Το νέο δόγμα μάχης του Ισραήλ – Πιο φονικός παρά ποτέ ο Τσαχάλ

Την πολεμική μηχανή του μέλλοντος ετοιμάζει το Τελ Αβίβ, σύμφωνα με τις πληροφορίες που βλέπουν σταδιακά το φως της δημοσιότητας για το μεγαλόπνοο πρόγραμμα Momentum. Οι δομικές και λειτουργικές αλλαγές στις ένοπλες δυνάμεις του (Τσαχάλ) δείχνουν ότι το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να εφαρμόσει απαρέγκλιτα το στρατηγικό δόγμα των τελευταίων ετών. Πρόκειται για ένα δεκαετές πρόγραμμα μετασχηματισμού τόσο στη διοίκηση όσο και στις επιχειρησιακές δυνατότητες του Τσαχάλ, που ανακοινώθηκε από τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου, Αβίβ Κοχαβί και εγκρίθηκε από τον υπουργό Άμυνας, Ναφτάλι Μπένετ, το Φεβρουάριο.

Πέρα από τη γενικότερη ανάγκη ενίσχυσης του στρατού, λόγω της πολυπλοκότητας που διέπει, πια, τη συνεργασία των σωμάτων στο επιχειρησιακό πεδίο, η στρατιωτική ηγεσία αναφέρεται ρητά στο “πρόβλημα” του Ιράν. Πλέον, ιδρύεται ειδική Διεύθυνση για τη Στρατηγική και το Ιράν, με στρατηγό επικεφαλής και στόχο την ανάλυση των δυνατοτήτων του Ιράν και αντιστοίχως το σχεδιασμό της ισραηλινής στρατηγικής απέναντι στην Τεχεράνη.

Το πρόγραμμα Momentum αναμένεται να ενεργοποιηθεί το καλοκαίρι και συνοδεύεται από νέες στρατιωτικές δαπάνες ύψους 11,6 δισ. σέκελ (περίπου 3 δισ. ευρώ). Σε αυτές περιλαμβάνονται νέες κορβέτες για το ισραηλινό πολεμικό ναυτικό, συστήματα ασφαλείας για μεταγωγικά τεθωρακισμένα, αλλά κυρίως εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας για τηλεπικοινωνίες και συλλογή πληροφοριών.

Οι δαπάνες αυτές δεν θα περιοριστούν εκεί, καθώς η εφαρμογή του προγράμματος προβλέπει σημαντική αύξηση των σχετικών δαπανών σε ποσοστό επί του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια, επιπροσθέτως των 3,8 δισ. δολαρίων που δίνουν στο Ισραήλ οι ΗΠΑ ετησίως. Στα σχέδια του ισραηλινού επιτελείου περιλαμβάνεται η απόσυρση απαρχαιωμένων αρμάτων και ο αφοπλισμός παρωχημένων οχημάτων, η ανανέωση του στόλου μαχητικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων και η προμήθεια νέων συστημάτων αεράμυνας. 

Αλλάζει ο ορισμός της “νίκης”

Κομβικό σημείο του νέου προγράμματος είναι ο μετασχηματισμός της έννοιας της “νίκης”, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις χερσαίες επιχειρήσεις. Η παραδοσιακή κατάληψη και ο έλεγχος εδάφους που κατέχουν οι εχθρικές δυνάμεις τίθεται πια σε δεύτερη μοίρα και θεωρείται ενδιάμεσο στάδιο μιας σύγκρουσης. Αυτό οφείλεται εν πολλοίς στο γεγονός ότι, στο πολεμικό περιβάλλον της Μέσης Ανατολής, ένας τακτικός στρατός έχει να αντιμετωπίσει διαρκή ανταρτοπόλεμο, με χτυπήματα που προέρχονται από υπόγειες σήραγγες, οχυρωματικές θέσεις και κτίρια κατοικιών (σε αστικό περιβάλλον).

