Το μπρα ντε φερ Πούτιν-Τραμπ

Λίγες ώρες απομένουν μέχρι την πρώτη συνάντηση κορυφής των προέδρων των ΗΠΑ και της Ρωσίας στο Ελσίνκι, με τον Τραμπ να προσπαθεί μέσω συνεντεύξεων να οριοθετήσει την ατζέντα και τον Πούτιν να δηλώνει περήφανος για την επιτυχή ολοκλήρωση της μεγαλύτερης παγκόσμιας ποδοσφαιρικής διοργάνωσης, του Μουντιάλ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος βρίσκεται ήδη στην πρωτεύουσα της Φινλανδίας, όπου χιλιάδες διαδηλωτές τον υποδέχθηκαν με συγκεντρώσεις κοντά στο Προεδρικό Μέγαρο, εκεί που σήμερα θα συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Οι διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα και κατά του Πούτιν, ο Ρώσος πρόεδρος όμως ήταν ακόμη στην Μόσχα για τα μεθεόρτια του Μουντιάλ.

Με την συνάντηση κορυφής του Ελσίνκι ο Τραμπ ολοκληρώνει την ευρωπαϊκή περιοδεία του, η οποία περιελάμβανε την Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ και την επίσημη επίσκεψή του στην Βρετανία. Ξεκινώντας την περιοδεία του στην Ευρώπη ο Αμερικανός πρόεδρος είχε χαρακτηρίσει την συνάντησή του με τον Πούτιν «ίσως τον ευκολότερο σταθμό» της, μία ημέρα πριν την πραγματοποίησή της ωστόσο, δήλωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο CBS News, ότι πηγαίνει στο Ελσίνκι «με χαμηλές προσδοκίες».

Τι προσδοκά το Κρεμλίνο

Αν και ο Τραμπ αναφέρεται σχεδόν καθημερινά με δηλώσεις, συνεντεύξεις και tweet στην συνάντηση του Ελσίνκι, ο Πούτιν δεν έχει μιλήσει ακόμη. Οι σχέσεις των δύο χωρών πάντως, βρίσκονται στο δυσκολότερο σημείο μετά τον Ψυχρό πόλεμο και καμία πλευρά δεν περιμένει, ότι η πρώτη συνάντηση των δύο ηγετών θα επιφέρει σημαντική πολιτική πρόοδο.

Το Κρεμλίνο, το οποίο πίεζε για αυτήν την συνάντηση,  ελπίζει ωστόσο, ότι η σύνοδος κορυφής μπορεί να ανοίξει το δρόμο για μια επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου στην Μόσχα και μια αντίστοιχη του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουάσινγκτον. «Ποτέ δεν ξέρεις», δήλωσε ο  σύμβουλος του Πούτιν, Γιούρι Ουσακόφ, χαρακτηρίζοντας την σύνοδο ως «το κύριο γεγονός του καλοκαιριού».

Ο ίδιος δημοσιοποίησε και κάποιες λεπτομέρειες για την διαδικασία, αναφέροντας ότι η σύνοδος θα ξεκινήσει με μια ιδιωτική συζήτηση των δύο ηγετών, παρουσία μόνο των διερμηνέων, η οποία θα διευρυνθεί στην συνέχεια με μέλη των δύο αντιπροσωπειών. Παράλληλες συνομιλίες θα έχουν και οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών Πομπέο και Λαβρόφ.

Ανταγωνιστής ή εχθρός;

Ένα από τα βασικά ζητήματα που πρέπει να ξεκαθαριστούν πάντως, τουλάχιστον από την πλευρά του Τραμπ, είναι το αν ο Πούτιν είναι εχθρός ή ανταγωνιστής. Προ ημερών, από τις Βρυξέλλες, ο  Αμερικανός πρόεδρος χαρακτήρισε τον Πούτιν, δηλαδή την Ρωσία, «ανταγωνιστή» και όχι εχθρό, με το Κρεμλίνο να απαντά ότι θεωρεί τον Τραμπ «διαπραγματευτικό εταίρο». Την ίδια ημέρα, η Μόσχα άνοιξε και την βεντάλια των προς συζήτηση θεμάτων, σημειώνοντας ότι ο Ψυχρός Πόλεμος τελείωσε και ότι, σε θέματα όπως η διεθνής ασφάλεια, ο έλεγχος των όπλων και αντιμετώπιση της διεθνούς τρομοκρατίας, τα ρωσικά και τα αμερικανικά συμφέροντα συμπίπτουν.

Ο Τραμπ ωστόσο επανήλθε, ανοίγοντας την βεντάλια των εχθρών. Σε  συνέντευξη που έδωσε το Σάββατο, στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CBS, είπε ότι η Ρωσία, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα είναι «εχθροί» των Ηνωμένων Πολιτειών, για διαφορετικούς λόγους η καθεμία. Διευκρίνισε βεβαίως στην συνέχεια ότι αυτό σημαίνει πως είναι ανταγωνιστές και «όχι κακοί».

