Το “έγκλημα” του πρέσβη που προκάλεσε την οργή των Βρυξελλών!

Πριν λίγες μέρες, ο Λευκός Οίκος δέχτηκε ανοιχτή επιστολή από την Αβάνα: «Λίγα πράγματα μπορούν να κάνουν οι Κουβανοί για να μετριάσουν τις επιπτώσεις των κυρώσεων επί πανδημίας […]. Πρόεδρε Μπάιντεν, σας ζητάμε να τερματίσετε τις κυρώσεις». Το θέμα πήρε, όμως, διαστάσεις διότι στους συνυπογράφοντες ήταν και ο πρέσβης της ΕΕ στην Κούβα! Ο προϊστάμενός του, Ζοζέπ Μπορέλ, φαίνεται να εξοργίστηκε και τον κάλεσε άρον άρον στις Βρυξέλλες για εξηγήσεις. “Πως τόλμησε να κάνει κάτι τέτοιο”;

Το αμερικανικό εμπάργκο έχει κοστίσει στην Κούβα 130 δισ. δολάρια μέσα σε 60 χρόνια, παρ’ όλα αυτά το σύστημα δείχνει να αντέχει, αλλά με μεγάλο κόστος. Μα ακόμα και τώρα, όπως αναφέρεται στην ανοιχτή επιστολή που συνυπογράφει ο πρέσβης της ΕΕ, «κατά τη διάρκεια μιας παγκόσμιας πανδημίας, οι Κουβανοί-Αμερικανοί και οι Κουβανοί με κατοικία στις ΗΠΑ δεν μπορούν να στείλουν εμβάσματα και φάρμακα στο νησί. Το να κάνεις ένα έθνος όμηρο για να επιτύχεις αλλαγή καθεστώτος δεν είναι ηθικό ούτε αποτελεσματικό».

Όταν έγινε γνωστό ότι ο πρέσβης της ΕΕ Αλμπέρτο ​​Ναβάρο συνυπέγραψε την επιστολή, στην Ευρώπη διαμορφώθηκαν δύο στρατόπεδα γύρω από το ζήτημα: εκείνοι που τον θεωρούν επικίνδυνο, ζητώντας την άμεση αντικατάστασή του και εκείνοι που τον υποστηρίζουν εκθειάζοντάς τον. Ωστόσο, και στις δύο απόψεις υπάρχουν θολά σημεία και θα δείξουμε γιατί.

Οι υποστηρικτές του πρέσβη

Στην επιστολή τους στις 2 Μαρτίου, υποστηρικτές του Navarro προσυπογράφουν ξεκάθαρα το αίτημά του, το οποίο άλλωστε, όπως λένε είναι σύμφωνο με την θέση που προωθεί η ΕΕ τα τελευταία χρόνια. Υπενθύμισαν δηλαδή, παλαιότερη δήλωση της Φεντερίκα Μογκερίνι του 2018 που χαρακτήρισε το εμπάργκο “ξεπερασμένο” και “παράνομο”. Τη θέση αυτή στηρίζουν 25 ευρωβουλευτές από τρεις πολιτικές ομάδες (Αριστεροί, Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι).

Ωστόσο, στην πραγματικότητα, η βασική θέση της ΕΕ δεν είναι τόσο ο τερματισμός των κυρώσεων. Η πρόσφατη διατύπωση της Κομισιόν είναι συγκεκριμένη, ότι δηλαδή, «οι κυρώσεις πρέπει πάντα να στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση τυχόν αρνητικών ανθρωπιστικών επιπτώσεων ή ακούσιων συνεπειών». Για την ΕΕ, οι κυρώσεις στην Κούβα είναι πρόβλημα όταν υπάρχουν ανθρωπιστικές επιπτώσεις, κατά τ’ άλλα, αυτές παραμένουν. Αυτό λοιπόν, είναι διαφορετικό, από εκείνο που ισχυρίζεται η επιστολή των υποστηρικτών του Ναβάρο. Όπως τόνισε ο Ύπατος Εκπρόσωπος τον Απρίλιο 2020, οι κυρώσεις δεν πρέπει να εμποδίζουν την παράδοση απαραίτητου εξοπλισμού και προμηθειών που είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση του κορονοϊού. Οπότε, η επίσημη στάση της ΕΕ είναι πιο θολή, απ΄ότι θέλουν κάποιοι να την παρουσιάζουν, μεταξύ αυτών και ο ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης η ευχή του Μπορέλ να βγει η Κούβα από την αμερικανική λίστα με τα κράτη που χρηματοδοτούν την τρομοκρατία, δεν ισοδυναμεί απαραίτητα με υιοθέτηση της θέσης για κατάργηση του εμπάργκο.

«Η ΕΕ έχει διατηρήσει την ίδια θέση στις ετήσιες ψηφοφορίες στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπου κάθε χρόνο η πλειοψηφία των ψηφοφοριών διεξάγεται για να μπει ένα τέλος στον εμπορικό και χρηματοοικονομικό αποκλεισμό, ο οποίος συνιστά παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των πολιτών της Κούβας, με τις μόνες αρνητικές ψήφους, να είναι αυτές των ΗΠΑ και του Ισραήλ» γράφουν.

