Το “ντοπαρισμένο πυροβολικό” – Η ισχύς πυρός φέρνει τη νίκη στον πόλεμο

Όπως υποστήριξε ο γράφων στο προηγούμενο άρθρο του στο SLpress.gr, τα τελευταία χρόνια βρίσκεται υπό εξέλιξη μια νέα στρατιωτική επανάσταση, πυρήνας της οποίας είναι η μετατόπιση του κέντρου βάρους της πολεμικής διαδικασίας, από την πλατφόρμα, στο βλήμα.

Οι διάφορες πλατφόρμες μάχης (μαχητικά αεροσκάφη, πολεμικά πλοία επιφανείας, υποβρύχια, άρματα μάχης κ.λπ.) γίνονται όλο και πιο ακριβά και συνακόλουθα καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολο να αποκτηθούν, να συντηρηθούν και να αναπληρωθούν σε περίπτωση που απώλειας. Αντίθετα, μια σειρά από γεωπολιτικοί και τεχνολογικοί παράγοντες ευνοούν την ανάπτυξη βλημάτων, τα οποία ενσωματώνουν μεγάλες βελτιώσεις σε σχέση με το κοντινό παρελθόν.

Οι βελτιώσεις αναφέρονται στο βεληνεκές, στην δυνατότητα αυτόνομου εντοπισμού στόχων και καθοδήγησης προς αυτούς, στις ικανότητες καταστρεπτικών και αποδιοργανωτικών πληγμάτων και σε άλλα. Αυτή η εξέλιξη φέρνει στο προσκήνιο ένα ξεχασμένο στις μέρες μας δίδαγμα της τέχνης του πολέμου: Η ισχύς πυρός είναι διαχρονικά ένας από τους πιο αποφασιστικούς παράγοντες για τη διαμόρφωση του αποτελέσματος μιας πολεμικής αναμέτρησης. Για την ακρίβεια, δεν είναι η ισχύς πυρός γενικώς, αλλά η ισχύς πυρός στον κατάλληλο τόπο και χρόνο. Και όχι η ισχύς πυρός από μόνη της, αλλά η ισχύς πυρός που θα προκαλέσει τέτοια αποτελέσματα, τα οποία θα μπορέσουν να εκμεταλλευτούν εν συνεχεία οι δυνάμεις ελιγμού, ώστε να επιφέρουν το τελειωτικό πλήγμα στον αντίπαλο.

Αποκεντρωτικά μοντέλα μάχης

Για να μπορέσουν να λειτουργήσουν με αυτόν τον τρόπο οι μονάδες ελιγμού πρέπει να μπορούν να προσαρμόζονται συνεχώς και με μεγάλη ταχύτητα στη χαοτικά ρευστή πραγματικότητα του πεδίου της μάχης και να επιτυγχάνουν ταχύτερο ρυθμό επιχειρήσεων από αυτόν του αντιπάλου. Και για να αναπτύξουν παρόμοιες ικανότητες, οι δυνάμεις ελιγμού πρέπει να υιοθετήσουν μια αποκεντρωτική φιλοσοφία δράσης, που δίνει έμφαση στον αυτοσχεδιασμό και στην αυτονομία λήψης αποφάσεων των τοπικών ηγητόρων όλων των κλιμακίων. Αυτή είναι η αντίληψη της γερμανικής Auftragstaktik που στα αγγλικά αναφέρεται ως Mission Command και στα ελληνικά ως Διοίκηση δια της Αποστολής.

Ένα άλλο βασικό στοιχείο που πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι ότι η στρατιωτική ισχύς είναι σχετικό και όχι απόλυτο μέγεθος. Λαμβάνει υπόσταση ανά περίσταση, ανάλογα με το γεωγραφικό περιβάλλον, το είδος του πολέμου και μια σειρά από άλλους παράγοντες. Σε μια πολεμική αναμέτρηση δεν νικάει ο πιο “ισχυρός”, αλλά ο πιο προσαρμοσμένος σε αυτούς τους παράγοντες.

Επίσης, ως ισχύς ορίζεται το κατά πόσον μπορείς να ασκήσεις στον αντίπαλο τα επιθυμητά καταστρεπτικά και αποδιοργανωτικά αποτελέσματα σε μία δεδομένη πολεμική αναμέτρηση. Και βέβαια να αποφύγεις να σου ασκήσει αυτός αντίστοιχα αποτελέσματα και όχι πόσα και τι είδους οπλικά συστήματα και στρατιώτες έχεις να παρατάξεις. Αυτά τα δύο δεν ταυτίζονται κατ’ ανάγκην.

