Το πάει για πρόωρες ο Σάντσεθ, λόγω Καταλονίας και ακροδεξιών

Μέσα σε κλίμα έντασης και εκδηλώσεις διαμαρτυρίας άρχισε σήμερα στην Μαδρίτη η ιστορική δίκη των δώδεκα Καταλανών αυτονομιστών ηγετών για τον ρόλο τους στην απόπειρα απόσχισης τον Οκτώβριο 2017. Την ίδια ώρα η κεντροδεξιά και ακροδεξιά αντιπολίτευση αντιδρά στην πρόταση της κυβέρνησης Σάντσεθ για διάλογο με την Βαρκελώνη, ενώ ο πρωθυπουργός εξετάζει ακόμη και το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών.

Αν και η σημερινή ακροαματική διαδικασία στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας θα περιοριστεί σε θέματα διαδικασίας, όλες οι πλευρές χαρακτηρίζουν την δίκη ως μια δοκιμασία για την ισπανική δημοκρατία και τα όρια της.

Η δίκη παρουσιάζει άλλωστε διεθνές ενδιαφέρον, καθώς την παρακολουθούν περισσότεροι από 600 Ισπανοί και ξένοι δημοσιογράφοι, ενώ μεταδίδεται απευθείας από την τηλεόραση. Το ενδιαφέρον δεν εστιάζεται βεβαίως μόνον στην ουσία της υπόθεσης και στα γενικότερα ζητήματα που αναμένεται να σχολιαστούν σχετικά με το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, αλλά και στα πρόσωπα που θα κληθούν να καταθέσουν. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ανάμεσα στους εκατοντάδες μάρτυρες είναι και ο πρώην  πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι.

Μεγάλος απών ο Πουτζδεμόντ

Μεγάλος απών είναι βέβαια ο ηγέτης της απόπειρας απόσχισης της Καταλονίας, ο πρώην πρόεδρος της επαρχίας Κάρλες Πουτζδεμόντ, ο οποίος έχει διαφύγει στο Βέλγιο. Με δεδομένο μάλιστα, ότι στην Ισπανία δεν εφαρμόζεται η ερημοδικία για μεγάλα αδικήματα, όλο το βάρος θα πέσει στον πρώην αντιπρόεδρος της Καταλονίας, Οριόλ Ζουνκέρας, για τον οποίο ο εισαγγελέας έχει ζητήσει την επιβολή ποινής κάθειρξης 25 ετών.

Για τους υπόλοιπους 11 κατηγορούμενους, ανάμεσά τους η πρώην πρόεδρος του κοινοβουλίου της Καταλονίας, πολλοί υπουργοί της τοπικής κυβέρνησης και στελέχη των αυτονομιστικών οργανώσεων ANC και Omnium Cultural, έχουν προταθεί ποινές κάθειρξης από επτά έως 17 έτη. Από αυτούς, οι εννέα κατηγορούνται για στάση (οι έξι και για υπεξαίρεση δημοσίων πόρων), ενώ κάποιοι κρατούνται ήδη περισσότερο από έναν χρόνο.

Η εκδίκαση της υπόθεσης θα κρατήσει τουλάχιστον τρεις μήνες και η ετυμηγορία δεν αναμένεται πριν από τον Ιούλιο. Ήδη όμως, με την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας, έχει ανοίξει ένας διάλογος σχετικά με τα όρια της δημοκρατίας, ο οποίος ξεπερνά τα ισπανικά σύνορα.

Ευρωπαϊκές αντιδράσεις

Από το Βερολίνο, όπου βρέθηκε την Τρίτη, ο Κάρλες Πουτζδεμόντ χαρακτήρισε την δίκη «μασκαράτα» και υποστήριξε ότι «δεν θα έπρεπε να γίνει ποτέ». Εξέφρασε ωστόσο την ελπίδα η δικαστική διαδικασία να βοηθήσει ώστε να «ξεσκεπαστεί η τεχνητή κατασκευή μιας πολιτικής διαδικασίας» και επιτέθηκε στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, οι οποίοι είχαν ταχθεί από το ξέσπασμα της κρίσης υπέρ της Μαδρίτης.

«Γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση ανησυχεί περισσότερο γι αυτό που συμβαίνει για παράδειγμα στη Βενεζουέλα, απ’  ό,τι γι’ αυτό που συμβαίνει στη Μαδρίτη;» διερωτήθηκε ο Πουτζδεμόντ. Την ίδια ώρα ευρωβουλευτές κατήγγειλαν την δίκη ως «πολιτική» και αντίθετη προς τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ. Κάποιοι μάλιστα ζήτησαν και την εμπλοκή της ΕΕ στην διευθέτηση το πολιτικού προβλήματος της Καταλονίας.

Από τα τέλη του 2017 άλλωστε, περίπου 30 εν ενεργεία ευρωβουλευτές και αρκετοί πρώην, από διάφορα πολιτικά κόμματα, έχουν συνασπιστεί με στόχο να δημιουργήσουν μια «πλατφόρμα διαλόγου ΕΕ-Καταλονίας». Οι ίδιοι, σε ανακοίνωση που εξέδωσαν στο Στρασβούργο, δίνουν ευρωπαϊκή διάσταση, υποστηρίζοντας ότι περιφρονεί τις θεμελιώδεις αξίες ΕΕ, όπως η δημοκρατία και η ελευθερία της έκφρασης.

Διαδηλώσεις στην Βαρκελώνη και όχι μόνο

Την ίδια ώρα, στις Βρυξέλλες, περίπου εκατό άτομα, με τη συμμετοχή τριών πρώην υπουργών της καταλανικής κυβέρνησης, των Τόνι Κομίν, Λουίς Πουίγκ και Μεριτσέλ Σερέτ  που έχουν αυτοεξοριστεί στο Βέλγιο, διαδήλωσαν μπροστά στην έδρα της. Διαδήλωση οργανώνεται απόψε και στην Βαρκελώνη, όπου ήδη έχουν αποκλειστεί πολλές οδικές αρτηρίες από τα μέλη των CDR (Επιτροπές Υπεράσπισης της Καταλανικής Δημοκρατίας).

Διαδηλώσεις έγιναν όμως το Σαββατοκύριακο και στην Μαδρίτη, όπου ψηφοφόροι των κεντροδεξιών και ακροδεξιών κομμάτων εξέφρασαν την αντίθεσή τους στην πρόταση του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ για διάλογο με την Βαρκελώνη, προκειμένου να επιλυθεί η πολιτική κρίση. Οι διαδηλωτές κατηγορούσαν μάλιστα τον πρωθυπουργό για «εσχάτη προδοσία», επειδή ξεκίνησε διάλογο με τους αυτονομιστές.

Ο Σάντσεθ έχει όμως και άλλα ανοιχτά ζητήματα, καθώς την Τετάρτη θέλει να περάσει από την ισπανική Βουλή τον προϋπολογισμό του 2019. Προσβλέπει λοιπόν στις ψήφους των αυτονομιστικών κομμάτων, αφού και η κυβέρνηση μειοψηφίας, της οποίας ηγείται, στηρίζεται στους Καταλανούς βουλευτές. Μέσα σε αυτό το κλίμα, το οποίο ευνοεί το ακροδεξιό VOX, ο Ισπανός πρωθυπουργός ανακοίνωσε αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 22%, γεγονός που πυροδότησε τις ήδη έντονες φήμες για πρόωρες εκλογές στις 14 Απριλίου.