Το “σύνδρομο της Αβάνας” και ο “Πόλεμος 5ης γενιάς”

Πρόσφατα, ένας αναλυτής σε μια επισκόπηση περί των τεκταινόμενων στην σφαίρα του λεγόμενου “πολέμου 5ης γενιάς” τόνισε ότι το αποκαλούμενο “Σύνδρομο της Αβάνας” αποτελεί την πεμπτουσία αυτής της νέας γενιάς επιχειρήσεων. Ας δούμε τι είναι αυτή η νέα “επανάσταση” στο πολεμικό γίγνεσθαι και γιατί το “Σύνδρομο της Αβάνας” αποτελεί θελκτικό φαινόμενο προς διερεύνηση.

Ο “πόλεμος 5ης γενιάς” (5 GW) χαρακτηρίζεται συνοπτικά από τα εξής: Είναι ένας πόλεμος πληροφοριών και αντίληψης. Στοχεύει σε υπάρχουσες γνωστικές προκαταλήψεις ατόμων και οργανισμών. Δημιουργεί νέες γνωστικές προκαταλήψεις (κοινωνική μηχανική). Διαφέρει από τον κλασικό πόλεμο, επειδή εστιάζει στο μεμονωμένο παρατηρητή / λήπτη αποφάσεων, επειδή είναι δύσκολο ή αδύνατο να αποδοθεί σε συγκεκριμένο δρώντα και τέλος επειδή η φύση της επίθεσης είναι δυσνόητη ή/και κρυφή.

Τί είναι το “σύνδρομο της Αβάνας” και γιατί αποτελεί επιτομή του “πολέμου 5ης γενιάς”; Διευκρινίζουμε ότι ο όρος “κοινωνική μηχανική” χρησιμοποιείται για ένα ευρύ φάσμα κακόβουλων δραστηριοτήτων που ολοκληρώνονται μέσω ανθρώπινων αλληλεπιδράσεων. Χρησιμοποιεί την ψυχολογική χειραγώγηση για να εξαπατήσει τους χρήστες με σκοπό να κάνουν λάθη ασφαλείας, ή να αποκαλύψουν ευαίσθητες πληροφορίες.

Από το 2016, τα ΜΜΕ ανέφεραν ότι Αμερικανοί διπλωμάτες επηρεάστηκαν αρνητικά από ένα άγνωστο φαινόμενο, που ονομάστηκε “σύνδρομο της Αβάνας” – γνωστό και ως
“Ανώμαλα Υγειονομικά Συμβάντα”. Μετά την Αβάνα, οι επιπτώσεις του έχουν αναφερθεί έκτοτε από Αμερικανούς και σε άλλες τοποθεσίες, σε Ουάσιγκτον, Guangzhou της Κίνας, Βιέννη και πρόσφατα στο Ανόι του Βιετνάμ. Καθυστέρησαν, μάλιστα, το ταξίδι της αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις τον Αύγουστο 2021.

Το “σύνδρομο της Αβάνας”

Τα περιστατικά υγείας που πρωτοεμφανίστηκαν στην Κούβα προκαλούν αυξανόμενη ανησυχία. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών ομολόγησε περισσότερες από 200 καταγεγραμμένες περιπτώσεις περιστατικών υγείας από το 2017 και μετά. Μια αποχαρακτηρισμένη έκθεση του Κογκρέσου για τα γεγονότα στην Αβάνα εντόπισε κακή οργανωτική και επικοινωνιακή συμπεριφορά που συμβάλει στον αποσυντονισμό, και όλως περιέργως εντόπισε τα φαινόμενα σε μη κλινικό, αλλά σε γραφειοκρατικό επίπεδο. Το σύνδρομο είχε δηλαδή επιπτώσεις πολύ μεγαλύτερες από τη αδρανοποίηση κάποιων υπαλλήλων. Επιπλέον, εντόπισε υπερβολική μυστικότητα που παρεμπόδισε τις προσπάθειες εντοπισμού και ερμηνείας του φαινομένου.

Το “σύνδρομο της Αβάνας” εμφανίζεται ως ένας αστερισμός συμπτωμάτων, που παρουσιάζονται σε διάφορους βαθμούς και σε συνδυασμούς στα άτομα που επηρεάζονται. Τα οξεία συμπτώματα είναι σχετικά διφορούμενα, καθώς ορισμένα άτομα αναφέρουν αισθήματα πίεσης στο κεφάλι, κουδούνισμα ή βουητό στα αυτιά και αισθήματα σύγχυσης ή/και αποπροσανατολισμού.

