ΘΕΜΑ

Το ΝΑΤΟ στο εδώλιο για το απεμπλουτισμένο ουράνιο στη Βοσνία

Το ΝΑΤΟ στο εδώλιο για το απεμπλουτισμένο ουράνιο στη Βοσνία, Γιώργος Μουσταϊρας

Το 1995 ο πόλεμος στις πρώην Γιουγκοσλαβικές Δημοκρατίες καλά κρατούσε, με εναλλαγές στα διάφορα μέτωπα της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης και της Κροατίας. Η 7η Αυγούστου, όμως, έμελλε να είναι καταλυτική για την ύπαρξη της Σερβικής Δημοκρατίας της Κράϊνα, η οποία βρισκόταν στο έδαφος της Κροατίας, που συνόρευε με τις Σερβικές περιοχές της Βοσνίας.

Ο Κροατικός στρατός με την επιχείρηση “Καταιγίδα”, που ήταν, ουσιαστικά, μια επιχείρηση εθνοκάθαρσης, εξανάγκασε περίπου 250.000 Σέρβους από την Κράϊνα να εγκαταλείψουν τις από αιώνες εστίες τους και να κατευθυνθούν προς την ελεγχόμενη από τους Σέρβοβόσνιους “βόρεια Βοσνία”. Η μαζική έξοδος του σερβικού πληθυσμού είχε και ως αποτέλεσμα τη σφαγή τουλάχιστον 1.500 ατόμων, κυρίως αμάχων…


Το ίδιο διάστημα οι Σέρβοβοσνιακές δυνάμεις πολιορκούσαν το Σαράγεβο. Στις 28 Αυγούστου, στην περιοχή Μάρκαλε του Σαράγεβο, έκρηξη σκότωσε 37, και τραυμάτισε 90 άτομα. Παρόλο που ήταν πολύ αμφιλεγόμενο για το ποιος προκάλεσε την έκρηξη, από τον ΟΗΕ αποδόθηκαν ευθύνες στον Σέρβοβοσνιακό στρατό. Και με την δικαιολογία αυτή ξεκίνησε ένας σφοδρός βομβαρδισμός από αεροσκάφη του ΝΑΤΟ, που χτυπούσαν θέσεις του σερβοβοσνιακού στρατού, μαζί με ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, χρησιμοποιώντας βόμβες… απεμπλουτισμένου ουρανίου (Depleted uranium). Οι βομβαρδισμοί των σερβικών θέσεων από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ σταμάτησαν στις 20 Σεπτεμβρίου, αφού οι Σέρβοβόσνιοι απέσυραν το μεγαλύτερο μέρος του βαρύ οπλισμού τους από τα περίχωρα του Σαράγεβο.

Από αυτές τις αεροπορικές επιθέσεις, εκτός από τους στρατιωτικούς σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 150 πολίτες. Όμως, το θανατικό, δυστυχώς, δεν τελείωσε εκεί. Καθότι, πέραν των θανάτων από τις εκρήξεις των βομβών, έμεινε πίσω μια βαριά, υγειονομικής φύσεως, “κληρονομιά”, οφειλόμενη στο απεμπλουτισμένο ουράνιο. Είναι ο καρκίνος που “θερίζει” ακόμα ανθρώπινες ζωές στην περιοχή.


Ο καρκίνος είναι εδώ

Ο Δρ Radomir Kovacevic (Κοβάσεβιτς), τοξικολόγος και πρώην διευθυντής του Κέντρου Ραδιολογικής Άμυνας στο Βελιγράδι, σε συνέντευξή του το 2023, τόνισε ότι τέσσερις εκθέσεις σχετικά με αυτό το θέμα είχαν δημοσιευθεί από διαφορετικές ομάδες εμπειρογνωμόνων, συμπεριλαμβανομένου του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον, με μόνο μία από αυτές τις εκθέσεις – η τέταρτη να περιλαμβάνει εμπειρογνώμονες από τη Σερβία – με ακριβή δεδομένα.

«Αυτή η έκθεση έδειξε ακριβώς τι είχε βρεθεί. Συμπεριλαμβανομένου τού ότι βρέθηκε ουράνιο στον αέρα, η παρουσία πλουτωνίου διαπιστώθηκε επίσης», είπε ο Κοβάσεβιτς. «‘Έπρεπε να παραδεχτούν ότι εκτόξευσαν 31.000 βλήματα, δηλαδή περίπου εννέα τόνους. Ο στρατός μας ισχυρίστηκε ότι ήταν 45.000 έως 51.000 βλήματα, δηλαδή 15 τόνοι. Ρωσικές πηγές αναφέρουν ότι χρησιμοποιήθηκαν περίπου 90.000 πύραυλοι ή περίπου 30 τόνοι απεμπλουτισμένου ουρανίου».

Μοιράστηκε επίσης μερικές ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για τους ανθρώπους, από τους οποίους πήρε συνέντευξη, σε περιοχές μολυσμένες από απεμπλουτισμένο ουράνιο στη Σερβία. «Θυμάμαι έναν άντρα, έναν κλειδαρά, στο χωριό Borovac, ο οποίος είχε συγκέντρωση 3.759 νανογραμμάρια ανά λίτρο ούρων, δηλαδή 3,7 χιλιοστόγραμμα», είπε. «Νομίζω ότι αυτός ο άνθρωπος έχει πεθάνει εδώ και πολύ καιρό. Αυτές είναι οι συγκεντρώσεις ουρανίου που βρήκαμε στους αξιωματικούς μας, παρόλο που ήταν πλήρως εξοπλισμένοι».

