Το προσωπείο του λύκου φιγουράρισε στη Figaro
15/11/2018
Αν δεν ήταν χαρακτηριστικό όλων των απολυταρχικών ηγετών η επίκληση και τα εγκώμια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας, της ειρήνης και της ελευθερίας, το άρθρο του Τούρκου προέδρου στην Figaro της 10ης Οκτωβρίου θα μπορούσε να αποτελέσει κείμενο για σχολική διδασκαλία. Η εκατοστή επέτειος της λήξης του A’ Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησε τη γαλλική εφημερίδα να ζητήσει την αρθρογραφική συμβολή του κ. Ερντογάν.
Και όπως ήταν αναμενόμενο, ο Τούρκος πρόεδρος στρεφόμενος προς το δυτικό αναγνωστικό κοινό, εγκατέλειψε της αντιδυτικές κορώνες, με τις οποίες έχει συνηθίσει μεγάλη μερίδα του εσωτερικού του ακροατηρίου, για να εγκωμιάσει τις αρετές της μόνιμης ειρήνης. Έκανε, μάλιστα, αναφορά στο “σημαντικότερο σχέδιο ειρήνης της ιστορίας“, την ΕΕ, ζητώντας “να συμβάλουν όλοι στις προσπάθειες για ειρήνη και σταθερότητα στηρίζοντας τις δημοκρατικές και τις ταγμένες υπέρ των ελευθεριών διοίκησης στο χώρο της Μέσης Ανατολής“.
Το ευρωπαϊκό προσωπείο που καλύπτει τον αυταρχικό πρόεδρο της Τουρκίας εμφανίζεται ανακαινισμένο. Πάντοτε η Τουρκική Δημοκρατία επεδείκνυε στη Δύση τα δυτικά της ενδύματα, αρχής γενομένης από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της και φθάνοντας μέχρι την έλευση στην εξουσία του ισλαμικού ΑΚΡ (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης). Πριν από αυτό το τελευταίο, η στρατοκρατούμενη Άγκυρα καλυπτόταν με μία επίφαση δημοκρατίας για να έχει την έξωθεν καλή μαρτυρία και την ανοχή της Δύσης. Με διαλείμματα επιβολής αμιγώς στρατιωτικών καθεστώτων, που ανακαλούσαν στην τάξη όποιους ανήσυχους πολιτικούς η διανοούμενους αποτολμούσαν να αρθρώσουν έντονο διαφορετικό λόγο.
Ο κ. Ερντογάν υποσχέθηκε πολλά ως νέος πολιτικός αστέρας. Όμως, σταδιακά, μεθοδικά και προγραμματισμένα, αφόπλισε τον αυτοαποκαλούμενο θεματοφύλακα του κεμαλισμού και στις 15 Ιουλίου του 2016 τον ευνούχισε. Και μαζί με αυτόν απονεύρωσε βίαια όλους εκείνους που θεωρούσε απειλή για τον ίδιο και το καθεστώς, το οποίο τελικά εδραίωσε στη χώρα του. Σε αυτό ακριβώς αποσκοπούσαν οι μαζικές προγραφές στρατιωτικών, καθηγητών, δημοσιογράφων, διανοουμένων και άλλων ων ουκ έστιν αριθμός.
Οραματίζεται πολλά
Σήμερα, ο “ένθρονος Ταγίπ” οραματίζεται πολλά. Μία Τουρκία πανίσχυρη στρατιωτικά, παραγωγό μεγάλου και ποικίλου φάσματος πολεμικού υλικού, με δύναμη και επιρροή πολύ πιο πέρα από την στενή της περιοχή. Μια Τουρκία που θα μιλάει ισότιμα, αλλά και με τον τρόπο που η ίδια θα επιλέγει, τόσο με μεγάλες δυνάμεις όσο και με μεγάλα διεθνή σχήματα. Το βλέπουμε, εδώ και μερικά χρόνια, στη συμπεριφορά του κ. Ερντογάν έναντι πάντων. Και αυτό διότι γνωρίζει άριστα ότι η Δύση, όσα πολλά επένδυσε στο μεγάλο αυτό γεωπολιτικό κομμάτι που λέγεται Τουρκία, πολύ δύσκολα θα τα εγκαταλείψει για να αφήσει την Άγκυρα να γλιστρήσει σε άλλα χέρια, ή στο χάος της ανατολικής γειτονιάς της.
