Το μεγαλύτερο φιάσκο της Μοσάντ πριν την επίθεση της Χαμάς

Ένα από τα μεγαλύτερα Βατερλό που στοίχειωνε για χρόνια την Μοσάντ, έλαβε χώρα το Σεπτέμβριο του 1997 και είχε να κάνει και πάλι με την Χαμάς. Είχε δοθεί εντολή να δολοφονηθεί ο αρχηγός της ισλαμικής οργάνωσης Χαλίντ Μεσάαλ. Δύο πράκτορες της Μοσάντ επιχείρησαν να πλήξουν με δηλητηριώδη ένεση τον στόχο, ο οποίος βρισκόταν στο αυτοκίνητό του εν κινήσει, σε πολυσύχναστο δρόμο, μέρα μεσημέρι. Τελικά, όταν ο Μεσάαλ βγήκε από το αυτοκίνητο, ένας από τους δύο πράκτορες τον πλησίασε και μετά βίας έριξε δύο σταγόνες δηλητήριο στο αυτί του.

Οι Ισραηλινοί συλλαμβάνονται και ο βασιλιάς της Ιορδανίας Χουσεΐν εμφανίζεται εξοργισμένος με το Ισραήλ, απειλώντας θεούς και δαίμονες, προκειμένου να χορηγηθεί αντίδοτο στον Μεσάαλ, ο οποίος παραμένει ψηλά στην ιεραρχία της οργάνωσης. Ζούσε για χρόνια στην Δαμασκό μέχρι που ήρθε η ρήξη της οργάνωσης με το καθεστώς Άσαντ, καθώς η Χαμάς υποστήριξε την ανατροπή του (οι σχέσεις των δύο αποκαταστάθηκαν σχετικά πρόσφατα). Μετά την επίθεση της Χαμάς,  ο Μεσάαλ παραχώρησε μία σειρά συνεντεύξεων σε διεθνή μίντια.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, λοιπόν, η Μοσάντ βίωνε υπαρξιακή κρίση. Οι ειδικοί κλάδοι επιχειρήσεων “Σεζάρις” και “Κιντόν“, που διαπράττουν δολοφονίες έχουν “καταπιεί” τα τμήματα αυτών που συλλέγουν πληροφορίες. Οι αποτυχίες των επιχειρήσεων εξόντωσης προκάλεσαν μεγάλη δυσαρέσκεια. Πόσο μάλλον όταν ο (και τότε) πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου υποχρεώθηκε να παραδώσει το αντίδοτο για το δηλητήριο.

Η θηριώδης αποτυχία της Μοσάντ ήγειρε σοβαρά ερωτήματα για τη δομή και τη λειτουργία της. Κάποιοι είχαν υποστηρίξει ότι η ανάμιξη του τότε πρωθυπουργού ακόμα και στην παραμικρή λεπτομέρεια της επιχείρησης, ήταν τόσο πιεστική, που οδήγησε στην απώλεια του ελέγχου. Ο τότε αρχηγός της Μοσάντ Ντάνι Γιατόμ παραιτήθηκε ως ένδειξη διαμαρτυρίας στην τριμελή επιτροπή, που του είχε επιρρίψει πλήρως την ευθύνη για το ναυάγιο. Ήταν η σοβαρότερη κρίση που είχε αντιμετωπίσει η Μοσάντ, μέχρι την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου και πάλι με τον Νετανιάχου στην πρωθυπουργία.

Είναι χαρακτηριστικό πως στο “κάδρο” των ευθυνών την έβαλε και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, αν και μετέπειτα ζήτησε συγγνώμη (ο οποίος επίσης αντιμετωπίζει σωρεία επικρίσεων από την ισραηλινή κοινή γνώμη). Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα, η Μοσάντ είχε σταματήσει να παρακολουθεί τις δραστηριότητες της Χαμάς.

Η υπηρεσία παίρνει τα πάνω της

Από το κτίριο που δεσπόζει του λόφου στις βόρειες συνοικίες του Τελ Αβίβ και είναι γνωστό με το όνομα “Μιντράσα” έχουν περάσει ουκ ολίγοι διευθυντές της Μοσάντ. Τα πάνω της από το φιάσκο του 1999 παίρνει ξανά η υπηρεσία υπό τη σιδηρά διεύθυνση του Μέιρ Νταγκάν, ο οποίος φάνηκε εξαρχής αποφασισμένος να αποκαταστήσει την φήμη της.