Σύμφωνα με τους Ευρωβουλευτές, δεν είναι κατανοητό γιατί η ΕΕ κάλεσε τον Navarro στις Βρυξέλλες, αφού όπως υποστηρίζουν «η ενέργεια του συμφωνεί με την επίσημη θέση της Ένωσης και ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τη βοήθεια που παρείχε η Κούβα και στον ιατρικό κλάδο κατά την διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών χωρών. Αυτό θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως ένα πολιτικό μήνυμα που φανερώνει την δημιουργία αποστάσεων απέναντι στην Κούβα». Σε μεγάλο βαθμό είναι ορθή η τοποθέτηση, αλλά υπάρχει ένα ζήτημα κατά πόσον ένας πρέσβης μπορεί να στέλνει ανοιχτές επιστολές σε ηγέτες άλλων κρατών, συνυπογράφοντας με πολίτες (καλλιτέχνες, καθηγητές, δημοσιογράφους και φοιτητές) της χώρας που είναι διαπιστευμένος. Γι’ αυτό και οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι «μια τέτοια συμπεριφορά, πέραν του ότι είναι ακατάλληλη, είναι απολύτως ξένη προς τις λειτουργίες και τα πρότυπα συμπεριφοράς που πρέπει να διέπουν έναν διπλωματικό εκπρόσωπο της ΕΕ».

Η υποκρισία των πολέμιων του Ναβάρο

Για να δούμε τώρα την άλλη πλευρά. Με επιστολή τους, 16 Ευρωβουλευτές από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, το Renew Europe (Μακρόν)  και τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές ζήτησαν επειγόντως την αντικατάστασή του, λόγω ακαταλληλότητας. «Στο πλαίσιο της προαναφερθείσας επιστολής, ζητήσαμε από τον πρέσβη να έρθει στις Βρυξέλλες για να δώσει εξηγήσεις στον επικεφαλής εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ», δήλωσε εκπρόσωπος της ΕΕ στο EUobserver την Κυριακή 28 Φεβρουαρίου. «Έχουμε λάβει την επιστολή [των ευρωβουλευτών] και ζητήσαμε από τον πρέσβη να έρθει στις Βρυξέλλες για να δώσει εξηγήσεις» στον Μπόρελ, δήλωσε εκπρόσωπος της ΕΕ στο POLITICO.

Ο Μπορέλ έδωσε εντολή στον πρέσβη να επιστρέψει στις Βρυξέλλες «για να δώσει εξηγήσεις» για την απόφαση να υπογράψει μια αμφιλεγόμενη επιστολή στον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Φαίνεται όμως, ότι η πράξη του πρέσβη ήταν απλά το κερασάκι στην τούρτα καθώς τον επέκριναν για διάφορες άλλες ενέργειες. Εν πάσει περιπτώσει, του επιτέθηκαν επειδή προέτρεψε τον Μπάιντεν «να αναλάβει προσωπικά δράση» για την άρση των επιχειρηματικών και ταξιδιωτικών περιορισμών κατά της Κούβας. Η επιστολή προέτρεψε τις ΗΠΑ να «σταματήσουν να είναι εχθρικοί γείτονες» και να «σταματήσουν να παρεμβαίνουν στις εσωτερικές της υποθέσεις». Σημειώνεται ότι η προεδρία Μπάιντεν δεν έχασε χρόνο και ανανέωσε ειδικούς ναυτικούς περιορισμούς στα τέλη του Φεβρουαρίου.

Το χειρότερο όμως με τους επικριτές του Ναβάρο είναι η επικίνδυνη αντιανθρωπιστική υποκρισία τους. Αναφέρουν ότι «ο πρέσβης μας στην Αβάνα παίρνει πολιτικές θέσεις σύμφωνα με ένα καθεστώς που δεν σέβεται ούτε υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα ή τη δημοκρατική πολυφωνία». Δηλαδή, επειδή η κυβέρνηση της Κούβας δεν ακολουθεί το ευρωπαϊκό κοινοβουλευτικό μοντέλο είναι λόγος να αφήσουν τους Κουβανούς να πεθάνουν; Τα αιτήματα της επιστολής που συνυπέγραψε ο Αλβάρο δίνουν μεγάλη βάση στις ανάγκες του κουβανικού λαού εν μέσω πανδημίας, αλλά οι επικριτές του το παραβλέπουν. Αλήθεια, πως κουνάνε το δάχτυλο για ανθρώπινα δικαιώματα Ευρωβουλευτές που υποστηρίζουν πραξικοπηματίες, όπως η ευρωβουλευτής Dita CHARANZOVÁ;

Ενώ ο εκπρόσωπος δεν σχολίασε εάν ο Μπόρελ θα απολύσει τον πρέσβη, θα δεχτεί το λιγότερο ισχυρή επίπληξη στις Βρυξέλλες. Ενώ η ΕΕ καταδίκασε την κίνηση του Τραμπ για κυρώσεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πίεσε την ΕΕ να σταματήσει την κριτική έναντι των ΗΠΑ και να βρεί κοινή θέση με τις ΗΠΑ για την Κούβα. Ως γνωστόν, οι  ελληνικές θέσεις σχετικά με την Κούβα -πρέσβυς είναι η κα Στέλλα Μπεζιρτζόγλου- συνδιαμορφώνονται (όχι πάντα για καλό) από κοινού με τους κοινοτικούς εταίρους. Τελευταία, πάντως η Ελλάδα δεν τα πηγαίνει καλά με τη Λατινική Αμερική…