Το “τελεσίγραφο” Χαφτάρ στον Ερντογάν και οι συνομιλίες στον ΟΗΕ

Τους δικούς του όρους για μια εκεχειρία στη Λιβύη εξέφρασε ο στρατάρχης Χαφτάρ, εν είδει τελεσιγράφου προς τον Ερντογάν, δύο εικοσιτετράωρα μετά τις επαφές που είχε με τον Ρώσο υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου. Την ίδια ώρα σε εξέλιξη είναι οι συνομιλίες υπό τον ΟΗΕ, καθώς επέστρεψε σε αυτές η κυβέρνηση της Τρίπολης, ενώ η λιβυκή κρίση μετατρέπεται σε άλλο ένα πεδίο σύγκρουσης της Άγκυρας με τη Μόσχα.

Ο Τούρκος πρόεδρος παραδέχθηκε σήμερα για πρώτη φορά ότι στη Λιβύη έχουν αποσταλεί Σύροι μαχητές, σύμμαχοί του στον πόλεμο της Συρίας, οι οποίοι υποστηρίζουν την κυβέρνηση Σάρατζ στις επιθέσεις που δέχεται από τον Χαλίφα Χαφτάρ. Η αναφορά του Ερντογάν έγινε ως παράπονο στην απαίτηση του ισχυρού άνδρα της ανατολικής Λιβύης να φύγουν οι Σύροι και Τούρκοι μισθοφόροι από την αφρικανική χώρα. Βρήκε, άλλωστε, σε αυτό μια ευκαιρία να στραφεί ξανά κατά της Μόσχας με την οποία είναι σε έντονη αντιπαράθεση για την στήριξη του Άσαντ στην Ιντλίμπ της Συρίας.

Ο Ερντογάν, ο οποίος πιάστηκε με το αρνί στην πλάτη όταν, πριν λίγες ημέρες, ο Χαφτάρ βομβάρδισε πλοίο που ξεφόρτωνε όπλα από την Τουρκία στο λιμάνι της Τρίπολης, κατηγόρησε στον στρατάρχη ότι ζητά την αποχώρηση των Σύρων μαχητών, αλλά δεν λέει τίποτε για την παρουσία 2.500 μισθοφόρων, υπαλλήλων ρωσικής εταιρίας ασφάλειας που τον στηρίζουν. Επιχείρησε δηλαδή, πέρα από μια απάντηση στον ισχυρό άνδρα της ανατολικής Λιβύης να ρίξει και το “καρφί” του για τους Ρώσους, λίγες ώρες πριν τη συνομιλία του με τον Πούτιν.

Το τελεσίγραφο του Χαφτάρ

Νωρίτερα, ο Χαφτάρ είχε προειδοποιήσει ότι αν δεν προχωρήσουν οι συνομιλίες υπό τον ΟΗΕ και δεν αποχωρήσουν οι «Τούρκοι εισβολείς» από τη χώρα, τότε ο ΛΕΣ, οι δυνάμεις δηλαδή που βρίσκονται υπό τον έλεγχό του, θα «εκπληρώσει το συνταγματικό του καθήκον» και θα αντιταχθεί στρατιωτικά στους «τουρκο-οθωμανούς εισβολείς».

Οι δηλώσεις του στρατάρχη έγιναν σε ρωσικά ΜΜΕ, ενώ ο Χαφτάρ βρισκόταν στη Μόσχα, όπου, την Τετάρτη, συναντήθηκε με τον Ρώσο υπουργό Άμυνας. Με αυτές ο Χαφτάρ ξεκαθάρισε ότι μόνιμη εκεχειρία δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν αποσυρθούν οι Σύροι και Τούρκοι μισθοφόροι και αν δεν σταματήσει ο εφοδιασμός της κυβέρνησης της Τρίπολης με τουρκικά όπλα. Κατηγόρησε επίσης τον Ερντογάν και τον Σάρατζ, ότι δεν τηρούν τις αποφάσεις της Διάσκεψης του Βερολίνου και ότι χρησιμοποιούν την προσωρινή εκεχειρία για να μεταφέρουν όπλα και τρομοκράτες στην Τρίπολη.

Την παραβίαση του εμπάργκο και την αποστολή ολοένα και περισσότερων όπλων και πυρομαχικών στις δύο αντίπαλλες πλευρές στη Λιβύη επιβεβαίωσε και ο επικεφαλής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (MSF) στην αφρικανική χώρα. ο ίδιος πρόσθεσε ότι από τον Ιανουάριο παρατηρείται «σημαντική εισροή νέων όπλων, πυρομαχικών και μαχητών και στις δύο πλευρές».

Εντωμεταξύ, οι ιταλικές αρχές ανακοίνωσαν αργά την Παρασκευή ότι συνέλαβαν τον πλοίαρχο ενός φορτηγού πλοίου υπό σημαία Λιβάνου, το οποίο κατασχέθηκε στο λιμάνι της Γένοβας με την υποψία ότι μετέφερε όπλα από την Τουρκία στη Λιβύη. Το πλοίο Bana κατασχέθηκε στις 3 Φεβρουαρίου μετά από δήλωση αξιωματικού του ότι φόρτωσε από το τουρκικό λιμάνι της Μερσίνας και μετέφερε στην Τρίπολη όπλα, ανάμεσά τους άρματα μάχης, οβιδοβόλα, πολυβόλα και αντιαεροπορικά συστήματα.

Οι στρατιωτικές συνομιλίες

Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που η Τουρκία αναφέρεται ως προμηθευτής όπλων στον Σάρατζ, καθώς σχετικές αναφορές έχουν γίνει και σε έκθεση εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ. Ο λόγος που αποχώρησε άλλωστε νωρίτερα από τη Διάσκεψη του Βερολίνου ο Ερντογάν ήταν η απόφαση για την απομάκρυνση όλων τω ξένων στρατιωτικών αποστολών από τη Λιβύη και η αυστηρή τήρηση του εμπάργκο όπλων.

Την ίδια ώρα, συνεχίστηκαν πάντως στην Γενεύη οι στρατιωτικές συνομιλίες των αντιμαχόμενων μερών, καθώς επέστρεψαν σε αυτές οι απεσταλμένοι της κυβέρνησης της Τρίπολης, οι οποίοι είχαν αποχωρήσει από τις συνομιλίες την Τρίτη, ημέρα που ο Χαφτάρ βομβάρδισε ένα πλοίο που μετέφερε τουρκικό οπλισμό. Οι συνομιλίες σε στρατιωτικό επίπεδο για την κατάπαυση του πυρός είναι προς τη «σωστή κατεύθυνση», σύμφωνα με τον απεσταλμένο του ΟΗΕ για τη Λιβύη, αν και υπάρχουν εμπόδια σχετικά με τις παραβιάσεις του εμπάργκο όπλων και την εκεχειρία που κηρύχθηκε τον Ιανουάριο.

Ο ίδιος ελπίζει μάλιστα και σε συνομιλίες σε πολιτικό επίπεδο, στις 26 Φεβρουαρίου στη Γενεύη, τονίζοντας ότι ήδη εργάζεται για την οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης, τις ασφαλείς πτήσεις στα αεροδρόμια Μιτίγκα και Μισράτα, το άνοιγμα των λιμανιών και την ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ των πλευρών. Ο δρόμος, ωστόσο, είναι μακρύς, καθώς οι δύο πλευρές αδυνατούν να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και η εμπλοκή του Ερντογάν περιπλέκει την κατάσταση.