Μερικά άτομα αναφέρουν επίσης ένα ακουστικό στοιχείο, όπως ένα κελάηδισμα, ένα κουδούνισμα ή ένα βουητό. Λιγότερα έντονα συμπτώματα περιλαμβάνουν επίμονα μειωμένη προσοχή, μειωμένες δεξιότητες, ελλείμματα μνήμης, καθώς και επαναληπτικά αυξανόμενα κινητικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά. Τα κλινικά σημεία περιλαμβάνουν ίλιγγο, ναυτία, διαταραχή στον ύπνο και προβλήματα στον κινητικό συντονισμό.

Τα κλινικά αντικειμενικά σημάδια είναι ενδεικτικά των αλλαγών στους μηχανισμούς του εσωτερικού αυτιού που εμπλέκονται στον προσανατολισμό της θέσης, στην ισορροπία, στην κίνηση, στον συντονισμό και στην παρακολούθηση των ματιών. Επίσης, υπάρχουν αντικειμενικά νευροψυχολογικά ελλείμματα στη μάθηση, στη μνήμη, στη συγκέντρωση, στον προγραμματισμό και στην ψυχολογική διαχείριση πολλαπλών λειτουργιών που αναφέρονται ως “γνωστικό φορτίο”.

Η πλειονότητα των αρχικά προσβεβλημένων ατόμων και πολλά από αυτά που επλήγησαν στη συνέχεια έχουν δείξει μακροχρόνια, ευδιάκριτα νευρολογικά χαρακτηριστικά που είναι εμφανή κατά τη φυσιολογική εξέταση και απεικόνιση και παρουσιάζουν δυσκολίες στις καθημερινές δραστηριότητες. Η μακροπρόθεσμη πρόγνωση για όσους επηρεάζονται ποικίλλει κι αυτό φαίνεται να σχετίζεται τόσο με τον τύπο της συσκευής που χρησιμοποιήθηκε για την “επίθεση” όσο και με τη διάρκεια της έκθεσης.

Επίθεση στο αυτί

Με βάση τις αρχικές πληροφορίες για τα άτομα που επλήγησαν στην Αβάνα το 2016, οι πρώτες υποθέσεις ήταν ότι οι επιπτώσεις πιθανότατα προκλήθηκαν από την έκθεση σε κάποια μορφή κατευθυνόμενης ενέργειας. Εκείνη την εποχή, πίστευαν ότι πιθανό να χρησιμοποιήθηκε κάποια μορφή ηχητικής συσκευής, είτε στην ακουστική είτε στην υπερηχητική περιοχή. Η ηχητική ενέργεια είναι ικανή να παράγει ένα αποτέλεσμα που μοιάζει με σπηλαίωση για να διαταράξει τα τμήματα μαλακών ιστών και υγρών της κεφαλής, κυρίως το εσωτερικό αυτί. Έτσι, μπορεί να διαταράξει τη ροή του αίματος στη βάση του κρανίου προς τον εγκέφαλο. Αυτή η σπηλαίωση παράγει φυσαλίδες τόσο στα υγρά του εσωτερικού αυτιού, όσο και στο αίμα, οι οποίες θα μπορούσαν να διαταράξει τον τοπικό ιστό τόσο λειτουργικά όσο και δομικά.

Υπήρξε συζήτηση για το εάν η σπηλαίωση που ενισχύθηκε στο εσωτερικό του αυτιού ήταν ικανή να δημιουργήσει επικοινωνιακό αποτέλεσμα στον εγκέφαλο. Κάποιοι ειδικοί πιστεύουν ότι η άμεση ροή του αρτηριακού αίματος από το εσωτερικό αυτί στον εγκέφαλο θα ήταν ευάλωτη σ’ αυτά τα φαινόμενα σπηλαίωσης. Στη συνέχεια αυτή θα δημιουργούσε διαταραχή στη ροή του αίματος, κυρίως σε τριχοειδείς αρτηρίες, η οποία θα προκαλούσε πρόσθετες επιπτώσεις για να παράγει νευρολογικά χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά που παρατηρούνται στη νόσο αποσυμπίεσης (νόσος δυτών).

Από το 2017, πληροφορίες σχετικά με τα άτομα που προσβλήθηκαν στην Αβάνα και άλλα άτομα που στη συνέχεια διαγνώστηκαν επιβεβαιωμένα με το σύνδρομο, ενίσχυσαν εικασίες ότι μπορεί να χρησιμοποιήθηκε κάποια μορφή θωρακισμένου, ταχέως παλλόμενου κύματος μικροκυμάτων χαμηλών γιγαβάτ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τεχνολογία των μικροκυμάτων έχει προχωρήσει σημαντικά τα τελευταία 20 χρόνια, έτσι ώστε η ικανότητα ταχείας παλμικής ενέργειας μικροκυμάτων και μικροκυμάτων επικοινωνίας σε σχετικά μεγάλη απόσταση είναι πλέον εφικτή και μάλιστα υπάρχει στο εμπόριο.