Σε αυτά οι Ισραηλινοί προσθέτουν το πρόβλημα της χρήσης αμάχων ως ανθρώπινες ασπίδες από τους μαχητές των αντιπάλων και τις επιθέσεις με ρουκέτες στα ισραηλινά εδάφη. Έτσι, η “νίκη”, κατά το νέο δόγμα αφορά όχι στην κατάληψη εδάφους αλλά στην επίτευξη ταχύτατων πληγμάτων στις δυνατότητες του εχθρού. Δηλαδή την καταστροφή στρατηγικών σημείων των δυνάμεών του, τη στοχοποίηση εξοπλισμού και αποθηκών οπλισμού, μελών της διοίκησης και των ίδιων των μαχητών. Κορυφαίας σημασίας είναι η αφαίρεση αυτών των δυνατοτήτων με επιθέσεις αέρος, εδάφους και από τη θάλασσα, στο μικρότερο δυνατό χρόνο και με τις ελάχιστες δυνατές απώλειες σε έμψυχο και άψυχο υλικό.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας να αυξήσει κατακόρυφα την αποτελεσματικότητά του στο έδαφος, ο Τσαχάλ θα εφοδιάσει κάθε μεραρχία με ψηφιακό εξοπλισμό, που θα της επιτρέπει να ενεργοποιεί drones, άρματα μάχης, ελικόπτερα και μονάδες ηλεκτρονικού πολέμου άμεσα. Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας, με αισθητήρες και τεχνητή νοημοσύνη έχει στόχο την ταχύτατη αναγνώριση στόχων, που θα προσδώσει στις δυνάμεις που επιχειρούν ένα ποιοτικό πλεονέκτημα. 

Πολεμική προετοιμασία

Ουσιαστικά, οι Ισραηλινοί επιτελείς φιλοδοξούν να πετύχουν μια στρατηγική αναβάθμιση των ικανοτήτων του Τσαχάλ, καθιστώντας τον ένα «νέο τύπο πολεμικής μηχανής», όπως σημειώνει ο ερευνητής του κέντρου στρατηγικών μελετών Begin Sadat, Γιάκοβ Λαπίν. Αυτή η μηχανή, αναφέρει, «θα μπορεί να επιχειρεί ταυτόχρονα στο έδαφος, το υπέδαφος, τον αέρα, το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα και τον κυβερνοχώρο», ενώ παράλληλα θα διαθέτει ενισχυμένη δύναμη πυρός και άμυνας. 

Στην πράξη, λοιπόν, η αποτελεσματικότητα του ισραηλινού στρατού αφορά στο να εξοντώσει κυριολεκτικά, άμεσα και γρήγορα, όποιον στέκεται απέναντί του. «Αν το Momentum πετύχει –τονίζει χαρακτηριστικά ο Λαπίν– ο IDF (Τσαχάλ) θα είναι ως το 2030, μια σημαντικά πιο φονική, δικτυωμένη πολεμική μηχανή που θα μπορεί να καταστρέψει τις δυνατότητες του εχθρού σε χρόνο ρεκόρ και με τις χαμηλότερες δυνατές απώλειες. Οι μεραρχίες του θα είναι πολύ πιο ανεξάρτητες από ό,τι είναι το 2020, με το δικό τους σύστημα ελέγχου και παρακολούθησης C4i και συλλογής πληροφοριών, και μια αεροπορία που μπορεί να εξαπολύσει κύματα επιθέσεων πέρα από κάθε προηγούμενο».

Το σχέδιο Momentum είναι ενδεικτικό του στρατηγικού δόγματος, στο οποίο εμβαθύνει το Ισραήλ, εν όψει των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή. Ο Τσαχάλ θεωρεί, εκτός από το Ιράν, τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς τις βασικότερες απειλές για την ασφάλεια του Ισραήλ, εξού και η έμφαση που δίνει τις συγκρούσεις που διεξάγονται σε “αστικό περιβάλλον”. Ειδικά για το τελευταίο, έχει ανακοινωθεί πλήρης και τεράστια αναβάθμιση της ταξιαρχίας Kfir που επιχειρεί στο “βόρειο μέτωπο”, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την Παλαιστίνη.

Η υιοθέτηση του σχεδίου επιβεβαιώνει ότι την πολιτική σκέψη στο Ισραήλ επικαθορίζει ολοένα και περισσότερο η στρατιωτική. Το κράτος του Τελ Αβίβ βασίζει την ύπαρξη και τη συνέχειά του στις ένοπλες δυνάμεις, ανεξάρτητα αν αυτές ελέγχονται από την εκλεγμένη κυβέρνηση. Δεν είναι τυχαίο ότι ο στρατηγός Κοχάβι, παρουσιάζοντας το σχέδιο, σχολίασε ότι πρέπει να ξεπεραστεί το πολιτικό αδιέξοδο –ακόμα δεν είχε σχηματιστεί κυβέρνηση– το συντομότερο δυνατόν.