Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης των ΗΠΑ για τρομοκρατία και πανδημία

Διάσωση του προέδρου και αντιπροέδρου της Αμερικής: αυτοί και οι οικογένειές τους οδηγούνται σε ασφαλή τοποθεσία. Μεταφορά των βασικών κυβερνητικών λειτουργιών σε στρατιωτικό κρησφύγετο στην πολιτεία Μέριλαντ. Ο στρατός της Ανατολικής Ακτής βρίσκεται σε ετοιμότητα, ενώ ο στρατηγός Τέρενς Ο’ Σόνεσι αναλαμβάνει τα ηνία στην περίπτωση που η αμερικανική κυβέρνηση έχει παραλύσει.

Τα παραπάνω, αποτελούν μέρος ενός απόρρητου μακροσκελούς σχεδίου που ενέκρινε ο πρόεδρος Τραμπ δύο μήνες νωρίτερα και αφορά σε γεγονός που μπορεί να προκαλέσει την κατάρρευση της χώρας. Δεν είναι το μοναδικό επιχειρησιακό πλάνο που έχει στη διάθεσή του. Κληρονόμησε ένα από την προεδρία Τζορτζ Μπους (2009), με προσθήκες επί προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα (2017). Πρόκειται για έναν εκτενή οδηγό που θα εξασφάλιζε την λειτουργία του κρατικού μηχανισμού, εάν μία φονική πανδημία κοστίσει τη ζωή εκατομμυρίων Αμερικανών και οδηγήσει τη χώρα σε παράλυση.

Στον Λευκό Οίκο έχουν ληφθεί αυστηρά μέτρα. Όσοι πλησιάζουν τον πρόεδρο υποβάλλονται πρώτα σ’ ένα τεστ, τα αποτελέσματα του οποίου είναι διαθέσιμα σε λίγα λεπτά. Ακόμα και αν ο Τραμπ δεν έχει νοσήσει, η ύπαρξη μίας φονικής πανδημίας αρκεί για να εγείρει ανησυχία. Στην περίπτωση που αυτή ξεφύγει από κάθε έλεγχο, θα μπορούσε να προσβάλει μεγάλο μέρος του Κογκρέσου και του Ανώτατου Δικαστηρίου, επιβάλλοντας έτσι την εφαρμογή του σχεδίου που  υπέγραψε την 1η Φεβρουαρίου ο υπουργός Άμυνας Μαρκ Έσπερ.

Το σχέδιο προβλέπει την παραχώρηση των περισσότερων εξουσιών στη NorthCom και ευρύτερα στις Ένοπλες Δυνάμεις, ώστε να συνεχιστεί η λειτουργία της χώρας. Η NorthCom είναι η επίλεκτη στρατιωτική ομάδα, που έχει την ευθύνη για την άμυνα των ΗΠΑ. Δημιουργήθηκε μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Μεταξύ άλλων, η πλειονότητα των κυβερνητικών κτηρίων στην Ουάσινγκτον θα εκκενωθούν.

Με προτεραιότητα τον πρόεδρο και την υπόλοιπη ηγετική ομάδα, θα εφαρμοστούν τα πρωτόκολλα απομάκρυνσής τους σε άγνωστα καταφύγια. Ένα από αυτά, μάλιστα, περιλαμβάνει τη διάσωση του προέδρου από τα «συντρίμμια του Λευκού Οίκου, μέσω ενός μυστικού περάσματος». Από τα επτά βασικά σκέλη του σχεδίου, τα τρία από αυτά αφορούν αποκλειστικά και μόνο τη διασφάλιση του προέδρου, του αντιπροέδρου, του υπουργού Άμυνας και αρχηγών υπηρεσιών εθνικής ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειών τους.

