Το μεταναστευτικό ανάβει φωτιές στην κυβέρνηση Μέρκελ

Οι ραγδαίες εξελίξεις στον Έβρο, το φιάσκο της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για το μεταναστευτικό και το ενδεχόμενο επανάληψης των γεγονότων του 2015 πιέζουν ασφυκτικά το επιτελείο της Άγκελα Μέρκελ. Και μπορεί το τελευταίο να κρύβεται πίσω από το δάκτυλό του, αρνούμενο πεισματικά να καταδικάσει τις ενέργειες του καθεστώτος Ερντογάν, αλλά στο εσωτερικό της Γερμανίας αυξάνονται οι αντιδράσεις για την κωλυσιεργία και την εθελοτυφλία του, ένθεν κακείθεν.

Από τη μια, το περίφημο “wir schaffen das” (=θα τα καταφέρουμε) της Μέρκελ το 2015 είναι «κόκκινο πανί» για τους Χριστιανοδημοκράτες, που φοβούνται πολιτική κατάρρευση εάν συμφωνηθεί επισήμως η υποδοχή χιλιάδων μεταναστών. Από την άλλη, δεν μπορούν να διατηρήσουν να διατηρήσουν το status quo που έχουν πετύχει μέχρι τώρα, καθώς η κατάσταση στο μέτωπο των συνόρων είναι εκρηκτική, τόσο ανθρωπιστικά και κοινωνικά όσο και πολιτικά, λόγω του τουρκικού εκβιασμού.

Είναι προφανές ότι τα όσα διαδραματίζονται στα ελληνοτουρκικά σύνορα έχουν προκαλέσει αμηχανία στη γερμανική κυβέρνηση, η «συμπαράσταση» της οποίας στην Ελλάδα μένει μόνο στα λόγια, ενώ παράλληλα αποφεύγει επιμελώς να ασκήσει ευθεία κριτική στην Τουρκία. Προσπαθεί να κρατήσει ζωντανή τη συμφωνία για το μεταναστευτικό του 2016, την ώρα που de facto έχει καταλυθεί, με κύρια ευθύνη της Άγκυρας.

Η στάση των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών εκπορεύεται ξεκάθαρα από το φόβο τους για το πολιτικό κόστος μιας πολιτικής ανεκτικότητας απέναντι στους μετανάστες, το οποίο θα μεταφραζόταν άμεσα σε κέρδος για την Εναλλακτική για τη Γερμανία (ΑfD). Στις δημοσκοπήσεις, η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση αδυνατεί εδώ και καιρό να αγγίξει το κατώφλι του 30% (στις εκλογές του 2017 έλαβε 32,9%), σημειώνοντας 25-28%, ενώ η AfD κινείται σταθερά σε ποσοστά από 12% ως 16%.

Ένα επιχείρημα που προβάλλεται ανοιχτά και και από το υπουργείο Εξωτερικών και στους κόλπους του CDU είναι ότι αν αρχίσει πάλι η Γερμανία να δέχεται μερικές χιλιάδες άτομα, τότε αυτό θα περάσει το μήνυμα ότι τα σύνορα είναι ανοιχτά, ωθώντας εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες να ακολουθήσουν.

Μέχρι σήμερα, το Βερολίνο είχε βολευτεί με τις ελεγχόμενες ροές, γιατί του έδιναν μεγαλύτερη ευελιξία επιλογής, καθώς και διαχείρισης. Είναι ενδεικτικό, οι αιτήσεις ασύλου στη Γερμανία κατά το μήνα Ιανουάριο δεν ξεπέρασαν τις 15.000, σύμφωνα με τα στοιχεία του ομοσπονδιακού Γραφείου Μετανάστευσης και Προσφύγων.

Πρόταση για βοήθεια στην… Τουρκία

Δεν είναι τυχαίο ότι ο υποψήφιος για την προεδρία του CDU, Νόρμπερτ Ρέτγκεν, πρώην υπουργός και παλιό στέλεχος του κόμματος, μίλησε για την ανάγκη νέας συμφωνίας με την Τουρκία, γεγονός που υποκρύπτει μια παραδοχή ότι η πρώτη απέτυχε. Παρομοίως και ο Φρίντριχ Μερτς, τάχθηκε υπέρ της παροχής πρόσθετης βοήθειας προς την Τουρκία (!). Οι δύο υποψήφιοι, ουσιαστικά, απευθυνόμενοι στο πλέον συντηρητικό κομμάτι της εκλογικής βάσης του CDU, δεν μπορούν να μιλήσουν ανοιχτά για περαιτέρω υποδοχή μεταναστών.

Πίσω από τις θέσεις τους, μάλιστα, αναγιγνώσκεται μια άποψη που επικρατεί σε μια μερίδα του κόμματος ότι αν η ΕΕ ενδώσει στα αιτήματα του Ερντογάν και εκταμιεύσει χρήματα για τους μετανάστες στην Τουρκία, τότε εκείνος θα αρχίσει πάλι να συγκρατεί τις ροές. Δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτή τη φορά η Άγκυρα ζητά πολύ περισσότερα, μεταξύ των οποίων η πλήρης φιλελευθεροποίηση της βίζα εισόδου για τους Τούρκους πολίτες, καθώς και στήριξη των Ευρωπαίων για τις τουρκικές επιχειρήσεις στο Ιντλίμπ.