Ο Κοβάσεβιτς θυμήθηκε επίσης πώς οι άνθρωποι σε χωριά κοντά στο Vranje είχαν μέση συγκέντρωση της τοξικής ουσίας 36-231 νανογραμμάρια ανά λίτρο ούρων, ενώ δεν έπρεπε να είχαν καθόλου και ότι πολλοί από τους ειδικούς της ομάδας του, που συμμετείχαν στην έρευνα, κατέληξαν να πεθάνουν από καρκίνο…

Αναζητώντας την δικαίωση

Επειδή, όμως, οι Σέρβοι είναι λαός που δεν ξεχνά, ήδη έχουν ξεκινήσει νομικές διαδικασίες για την διεκδίκηση αποζημίωσης των θυμάτων. Σε αυτές πρωτοστατεί ο Σέρβος δικηγόρος Srdjan Aleksic (Άλεξιτς) (φώτο), από τη Νις, ο οποίος, σε πρόσφατες δηλώσεις του επιβεβαίωσε ότι αναμένει ιατρική τεκμηρίωση από την ηγεσία της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης (RS BiH) για να υποβάλει αγωγή για τους βομβαρδισμούς με απεμπλουτισμένο ουράνιο κατά του ΝΑΤΟ.


Σε σχέση με τον βομβαρδισμό του ΝΑΤΟ στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας το 1999, ο Άλεξιτς υπέβαλε στο παρελθόν τέσσερις αγωγές στο Ανώτατο Δικαστήριο του Βελιγραδίου και 31 αγωγές στο Βασικό Δικαστήριο. Μέχρι το τέλος του έτους, αναμένει μια ετυμηγορία για την πρώτη αγωγή, που κατατέθηκε πριν από τρία χρόνια στο Ανώτατο Δικαστήριο, ζητώντας αποζημίωση από το ΝΑΤΟ στους συγγενείς ενός αξιωματικού του σερβικού στρατού που πέθανε από καρκίνο.

Ο δικηγόρος δήλωσε επίσης ότι είναι έτοιμος να εκπροσωπήσει τα συμφέροντα των Σερβοβόσνιων που υπέφεραν από τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ με οβίδες απεμπλουτισμένου ουρανίου το 1995, για τους οποίους βασιζόταν στην υποστήριξη των αρχών της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης: «Περιμένω ότι η κυβέρνηση της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης θα παραδώσει ιατρικά έγγραφα ώστε να μπορέσουμε να τα ανακατευθύνουμε στην Ιταλία και να πραγματοποιήσουμε ελέγχους για να διαπιστωθεί η παρουσία απεμπλουτισμένου ουρανίου και βαρέων μετάλλων στα δείγματα αίματος και ιστών, μετά την οποία θα ξεκινήσουμε τη διαδικασία στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Συγκεκριμένα, τώρα αναζητούν τέτοιες υποθέσεις στην περιοχή Χαν Πιτζεσάκ και στο χωριό Χατζίτσι ή, εάν τα θύματα πέθαναν, ιατρικά έγγραφα», είπε ο Σέρβος δικηγόρος. Ο Άλεξιτς σκοπεύει να επισκεφθεί τη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης πιο ενεργά φέτος, για να ξεκινήσει τη διαδικασία.

Ο πρόεδρος της Λαϊκής Συνέλευσης (Κοινοβούλιο) της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, Νέναντ Στέφανιτς, στα μέσα Οκτωβρίου 2023, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στη Ρώμη, συναντήθηκε με τον Άλεξιτς και τον Ιταλό δικηγόρο Angelo Fiore Tartaglia, ο οποίος εκπροσωπούσε τα συμφέροντα του ιταλικού στρατιωτικού προσωπικού που υπηρετούσε στο νατοϊκό σώμα στο Κοσσυφοπέδιο και Μετόχια, και πέτυχε 400 δικαστικές αποφάσεις προς όφελός τους, οι οποίες έχουν ήδη τεθεί σε ισχύ στην Ευρώπη.

Ο πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας Μίλοραντ Ντόντικ (φωτο) επεσήμανε στις 24 Μαρτίου 2023, στην επέτειο του νατοϊκού βομβαρδισμού του 1999 κατά της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, ότι «η ΕΕ δίνει μόνο τελεσίγραφα στη Σερβία, η Δύση απαιτεί από τους Σέρβους να ξεχάσουν τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ και τίποτα καλό δεν προέρχεται από τους ίδιους». Ο ηγέτης των Σερβοβόσνιων δήλωσε, επίσης, ότι το Κλινικό Πανεπιστημιακό Κέντρο της Μπάνια Λούκα εξακολουθεί να δέχεται παιδιά με καρκίνο, ως αποτέλεσμα των αεροπορικών επιδρομών πριν από σχεδόν τριάντα χρόνια…

Και μυαλό δεν βάζουν!

Στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2023 οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την απόφασή τους να στείλουν αντιαρματικά βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου στην Ουκρανία, ακολουθώντας το παράδειγμα της Βρετανίας, που είχε στείλει από τον Μάρτιο. Το Νοέμβριο ο Βρετανός επιστήμονας Dr Christopher Busby, επιστημονικός Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κινδύνου Ακτινοβολίας, ενημέρωνε πως είχε διαπιστωθεί αύξηση συγκέντρωσης σωματιδίων ουρανίου στον αέρα, στα νοτιοανατολικά του Ηνωμένου Βασιλείου!

Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του SLpress.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου από άλλες ιστοσελίδες χωρίς άδεια του SLpress.gr. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των 2-3 πρώτων παραγράφων με την προσθήκη ενεργού link για την ανάγνωση της συνέχειας στο SLpress.gr. Οι παραβάτες θα αντιμετωπίσουν νομικά μέτρα.

Ακολουθήστε το SLpress.gr στο Google News και μείνετε ενημερωμένοι