Τότε, έλεγαν για εκείνον ότι η ιδιοσυγκρασία και το πολεμικό του πνεύμα αποτυπώνεται στην φωτογραφία που είχε επιλέξει να κοσμεί το γραφείο του. Έδειχνε έναν ηλικιωμένο Εβραίο, ο οποίος ήταν ο παππούς του, τη στιγμή που ένας αξιωματικός των SS τον σημαδεύει πάνω από έναν ήδη σκαμμένο τάφο…

Μεταξύ άλλων, ο Νταγκάν έδωσε εντολή για τη δολοφονία δύο ανώτερων στελεχών της Χαμάς στη Βηρυτό, τον Ιούλιο του 2003 και τον Αύγουστο του 2004. Τον Φεβρουάριο του 2008, το Ισραήλ κατηγορήθηκε ότι δολοφόνησε στη Δαμασκό με παγιδευμένο αυτοκίνητο τον Ιμάντ Μουγκχνιγιάχ, έναν από τους επιχειρησιακούς ηγέτες της Χεζμπολάχ.

Ο γαμπρός του Νάσερ

Πάντως, την δική του μοναδική θέση στη ιστορία της Μοσάντ, έχει κατακτήσει και ένας κατάσκοπος με το κωδικό όνομα: “Άγγελος”. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ασράφ Μαρουάν, ήταν Αιγύπτιος γαμβρός του προέδρου Νάσερ και στη συνέχεια στενότατος συνεργάτης του διαδόχου του Ανουάρ Σαντάτ. Ήταν η εποχή που η Αίγυπτος αποτελούσε τον μεγαλύτερο εχθρό του Ισραήλ. Ο Μαρουάν ήλθε με δική του πρωτοβουλία σε επαφή με τη Μοσάντ.

Την πρώτη φορά συναντήθηκε με έναν 36χρονο Ισραηλινό πράκτορα, που είναι ακόμα και σήμερα γνωστός με το ψευδώνυμο “Ντούμπι”. Ήταν ένα παγωμένο απόγευμα του Δεκέμβρη του 1970 στο Λονδίνο. Οι δύο άνδρες είχαν δώσει ραντεβού στο Hyde Park. Μετά από μία αμήχανη γνωριμία λίγων λεπτών, κατευθύνθηκαν σε ένα από τα δωμάτια του ξενοδοχείου, που είχε κλείσει η Μοσάντ. Εκεί ο Αιγύπτιος προσέφερε πολύτιμες πληροφορίες. Οι δύο άνδρες συναντήθηκαν δεκάδες φορές σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, σε διάστημα πολλών ετών.

Σύνδεσμός τους ήταν μία γυναίκα. Ο ένας από τους δύο άφηνε αδιάφορα μηνύματα στον τηλεφωνητή της, με τη διαφορά ότι αυτά περιείχαν πάντα μία κωδική λέξη. Αυτή σήμαινε συνάντηση στο σπίτι της γυναίκας αυτής και από εκεί υπήρχε συνεννόηση και για μελλοντικά ραντεβού. Οι πληροφορίες που παρείχε ήταν πολύτιμες, αλλά και σήμερα ακόμα αμφιλεγόμενες. Ορισμένοι τον θεωρούν, λόγω της θέσης του, τον πιο πολύτιμο πληροφοριοδότη, ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι έπαιζε διπλό παιχνίδι.

Δεκαετίες αργότερα ο πράκτορας της Μοσάντ που συνεργάστηκε μαζί του επικαλέστηκε έναν συνδυασμό παραγόντων για να εξηγήσει την “προδοσία” του Μαρουάν: χρήματα και εκδίκηση. Σχεδόν τέσσερις δεκαετίες μετά από την πρώτη συνάντηση των δύο ανδρών, η σωρός του Αιγύπτιου βρέθηκε στον κήπο με τα κίτρινα τριαντάφυλλα, που βρισκόταν κάτω από το διαμέρισμά του 5ου ορόφου όπου έμενε στο Λονδίνο. Οι αρχές απέδωσαν τον θάνατό του σε αυτοκτονία…