Άκρως μυστική τοποθεσία

Υπάρχουν εκατοντάδες άτομα εκτός από τους ενοίκους του Λευκού Οίκου που θα κληθεί να σώσει ο στρατός, αν αναλογιστεί κανείς ότι σε αυτά συμπεριλαμβάνονται οι ηγέτες του Κογκρέσου και οι δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου. Συγκεκριμένα, το πρώτο σχέδιο διάσωσης και απομάκρυνσης των ενοίκων του Λευκού Οίκου (RESEM), περιλαμβάνει τις διαδικασίες μετακίνησης προς μία άκρως μυστική τοποθεσία, σε περίπτωση μεγάλης κλίμακας καταστροφή, που ειδικοί κομάντος θα αναγκαζόντουσαν να σκάψουν τα ερείπια του Λευκού Οίκου.

Το δεύτερο ονομάζεται “Κοινό Σχέδιο Εκκένωσης Έκτακτης Ανάγκης” (JEEP) και περιλαμβάνει τη μεταφορά του υπουργού Άμυνας και άλλων κυβερνητικών παραγόντων, ώστε να μπορέσουν να εγκαταλείψουν την περιοχή της Ουάσινγκτον. Το σχέδιο “Άτλας” είναι το τρίτο και τελευταίο σχέδιο και αφορά τη διάσωση της ηγεσίας του Κογκρέσου, του Ανώτατου Δικαστηρίου και διάφορων άλλων κρατικών αξιωματούχων. Για την προσωρινή εγκατάστασή τους θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί ένας μυστικός ανελκυστήρας, με τις κυβερνητικές λειτουργίες να διεκπεραιώνονται σε υπόγειους, ειδικά κατασκευασμένους χώρους.

Οι βασικές κυβερνητικές λειτουργίες θα μεταφερθούν σ’ ένα πολεμικό καταφύγιο στο Μέριλαντ, η ακριβής τοποθεσία του οποίου δεν αποκαλύπτεται. Εξετάζονται και άλλα σενάρια, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας εκτεταμένων ταραχών και βίας, εξαιτίας έλλειψης τροφίμων. Σε τέτοιες καταστάσεις θα επέμβει ο στρατός.

Τα σχέδια που αφορούν στην επέμβαση του στρατού ονομάζονται Octagon, Freejack και Zodiac. Στόχος τους είναι ουσιαστικά να διασφαλίσουν τη συνέχιση της κυβερνητικής λειτουργίας αλλά και την προστασία των πολιτών από τη βύθιση στο χάος. Βάσει αυτών, δίνεται το πράσινο φως στις στρατιωτικές μονάδες από την Ουάσινγκτον μέχρι τη Βόρεια Καρολίνα και το ανατολικό Μέριλαντ, να υπερασπιστούν τις κυβερνητικές εγκαταστάσεις και λειτουργίες, αν σημειωθεί γενικό χάος και παράλυση του κράτους.

Στρατηγός στο τιμόνι

Μέχρι να ομαλοποιηθεί η κατάσταση και να μπορεί ο πρόεδρος να διοικεί το κράτος, το τιμόνι αναλαμβάνει ο στρατηγός Τέρενς Ο’ Σόνεσι. O 56χρονος επικεφαλής της βόρειας διοίκησης των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων και πρώην πιλότος, θα έχει εξουσίες, ακόμα και να παρακάμψει το Σύνταγμα. Αυτός είναι που θα δώσει και τις εντολές για τη διεύρυνση της NorthCom από την μια ακτή των ΗΠΑ ως την άλλη.

Το σκέλος με την κωδική ονομασία “Γρανιτένια Σκιά” αφορά αποκλειστικά αποστολές στο εσωτερικό της χώρας που σχετίζονται με όπλα μαζικής καταστροφής. Σύμφωνα με τους κανονισμούς, οι στρατιωτικοί διοικητές εξουσιοδοτούνται να πάρουν πρωτοβουλία, αναλαμβάνοντας δράση σε έκτακτες περιστάσεις, όπου «οι τοπικές αρχές δεν είναι σε θέση να ελέγξουν την κατάσταση». Οι συνθήκες περιλαμβάνουν «μεγάλης κλίμακας, απροσδόκητες αστικές ταραχές» που συνεπάγονται «σημαντικές απώλειες ή απροσδόκητη καταστροφή περιουσίας».