Γνωρίζοντάς τα όλα αυτά ο Τούρκος πρόεδρος παίζει παράτολμα στη δυτική σκακιέρα βασισμένος όχι μόνο στο ένστικτο και τις ικανότητές του, αλλά και στην απροθυμία της Δύσης να ανατρέχει στα -διαμέσου των δεκαετιών- πεπραγμένα της Τουρκίας τόσο στον διεθνή χώρο όσο και τον εσωτερικό της. Έχει εγκαταλείψει η Δύση τις μνήμες αυτές στον Φρανκ Βέμπερ (συγγραφέα του έργου “Ο επιτήδειος ουδέτερος”), τον Τζορτζ Χόρτον (συγγραφέα του χρονικού της καταστροφής της Σμύρνης “Η κατάρα της Ασίας”) και σε κάποιους άλλους συγγραφείς που απευθύνονται σε περιορισμένο κοινό.
Και με το πέρασμα στη λήθη των διαχρονικών τουρκικών άθλων κατά της δημοκρατίας, κατά της ελευθερίας, κατά της ειρήνης και κατά των δικαιωμάτων των γειτόνων της και των ίδιων της των πολιτών, η Τουρκία του κ. Ερντογάν διδάσκει στη Δύση τα δικαιώματά της! Προβάλλοντας μάλιστα τις αντιρρήσεις της για νέους διαχωρισμούς τύπου Sykes-Picot* γιατί, όπως ο Τούρκος πρόεδρος υπογραμμίζει στο άρθρο του, “αυτό απαιτεί τόσο ο σεβασμός στους γείτονές μας όσο και η ασφάλεια των ευρωπαϊκών εθνών ανάμεσα στα οποία βρισκόμαστε και εμείς“.
Πολλή φαιά ουσία
Είναι εύκολοι οι σκωπτικοί χαρακτηρισμοί των εννοιολογικών αυτών ακροβασιών του κ. Ερντογάν και ακόμη πιο εύκολη η διακωμώδησή τους από όσους γνωρίζουν ποια είναι τα ίχνη που έχει αφήσει στην ιστορία το σύγχρονο τουρκικό κράτος. Όμως η Δύση, από την πλευρά της, οφείλει να είναι προσεκτική στις αντιδράσεις της και να μην ενθαρρύνει την Τουρκία του κ. Ερντογάν να την εμπαίζει και να την αποπροσανατολίζει. ΗΠΑ και ΕΕ έχουν αναλώσει πολλή φαιά ουσία ασχολούμενες και ταλαιπωρούμενες τόσο από τις ιδιορρυθμίες και τις αναθεωρητικές τάσεις της Άγκυρας όσο και από την εσκεμμένη μη συμμόρφωσή της με όσα ισχύουν στο χώρο που η ίδια δηλώνει πως θέλει να ανήκει.
Αν η Τουρκία συνεχίσει να απειλεί με πόλεμο την Ελλάδα για την άσκηση δικαιωμάτων δίνει στην τελευταία το διεθνές δίκαιο, αν συνεχίσει να προσπαθεί να επιβάλει τη δική της ερμηνεία του διεθνούς δικαίου, αν συνεχίσει να κατέχει ένα τεράστιο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, με τη διατήρηση σε αυτό μεγάλης δύναμης κατοχής, αν συνεχίσει να παραβιάζει τους διεθνείς κανόνες και να προσβάλει βάναυσα τη δημοκρατία στο εσωτερικό της συνθλίβοντας, με διατεταγμένες δίκες, χιλιάδες Τούρκων που δεν συνοδοιπορούν με την ηγεσία της, να μην περιμένει να σιωπούν όσοι δεν παραβλέπουν τα ανομήματά της, την αντιδημοκρατική και κατά της ελευθερίας συμπεριφορά της.
Ο κ. Ερντογάν μπορεί να γράφει πομπώδη επετειακά άρθρα που φιλοξενούν μεγάλες δυτικές εφημερίδες. Ίσως έχει κατά νουν να γράψει και αυτός ένα βιβλίο-οδηγό, όπως άλλοι που κάποτε κυβέρνησαν επίσης αυταρχικά τις χώρες τους. Εκείνο, όμως, που δεν μπορεί να εξωραΐσει είναι η μακρά σειρά τουρκικών προκλήσεων κατά των εννοιών που αποτελούν τα ίδια τα θεμέλια της ΕΕ. της οποίας η Άγκυρα κρούει την θύρα.
* Το μυστικό Sykes–Picot, που συνήφθη τον Μάιο του 1916, ανάμεσα σε Μεγάλη Βρετανία και Γαλλία με τη συναίνεση της Ρωσίας, μοιράζονταν σε σφαίρες επιρροής και ελέγχου της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας και αρχικά και της Ρωσίας, εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη σημερινή Τουρκία, τη Μέση Ανατολή, το Ιράκ και τη Συρία.
