Το Ισραήλ εξόργισε ακόμα και την Ιορδανία!

«Δεν θα αποδεχθούμε μονομερή ισραηλινά μέτρα για την προσάρτηση παλαιστινιακών εδαφών. Σε αυτή την περίπτωση θα επανεξετάσουμε τις σχέσεις μας με το Ισραήλ, σε όλες τις διαστάσεις τους». Η συγκεκριμένη βαρυσήμαντη δήλωση, που απειλεί με γεωπολιτικό “σεισμό” την Μέση Ανατολή, δεν ήρθε από τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν αλλά από τον πρωθυπουργό της Ιορδανίας Ομάρ Ραζάζ!

Ουσιαστικά η Ιορδανία απειλεί πως θα επανεξετάσει την συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ ( Ιορδανία και Αίγυπτος είναι οι δύο αραβικές χώρες που αναγνωρίζουν το εβραϊκό κράτος), εάν το Τελ Αβίβ προχωρήσει σε προσάρτηση 130 ισραηλινών εποικισμών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Είχε προηγηθεί η συνέντευξη του Ιορδανού μονάρχη Αμπντάλα στο Der Spiegel, όπου προειδοποίησε το Ισραήλ με «μείζονα σύγκρουση».

Δεν αποτελεί έκπληξη που τόσο ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, όσο και ο κυβερνητικός του εταίρος, ο κεντρώος Μπένι Γκαντζ, αδημονούν να εφαρμόσουν τις διατάξεις του σχεδίου Τραμπ για την Μέση Ανατολή. Το, κατ’ όνομα, ειρηνευτικό σχέδιο του Αμερικανού προέδρου προβλέπει την προσάρτηση κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών στο Ισραήλ, ικανοποιώντας τις πάγιες θέσεις όλων των τάσεων της ισραηλινής δεξιάς.

Στην πραγματικότητα ο Αμερικανός πρόεδρος είναι τόσο μεροληπτικός υπέρ του Ισραήλ, που ξεπερνά κάθε προκάτοχο του, ακόμα και τον υιό Μπους ή τον Ρόναλντ Ρήγκαν. Την στιγμή που όλοι οι Αμερικανοί πρόεδροι αναφερόντουσαν σε ένα «ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος», ο Τραμπ δεν τηρεί ούτε τα προσχήματα, όπως έδειξε η σπουδή του να αναγνωρίσει την ισραηλινή κατοχή στα υψίπεδα του Γκολάν και στην Ιερουσαλήμ.

“Τζογάρουν” Ισραήλ και Τραμπ

Όμως, οι εμμονές του Τραμπ και της ισραηλινής κυβέρνησης, “τζογάρουν” με την σταθερότητα της Μέσης Ανατολής. Αναφερόμαστε σε εμμονές, διότι δεν μπορεί να γίνει σε καμία περίπτωση πιστευτός ο ισχυρισμός, πως διαφυλάσσεται η ασφάλεια του Ισραήλ από την προσάρτηση των εποικισμών της Δυτικής Όχθης. Η Δυτική Όχθη, που συνορεύει με την Ιορδανία, δεν ελέγχεται από την ισλαμική Χαμάς, αλλά από την φιλοδυτική Παλαιστινιακή Αρχή.

Λίγο δύσκολο να υποστηριχθεί πως η Παλαιστινιακή Αρχή συνεργάζεται με την Χαμάς, την στιγμή που η Δυτική Όχθη είναι διάσπαρτη από τους ισραηλινούς εποικισμούς και τα φυλάκια των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων. Στην πραγματικότητα ήταν η (μέχρι πρότινος) αγαστή συνεργασία της Παλαιστινιακής Αρχής με τις υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ και των ΗΠΑ, που συνέβαλε στον περιορισμό των εντάσεων στην Δυτική Όχθη.

Πλέον αυτή η συνεργασία είναι στον “αέρα”, αφού η Παλαιστινιακή Αρχή ανακόινωσε την απόσυρση της από τις σχετικές συμφωνίες. Μένει να δούμε αν ακολουθήσει και η Ιορδανία, η οποία και προφανώς δεν μπορεί να κατηγορηθεί ότι απειλεί την ασφάλεια του Ισραήλ, αφού σε όλη την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, υπήρξε ένας από τους πιο στενούς συμμάχους των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή.

