον Ελεύθερο Συριακό Στρατό, ο οποίος πολεμά κουρδικές δυνάμεις ως εμπροσθοφυλακή του τουρκικού στρατού.

Δήμιοι και αιμοσταγείς εκτελεστές

Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ των κρατουμένων βρίσκονται και δύο Βρετανοί, συνεργοί του “Τζιχάντι Τζον”, το πραγματικό όνομα του οποίου είναι Μοχάμεντ Εμουάζι. Ο δήμιος αυτός είχε γίνει γνωστός από τα βίντεο που τον παρουσίαζαν να αποκεφαλίζει αιχμαλώτους και τα οποία είχαν προκαλέσει σοκ στην κοινή γνώμη το 2014 και το 2015. Ο τζιχαντιστής αυτός σκοτώθηκε το Νοέμβριο του 2015 στη διάρκεια βομβαρδισμού στη Ράκα. Τώρα, οι συνεργοί του, οι οποίοι κρίνονται ως «ιδιαίτερα επικίνδυνοι», βρίσκονται στα χέρια των Αμερικάνων, ώστε να μην διαφύγουν με τους υπόλοιπους κρατούμενους.

Εκατοντάδες άλλοι, όμως, αναμένεται εκ των πραγμάτων να αφεθούν ελεύθεροι μετά την τουρκική εισβολή. Άτομα που συνελήφθησαν στις περιοχές Ντεμπές και Κιρκούκ και ομολόγησαν, κατά τη διάρκεια των ανακρίσεων, ότι είναι μέλη του Ισλαμικού Κράτους και δράστες φρικτών εγκλημάτων. Πολλοί από αυτούς, μάλιστα, μεταφέρθηκαν στις φυλακές των Ασιάγες (των κουρδικών υπηρεσιών ασφαλείας στο βόρειο Ιράκ) μετά την άφιξη των ιρακινών δυνάμεων στο Κιρκούκ.

Σε ειδικούς καταυλισμούς που φυλάσσονται από την κουρδική πολιτοφυλακή βρίσκονται και χιλιάδες παιδιά. Συχνά είναι ορφανά, καθώς και οι δύο γονείς τους έχουν σκοτωθεί σε βομβιστικές επιθέσεις. Συχνά είναι φανατισμένα και δηλητηριασμένα, εξαιτίας της φρίκης που έχουν βιώσει. Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς 7.000 τέτοιοι ανήλικοι από περισσότερες από 30 χώρες, θα βρεθούν τελείως εγκαταλελειμμένοι, σε περίπτωση που οι Κούρδοι εγκαταλείψουν τα στρατόπεδα.

Το μήνυμα Αλ Μπαγκντάντι

Το μόνο σίγουρο είναι ότι έχουν ήδη μεγαλώσει σαν απόκληροι και ευάλωτοι στην κατήχηση και στρατολόγηση από τους εναπομείναντες θύλακους του Ισλαμικού Κράτους. Ακόμα, όμως, και αν παραμείνουν κάποιοι λίγοι Κούρδοι μαχητές για την φύλαξη αυτών των στρατοπέδων, δεν θα μπορέσουν να αποτρέψουν πιθανή επιχείρηση απελευθέρωσης από άλλους τζιχαντιστές.

Ανέκαθεν, οι τζιχαντιστές καλούν μέσω των social media τους ακολούθους τους να θυσιάσουν τη ζωή τους, ώστε να ελευθερωθούν τα “αδέλφια” τους. Προ εβδομάδων, το Ισλαμικό Κράτος έδωσε στη δημοσιότητα και ένα ηχητικό μήνυμα όπου υποτίθεται ότι ακούγεται ο ηγέτης της οργάνωσης Άμπου Μπακρ αλ Μπαγκντάντι. Αυτός είναι που για ακόμα μία φορά ενημέρωσε τους πιστούς μαχητές του ότι υπάρχουν φυλακές σε πολλές περιοχές, όπως το Μαλί και το Λεβάντε (Συρία).

Ο ηγέτης του Ισλαμικού Κράτους κάλεσε τους υποστηρικτές του να «σώσουν» τους τζιχαντιστές που κρατούνται σε φυλακές και τις οικογένειές τους που βρίσκονται σε καταυλισμούς εκτοπισμένων, ιδίως στη Συρία και στο Ιράκ. Αν κρίνει κανείς τις συνθήκες, εκφράζονται έντονοι φόβοι για έφοδο στις φυλακές από εναπομείνασες ένοπλες ομάδες ακραίων ισλαμιστών. Φόβοι επίσης εκφράζονται και για ταραχές μεταξύ των κρατουμένων.