Το παιχνίδι των Τούρκων στη Λιβύη παίζει το Βερολίνο

Η αιφνίδια επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Άμυνας στην Λιβύη, δεν εξελίχθηκε σε φιάσκο, όπως η προηγούμενη. Όταν ο Χουλουσί Ακάρ είχε επισκεφτεί την εμπόλεμη χώρα στις αρχές του περασμένου Ιουλίου, ακολούθησε ο αιφνίδιος βομβαρδισμός της Αλ Ουατίγια, της αεροπορική βάσης που είχαν επανακαταλάβει οι δυνάμεις του Λίβυου πρωθυπουργού Σαράτζ.

Ευτυχώς (για την Τουρκία), αυτήν την φορά δεν συνέβη κάτι αντίστοιχο. Τουναντίον, σύμφωνα με πληροφορίες αραβικών και ρωσικών μέσων ενημέρωσης, η Άγκυρα συμφώνησε με την κυβέρνηση της Τρίπολης να μετατραπεί το λιμάνι της Μισράτα σε τουρκική ναυτική βάση. Η Μισράτα είναι η έδρα των πιο σκληροπυρηνικών παραστρατιωτικών ομάδων που υποστηρίζουν την κυβέρνηση Σαράτζ, ενώ το λιβυκό λιμάνι ήδη χρησιμοποιούνταν για τον ελλιμενισμό πλοίων του τουρκικού στόλου.

Ο Χουλουσί Ακάρ μάλιστα, συνοδεύονταν από τον υπουργό Άμυνας του Κατάρ Μοχάμεντ αλ Αττίγια. Ήταν η πρώτη επίσκεψη ανώτατου αξιωματούχου του εμιράτου στην Λιβύη, εδώ και περίπου τρία χρόνια. Η πάμπλουτη Ντόχα “αιμοδοτεί” με τα συναλλαγματικά της αποθέματα το καθεστώς Σαράτζ, ενώ αναμένεται να χρηματοδοτήσει και την κατασκευή της βάσης στην Μισράτα.

Ο ρόλος του Κατάρ

Εκτός των Τούρκων συμβούλων, που ήδη δραστηριοποιούνται στο πλευρό των δυνάμεων του Σαράτζ, φαίνεται πως ενεργότερο ρόλο θα έχουν και οι αξιωματούχοι του εμιράτου, καθώς το Κατάρ υπέγραψε συμφωνία με την Τρίπολη που προβλέπει την αποστολή στρατιωτικών συμβούλων για την εκπαίδευση των φιλοκυβερνητικών δυνάμεων.

Το Κατάρ υποστηρίζει την Μουσουλμανική Αδελφότητα, το λιβυκό παρακλάδι της οποίας μετέχει στην (κατ’ όνομα) κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του πρωθυπουργού Σαράτζ. Μέσω του παγκόσμιου τηλεοπτικού δικτύου Αλ-Τζαζίρα, έχει εξελιχθεί στην “φωνή” του ισλαμικού κινήματος, διατηρώντας ταυτόχρονα δεσμούς και με το σιιτικό Ιράν.

Είναι η μοναδική αραβική χώρα που υποστηρίζει τα νεοοθωμανικά σχέδια Ερντογάν, γεγονός που έχει προκαλέσει την καθολική απομόνωση του εμιράτου στον αραβικό κόσμο. Όσον αφορά την Λιβύη, το Κατάρ είναι χρηματοδότης ακραιφνών τζιχαντιστικών ομάδων, όπως της “Αυγής της Λιβύης”, που είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πραξικοπηματική απόπειρα ακύρωσης των εκλογών του 2014.

«Παραπλανητική ηρεμία» στην Σύρτη

Υποστηρικτές του Χαλίφα Χαφτάρ αρχικά χαρακτήρισαν τις επισκέψεις των δύο υπουργών Αμύνης, ως προεόρτιο μίας επίθεσης των δυνάμεων του Σαράτζ στην Σύρτη. Η πλούσια σε πετρέλαιο πόλη έχει γίνει το μήλον της έριδος των δύο πλευρών του λιβυκού εμφυλίου. Η κυβέρνηση Σαράτζ (συνεπικουρούμενη από την Τουρκία) απειλούσε, μέχρι πρότινος, με στρατιωτική εισβολή για επανακατάληψη της από τις δυνάμεις του Λιβυκού Εθνικού Στρατού.