Παρά τις κατηγορίες, όμως, δεν υπάρχουν δείκτες που να συσχετίζουν τα συμπτώματα και τις επιπτώσεις του συνδρόμου με τα παραπάνω. Αξιωματούχοι στις κυβερνήσεις Τραμπ και Μπάιντεν έχουν αναφέρει κατ’ ιδίαν ότι πίσω από το “σύνδρομο της Αβάνας” βρίσκεται η ρωσική μυστική υπηρεσία GRU. Το Γραφείο του Διευθυντή Εθνικών Πληροφοριών (ODNI) ανέφερε, πάντως, ότι δεν υπάρχουν συμπεράσματα για την αιτία των επεισοδίων.

Όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας

Το 2018, η υπηρεσία NAS, που διερευνά τη χρήση ή διακίνηση ναρκωτικών σε αμερικανικές διπλωματικές υπηρεσίες, καθόρισε ότι τα όπλα Κατευθυνόμενης Ενέργειας (DE) είναι η πιο εύλογη θεωρία. Μια έκθεση του Κογκρέσου αναφέρεται στην ικανότητα των όπλων Κατευθυνόμενης Ενέργειας σχετικά με το θέμα. Ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτή την υπόθεση. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων των ΗΠΑ δεν υπάρχει καμία εξήγηση, αιτία ή δυνητικός παράγοντας που να εντοπίζεται πίσω από το “σύνδρομο της Αβάνας”.

Το 2016 και 2017, Αμερικανοί διπλωμάτες στην Αβάνα είχαν αναφέρει συμπτώματα σχετικά με την πίεση στο αυτί και την ψυχική πίεση. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ τηρεί μυστικότητα σχετικά με την έρευνα για να προσδιοριστεί η αιτία του συνδρόμου. Εν τω μεταξύ, εξακολουθούν να εμφανίζονται κρούσματα σε όλο τον κόσμο. Πιθανολογείται, μάλιστα, ότι το σύνδρομο της Αβάνας μπορεί να γίνει εργαλείο εξωτερικής πολιτικής στο μέλλον. Αυτό ενισχύεται από αληθοφανείς, αλλά μη τεκμηριωμένες θεωρίες, οι οποίες προκαλούν προκαλούν διαφωνίες.

Σύμφωνα με το Radio Research Group, το “σύνδρομο της Αβάνας” είναι παράδειγμα “Πολέμου 5ης Γενιάς” (5GW). Η αντίληψη και η πληροφόρηση παίζουν τον κύριο ρόλο του πολέμου, ο οποίος περιγράφεται ως –τουλάχιστον εν μέρει– μη κινητικός πόλεμος, χωρίς δηλαδή την ανάγκη στρατιωτικής εμπλοκής. Ο “Πόλεμος 5ης Γενιάς” εκμεταλλεύεται τη διαφορά στις βεβαιότητες και στις πληροφορίες για να διχάσει τα όργανα λήψης αποφάσεων. Θεωρητικά, έχει παρόμοιους στόχους με τον κινητικό πόλεμο, χωρίς όμως να χρησιμοποιεί μεγάλης κλίμακας ικανότητες. Το αποτέλεσμα, πάντως, είναι ότι οι ΗΠΑ και ο Καναδάς έχασαν πολιτικές δυνατότητες, όταν υποχρεώθηκαν να κλείσουν τις πρεσβείες τους στην Αβάνα και η αβεβαιότητα εμποδίζει την επαναλειτουργία τους.

Η αύξηση των κρουσμάτων σε διπλωμάτες είναι σημαντική. Από τον Ιούλιο 2021, εμφανίστηκαν κρούσματα σε Βιέννη, Βερολίνο, Ινδία και Μπογκοτά. Σε Σιγκαπούρη και Ινδία προσβλήθηκαν μέλη του επιτελείου της αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις και του διευθυντή της CIA Μπιλ Μπερνς αντίστοιχα. Η διαφορά σε στόχους, τοποθεσία και συμπτώματα περιπλέκει την έρευνα και επιβεβαιώνει ότι η απειλή για Αμερικανούς κυβερνητικούς αξιωματούχους αυξάνεται. Το 2018, η Global Affairs Canada τερμάτισε όλες τις διπλωματικές αποστολές στην Κούβα, λόγω του αυξανόμενου αριθμού περιστατικών.

Όλα αυτά δημιουργούν συνεχώς εντεινόμενες αμφιβολίες και φοβίες, χωρίς να μπορεί να αποδοθούν τα συμπτώματα σε συγκεκριμένο μέσο, ή δρώντα και χωρίς να είναι γνωστός ο σκοπός του άγνωστου εχθρού. Έτσι, δεν μπορεί να αποτραπεί η συνέχιση των επιθέσεων. Όπως λέει και ο Σουν Τζου: «Ο πόλεμος βασίζεται στην παραπλάνηση… Η μεγαλύτερη τέχνη στον πόλεμο είναι να υποτάξεις τον εχθρό χωρίς μάχη».