Ο νόμος του ισχυρού

Η μονομερής προσάρτηση των παράνομων (βάση διεθνούς δικαίου) ισραηλινών εποικισμών στην Δυτική Όχθη, μόνο ως μία κυνική επίδειξη ισχύος μπορεί να χαρακτηριστεί. Τραμπ και Ισραήλ πετούν στον “κάλαθο των αχρήστων”, όλες τις αποφάσεις του ΟΗΕ και τις διατάξεις του διεθνούς δικαίου για το Παλαιστινιακό, εκμεταλλευόμενοι την αδυναμία των Παλαιστινίων και την “ένοχη σιωπή” των αραβικών ηγεσιών.

Γιατί αποτελεί “κοινό μυστικό” πως μία σειρά από κράτη, από την Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μέχρι και το Σουδάν, επιδιώκουν ένα κοινό μέτωπο με το Ισραήλ έναντι της ιρανικής και της τουρκικής επιρροής στην Μέση Ανατολή. Πλέον το Παλαιστινιακό μοιάζει να αποτελεί γεωπολιτικό “βαρίδι” για τους σχεδιασμούς τους. Άραγε Ισραήλ και Τραμπ αισθάνονται τόσο ισχυροί, ώστε να διακινδυνεύσουν τον πάγιο φιλοδυτικό προσανατολισμό της Ιορδανίας;

Δεν αποκλείεται πάντως και η Ιορδανία να “μπλοφάρει” και να μην διακινδυνεύσει την ρήξη. Εξάλλου, από την εποχή του βασιλιά Χουσείν, η μοναρχία επιμελώς καλλιεργεί την εικόνα μιας “εθνικής ηγεσίας” που, όταν χρειαστεί, αντιπαρατίθεται με τα συμφέροντα της Δύσης. Το καθεστώς φροντίζει να κρατά τις ισορροπίες έναντι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που έχει ισχυρή επιρροή στην Ιορδανία.

Το δίλημμα του Ιορδανού μονάρχη

Οι Ιορδανοί μονάρχες αποδείχτηκαν πιο ευφυείς από τον Χόσνι Μουμπάρακ, που πίστευε πως ο μονομερής φιλοδυτικός προσανατολισμός του αποτελούσε την εγγύηση της εξουσίας του. Το 1967 ο βασιλιάς Χουσείν είχε υποστηρίξει τον μεγάλο του εχθρό Νάσερ στον τότε αραβοϊσραηλινό πόλεμο και το 1990 έφτασε να υποστηρίξει τον Σαντάμ Χουσείν στον πρώτο Πόλεμο του Κόλπου!

Ο σημερινός Ιορδανός μονάρχης σίγουρα βρίσκεται σε δίλημμα. Μοιάζει να αναρωτιέται ποιος είναι ο λόγος της συνεχιζόμενης εξάρτησης του από τις ΗΠΑ, την στιγμή που Αμερικανοί και Ισραηλινοί περιφρονούν όλες τις ευαισθησίες του βασιλείου. Εξάλλου στην σημερινή Μέση Ανατολή, που η Σαουδική Αραβία έφτασε να κάνει πετρελαϊκό πόλεμο στις ΗΠΑ και που η Ρωσία διαμοιράζει τα ιμάτια της Συρίας, η αμερικανική επιρροή φαίνεται όλο και περισσότερο περιορισμένη.

Τέλος, ας σημειώσουμε πως ο Ερντογάν δεν σήκωσε ιδιαίτερα τους τόνους για το ζήτημα της Δυτικής Όχθης, όπως συνηθίζει να κάνει στο Παλαιστινιακό. Δεν αποκλείεται η στάση του να σχετίζεται με την όλο και περισσότερο εντεινόμενη αρθρογραφία σε ισραηλινά και τουρκικά μέσα ενημέρωσης, σχετικά με με την προοπτική αναθέρμανσης των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ. Μπορεί, μέχρι αυτή την ώρα, το Τελ Αβίβ να βλέπει με σκεπτικισμό τα ανοίγματα του Ερντογάν, δεν αποκλείεται όμως να υποχρεωθεί να επανεξετάσει την στάση του, εάν ο Ιορδανός μονάρχης πραγματοποιήσει την απειλή του.