Όμως τα πολεμικά σχέδια του Ερντογάν και των Λίβυων συμμάχων του “πάγωσαν”, έπειτα από τις προειδοποιήσεις της Αιγύπτου για στρατιωτική επέμβαση (επέμβαση που θα υποστήριζαν τα περισσότερα αραβικά κράτη). Στο μεταξύ, αντί κάποιας πολεμικής προετοιμασίας, ο στρατηγός Χαφτάρ προχώρησε σε μια αιφνίδια κίνηση καλής θέλησης, ανακοινώνοντας την χαλάρωση του πετρελαϊκού αποκλεισμού που έχει επιβάλει στο καθεστώς της Τρίπολης.

Η αιφνίδια απόφαση του Χαφτάρ (σημάδι ότι δεν περιμένει την επίθεση των αντιπάλων του) φαίνεται να συνδέεται με την επίσκεψη του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών στην Λιβύη, που πραγματοποιήθηκε ταυτόχρονα με του Τούρκου ομολόγου του. Ο Χάικο Μάας ανέφερε πως επικρατεί «παραπλανητική ηρεμία» στην Λιβύη, ζητώντας να κηρυχθεί η Σύρτη αποστρατικοποιημένη ζώνη και «δικαιότερη κατανομή του πετρελαϊκού πλούτου».

Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε πως η  αποστρατικοποίησης της Σύρτης απαλλάσσει την Τουρκία και τους συμμάχους της, από τα ρίσκα που περιέχει μία πολεμική εισβολή. Ο Χαφτάρ και οι υποστηρικτές του έχουν βάσιμους λόγους να πιστεύουν πως, μόλις αποσυρθούν από την πόλη οι στρατιωτικές τους δυνάμεις, θα σπεύσει να την καταλάβει ο Σαράτζ!

Ελιγμός από Χαφτάρ

Δεν αποκλείεται η χαλάρωση του πετρελαϊκού αποκλεισμού στην Τρίπολη να αποδειχθεί ένας ελιγμός του Χαφτάρ, έναντι των πιέσεων της γερμανικής διπλωματίας. Ο Μάας θα επισκεφτεί και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, έναν από τους κυριότερους υποστηρικτές του Χαφτάρ και “σκιώδη” πρωταγωνιστή της λιβυκής σύγκρουσης (υπάρχουν ενδείξεις πως ο βομβαρδισμός της Αλ-Ουατίγια πραγματοποιήθηκε από την πολεμική αεροπορία των Εμιράτων).

Εξάλλου, ο Χαφτάρ δεν έχει κάποιο λόγο να συμφωνήσει σε αποστρατικοποίηση της Σύρτης, όταν δεν την υποστηρίζουν οι κυριότεροι Άραβες σύμμαχοι του, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (δύσκολα θα μεταπείσει το Άμπου Ντάμπι ο Μάας). Αντιθέτως, οι τρεις χώρες έχουν κάνει ένα συμπαγές μέτωπο κατά των νεοθωμανικών σχεδίων του Ερντογάν στην Μέση Ανατολή (σχεδίων που συνεπικουρούνται από το Κατάρ και σε κάποιο βαθμό από το Ιράν).

Το πιθανότερο είναι ότι η «παραπλανητική ηρεμία» θα συνεχιστεί στην Λιβύη, με τις δύο πλευρές να ανασυντάσσουν τις δυνάμεις τους. Ο πειρασμός μίας αιφνίδιας επίθεσης στην Σύρτη για την υφαρπαγή των πολύτιμων πετρελαίων της, σίγουρα βρίσκεται στο μυαλό του Ερντογάν, αλλά μοιάζει παρακινδυνευμένη απόφαση, με δεδομένα τα πολλαπλά μέτωπα που έχει ανοίξει.

Εξάλλου μοιάζει κωμικό να μην λέει κουβέντα ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών για την κατασκευή της βάσης στην Μισράτα, μία εξόφθαλμη παραβίαση του εμπάργκο όπλων (που “συμφώνησε” να τηρήσει ο Ερντογάν στην “ειρηνευτική” συνδιάσκεψη που είχε οργανώσει το Βερολίνο)! Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που η γερμανική διπλωματία εξυπηρετεί τα τουρκικά σχέδια. Όπως φαίνεται, ούτε και η τελευταία