Εν τω μεταξύ, την ώρα που οι αργοκίνητοι μηχανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένουν τη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Συμβουλίου των Υπουργών, στο Βερολίνο το θερμόμετρο ανεβαίνει με διαδηλώσεις υπέρ άμεσων πρωτοβουλιών. Από 4.000 ως και 8.000 άνθρωποι -σύμφωνα με τους διοργανωτές- συγκεντρώθηκαν έξω από την καγκελαρία, στο Βερολίνο, ζητώντας να ανοίξουν τα γερμανικά σύνορα στους μετανάστες, ενώ παρόμοιες διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στο Αμβούργο, τη Βρέμη και άλλες πόλεις.

«Να πάρουμε κόσμο», ζητά η αντιπολίτευση

Από την άλλη μεριά, Πράσινοι, Σοσιαλδημοκράτες και Αριστερά είναι υπέρ της υποδοχής, επί της αρχής. Η αρχηγός των Πρασίνων, Αναλένα Μπέρμποκ, δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ότι «πρέπει εδώ και τώρα να πάρουμε 5.000» από τους 40.000 αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στα ελληνικά νησιά. Παρόμοια τοποθέτηση έκανε και η Σάσκια Έσκεν, επικεφαλής του SPD, με συγκεκριμένη αναφορά στα ασυνόδευτα ανήλικα.

Στελέχη της Αριστεράς του Die Linke, αν και δεν συμμερίζονται το πάγωμα των αιτήσεων ασύλου που αποφάσισε η Αθήνα, αναγνωρίζουν το δικαίωμά της να φυλάττει τα σύνορά της. Υποστηρίζουν ότι πρέπει να ακυρωθεί άμεσα η συμφωνία για το μεταναστευτικό με την Τουρκία και να αναλάβει η Ευρώπη τις ευθύνες της, στο πλαίσιο της αλληλεγγύης. «Το να κουνάμε το δάχτυλο στην Ελλάδα αποπροσανατολίζει από τους πραγματικούς υπεύθυνους, που βρίσκονται στις Βρυξέλλες», σημείωσε , η Εζλέμ Άλεβ Ντεμιρέλ, ευρωβουλευτής του Die Linke και αντιπρόεδρος της αντιπροσωπείας του Ευρωκοινοβουλίου για τις ευρωτουρκικές σχέσεις.

Ακόμα και ο άτεγκτος –και γνωστός για τις εμπρηστικές του τοποθετήσεις σχετικά με τα ελληνικά μνημόνια– Χορστ Ζέεχοφερ, της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης, σήμερα υπουργός Εσωτερικών, υποστηρίζει τη διαμόρφωση μιας “συμμαχίας των προθύμων” εντός της ΕΕ, ώστε να μη σπαταληθεί χρόνος μέχρι να υπάρξει κοινή γραμμή στα 27 κράτη-μέλη.

Ο Ζέεχοφερ διεμήνυσε το προηγούμενο διάστημα ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να ανοίξει για τους ανθρώπους που αυτή τη στιγμή συγκεντρώνονται στα ελληνοτουρκικά σύνορα, όμως εμφανίζεται ανοιχτός στην αποδοχή μεταναστών από τα ελληνικά hot spot.

H Γερμανία προ των ευθυνών της

Αξίζει να σημειωθεί ότι και πέρα από τα κόμματα, παρατηρείται αντίστοιχη διάθεση και από γερμανικά κρατίδια. Για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν, Ντάνιελ Γκίντερ, υπενθύμισε ότι διατίθεται να δεχθεί στις δομές του κρατιδίου ανήλικους πρόσφυγες από τα ελληνικά κέντρα υποδοχής. Επίσης, 140 γερμανικοί δήμοι έχουν συμφωνήσει να δεχθούν περισσότερα άτομα, εδώ και μήνες.

Βέβαια, οι αριθμοί αυτοί -5.000 εδώ, 5.000 εκεί- δεν είναι επ’ ουδενί αρκετοί για να τα αποσυμφορήσουν, ενώ ακόμα και οι 30.000 που θα δεχόταν η Ευρώπη βάσει της συμφωνίας, φαντάζουν πολύ λίγοι μπροστα στο πρόβλημα επί χείρας.

Η Γερμανία, ακόμα και τώρα, αδιαφορεί, κωλυσιεργεί και φέρεται με αδικαιολόγητη επιείκεια στον Ερντογάν, ένεκα οικονομικών συμφερόντων στην Τουρκία και πολιτικών στο Βερολίνο. Όμως, όσο προχωρούν οι εξελίξεις αναγκάζεται να έρθει όλο και πιο κοντά προ των ευθυνών της.