“Ντοπαρισμένο” πυροβολικό 

Με βάση τα παραπάνω, άποψη του γράφοντος είναι ότι πυρήνας των μελλοντικών στρατευμάτων θα αποτελέσει ένα είδος “ντοπαρισμένου πυροβολικού” (artillery on steroids), με ικανότητες άσκησης διαχωρικών αποτελεσμάτων (cross domain effects), σε συνδυασμό με ομάδες ειδικών επιχειρήσεων (SOF) και πλαισιωμένο από συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και κυβερνοπολέμου.

Αυτός ο μηχανισμός άσκησης καταστρεπτικών και αποδιοργανωτικών αποτελεσμάτων θα αποτελεί τη βάση έδρασης για ευέλικτες ομάδες ελιγμού, που θα λειτουργούν με αποκεντρωτικό τρόπο. Στο “ντοπαρισμένο πυροβολικό” θα πρέπει να εντάξουμε και τα περιφερόμενα πυρομαχικά (loitering munitions) και μεγάλο μέρος της γκάμας των ρομποτικών πλατφορμών αναγνώρισης και κρούσης.

Χαρακτηριστικό των αλλαγών που συντελούνται στον στρατό των ΗΠΑ, αλλά και στις τάσεις στην τέχνη και στην τεχνολογία του πολέμου και του επαυξημένου ρόλου του πυροβολικού στα σημερινά πεδία των μαχών, είναι ότι ο αμερικανικός στρατός αύξησε τον αριθμό των οβίδων πυροβολικού των 155 χιλιοστών που προμηθεύεται ετησίως από τα 16.573 βλήματα για το διαχειριστικό έτος (FY) 2018, στα 148.287 βλήματα για το διαχειριστικό έτος 2019, επιδιώκοντας να δημιουργήσει αποθέματα για παρατεταμένες πολεμικές επιχειρήσεις παραδοσιακού τύπου.

Τα περισσότερα από τα βλήματα αυτά ήταν μη κατευθυνόμενα, ενώ μόλις 1.189 ήταν τα κατευθυνόμενα με GPS Excalibur. Το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των βλημάτων ήταν παραδοσιακά, δηλαδή μη κατευθυνόμενα, μη “έξυπνα”, μας δείχνει ότι οι απλές οβίδες και ρουκέτες πυροβολικού έχουν σημαντικό ρόλο να παίξουν στα πεδία των μαχών του μέλλοντος.

Υποκατάστατα τακτικών πυρηνικών

Πράγματι, τα όπλα που προσβάλουν τον στόχο με ακριβεία δεν είναι πανάκεια. Πολλές φορές, όχι μόνο είναι επαρκής η μικρότερη ακρίβεια πλήγματος, αλλά και απαιτείται. Αυτό ισχύει, παραδείγματος χάριν, για να προκύψει ρήγμα στην εχθρική διάταξη, να προκύψει αποδιοργάνωση του αντιπάλου, αλλά και μαζική πρόκληση απωλειών σε μεγάλους σχηματισμούς. Σε παρόμοιες περιπτώσεις, αεροπορικές “χαζές” βόμβες, ή “σίδερα” κατά την ορολογία των αεροπόρων, (iron bombs) σε μεγάλους αριθμούς, αλλά και μαζικό πυρ πυροβολικού “χαζών” οβίδων και ρουκετών, είναι αυτό που απαιτείται.

Σε μεγάλο βαθμό, η εμμονή στη σημειακή προσβολή ακριβείας με ελάχιστο παράπλευρο πλήγμα (collateral damage) εξέφραζε τις απαιτήσεις της Δύσης στη μεταψυχροπολεμική εποχή για στρατιωτικές επιχειρήσεις “εκτός του πολέμου” (MOOTW). Επίσης, για μάχες ανάμεσα σε αμάχους, όπου ο εχθρός είναι ολιγάριθμες ομάδες ανταρτών. Αντιθέτως, σε μάχες εναντίον μεγάλων σχηματισμών εχθρικών δυνάμεων απαιτούνται συστήματα “καταιονισμού” του αντιπάλου, με παρατεταμένα πυρά μέσης ακριβείας, που θα λειτουργούν ως υποκατάστατα τακτικών πυρηνικών.