Στην Μόσχα είχανε γιορτή και το Κρεμλίνο δεν απάντησε. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όμως, «σήκωσε το γάντι» και απάντησε στον Τραμπ με ένα σκωπτικό tweet. «Η Αμερική και η ΕΕ είναι οι καλύτεροι φίλοι. Όποιος λέει ότι είμαστε εχθροί διαδίδει fake news», έγραψε στο Twitter ο Ντόναλντ Τουσκ, σχολιάζοντας εμμέσως τις συχνές αναφορές του Αμερικανού προέδρου σε «ψεύτικες ειδήσεις».

Τι φοβάται η Γερμανία

Το Βερολίνο, το οποίο βρέθηκε στο στόχαστρο του Τραμπ τόσο στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, όσο και στις συζητήσεις του με την Τερέζα Μέι για την συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την σημερινή συνάντηση. Είναι νωπές άλλωστε οι κατηγορίες του Αμερικανού προέδρου ότι η Γερμανία είναι «όμηρος» της Μόσχας, λόγω της ενεργειακής εξάρτησής της από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Στον απόηχο αυτής της έντασης μεταξύ Ουάσιγκτον και Βερολίνου, ο  υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας, αν και χαιρετίζει την συνάντηση κορυφής, προειδοποιεί τον Αμερικανό πρόεδρο να μην προχωρήσει σε μονομερείς συμφωνίες με την Ρωσία. «Αυτός που προσβάλλει τους εταίρους του, κινδυνεύει να χάσει στο τέλος. Οι μονομερείς συμφωνίες σε βάρος των ίδιων των εταίρων στο τέλος θα πλήξουν τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Μάας σε συνέντευξή του στην κυριακάτικη Bild.

Ο μεγάλος φόβος ωστόσο είναι η τύχη του αγωγού φυσικού αερίου NordStream 2, ο οποίος θα συνδέει την Ρωσία με την Γερμανία, παρακάμπτοντας την Ουκρανία. Ο Τραμπ αναφέρθηκε στο θέμα και κατά την διάρκεια της κοινής συνέντευξής του με την Τερέζα Μέι, χαρακτηρίζοντας «φρικτό λάθος» την κατασκευή του αγωγού.

Η ατζέντα της Συνόδου

Στις δηλώσεις του από το Λονδίνο, ο Αμερικανός πρόεδρος τόνισε ότι ένα από τα βασικά θέματα της συνάντησης θα είναι η «σημαντική μείωση» των πυρηνικών όπλων. Δεν ανέφερε ωστόσο ποιες από τις Συνθήκες που αφορούν τα πυρηνικά όπλα θα ήθελε να συζητήσει με τον Ρώσο ομόλογό του.

Η κατάσταση στην Συρία, όπου τις τελευταίες εβδομάδες αλλάζει ο χάρτης με την προέλαση του Άσαντ, η Ουκρανία και οι εξελίξεις στην χερσόνησο της Κορέας είναι επίσης στην κορυφή της ατζέντας. Ένα άλλο θέμα, το οποίο μπαίνει επίμονα το τελευταίο διάστημα από την αμερικανική πλευρά είναι η ρωσική ανάμειξη στις προεδρικές εκλογές, κάτι που όμως η Μόσχα αρνείται κατηγορηματικά.

Για το θέμα της Κριμαίας, το οποίο για τον Πούτιν δεν υπάρχει, ο Αμερικανός πρόεδρος, στην πρόσφατη συνέντευξή του στην Sun είπε ότι «θα δούμε» τι θα γίνει. Στις δηλώσεις του ωστόσο από το Λονδίνο ανέφερε ότι  ο Πούτιν δεν θα την είχε προσαρτήσει το 2014, αν ήταν ο ίδιος πρόεδρος και χρέωσε την «καταστροφή» στον Ομπάμα.  Σημείωσε ωστόσο ότι θα εξετάσει το ζήτημα, όπως κάνει με τις «πολλές καταστροφές» που κληρονόμησε από την προηγούμενη κυβέρνηση και τις «διορθώνει μία προς μία».

Η Σύνοδος Κορυφής θα γίνει στις 13.15 (ώρα Ελσίνκι και Ελλάδας) και δεν προβλέπεται η έκδοση κοινού ανακοινωθέντος, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πούτιν. Οι δύο ηγέτες, ωστόσο, θα δώσουν αμέσως μετά κοινή συνέντευξη τύπου. Αυτό που δεν έχει ανακοινωθεί είναι αν θα δοκιμάσουν και την ειδική σκούρα μπίρα που κυκλοφόρησε  φινλανδική ζυθοποιία με αφορμή την σύνοδο. Η μπύρα, που έχει γίνει ανάρπαστη, φέρει στην ετικέτα της ζωγραφιά του Τραμ και του Πούτιν και την επιγραφή: «Ας ασχοληθούμε με αυτό ως ενήλικες».