Η διοίκηση Τραμπ, όμως, στην περίπτωση του κορονοϊού θα μπορούσε να αξιοποιήσει κάτι λιγότερο δραματικό, αλλά εξίσου αποτελεσματικό: μία υποδομή που χτίστηκε έντεκα χρόνια νωρίτερα. Τότε που η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (NSA) κατάρτισε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Ουσιαστικά, τα μυστικά αυτά έγγραφα περιγράφουν το worst case σενάριο, σε περίπτωση φονικής πανδημίας, «παρόμοιας με εκείνη του 1918».

Τότε, που η ισπανική γρίπη έφτασε μέχρι και τον Λευκό Οίκο, αφήνοντας τον ίδιο τον πρόεδρο Γούντροου Ουίλσον να παλεύει για τη ζωή του, αφότου νόσησε κατά τη διάρκεια των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων στο Παρίσι. Το έγγραφο των 50 σελίδων συντάχθηκε κατόπιν εντολής του τότε προέδρου Τζορτζ Μπους. Κινητήρια δύναμη, όμως, αποδείχθηκε η Λόρι Γκάρετ, μία φωνή με κύρος στα θέματα δημόσιας υγείας.

Αυτή ήταν που έπεισε τον πρόεδρο να διατάξει την εκπόνηση αυτού του σχεδίου. Αυτός με τη σειρά του κάλεσε τις αρμόδιες ομοσπονδιακές υπηρεσίες να εκπονήσουν μια “εθνική στρατηγική” για πιθανή πανδημία γρίπης. Το έργο αυτό συνέβαλε και στην καλύτερη συνεργασία των υπηρεσιών ασφαλείας, οι οποίες παραδοσιακά ανταγωνίζονται και επεμβαίνουν η μία στο έργο της άλλης, όπως είχε γίνει πριν και μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001.

Το τελικό σχέδιο

Το τελικό σχέδιο περιλαμβάνει εκκένωση κτηρίων, επιστράτευση πολιτών και επικοινωνία μεταξύ κυβερνητικών φορέων, ακόμα και αν όλα τα επίσημα δίκτυα έχουν καταρρεύσει. Έκτοτε πραγματοποιήθηκαν διάφορες προσθήκες, με τελευταία αυτή του 2017, επί προεδρίας Ομπάμα. Στο πλάνο περιγράφονται λεπτομερώς τα βήματα που πρέπει να πραγματοποιηθούν, ώστε να προστατευτεί ο πρόεδρος και ο βασικός κυβερνητικός μηχανισμός.

Επίσης, να διαφυλαχθεί η ομαλή λειτουργία της CIA, το προσωπικό, τα ντοκουμέντα, όσο και πολλά από τα πρότζεκτ κομβικής σημασίας. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι συνδέει επίλεκτα κλιμάκια του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, του υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, των Υπηρεσιών Υγείας και του Κέντρου Λοιμωδών. Παρέχει δυνατότητα έκτακτης έγκρισης φαρμάκων από τον αρμόδιο φορέα FDA, συντονισμό με τις Πολιτείες και την επίταξη συνταξιούχων γιατρών.

Το σχέδιο αφορά και τους απλούς πολίτες. Όταν κάποιος από αυτούς εισέλθει σε οποιοδήποτε κυβερνητικό ή στρατιωτικό κτήριο θα οδηγηθεί σε ειδικό χώρο. Εκεί, θα θερμομετρείται και θα υποβάλλεται σε ακόμα πιο διεξοδικό έλεγχο, αν κάτι τέτοιο καθίσταται δυνατό. Επιπλέον, περιορίζονται οι μετακινήσεις των πολιτών, αποκλειστικά και μόνο από και προς την εργασία τους ή τον γιατρό τους.

Παραχωρείται, μάλιστα, στην ηγεσία της NSA η δυνατότητα να απομονώσει άτομα, πανεπιστημιουπόλεις και κεντρικά δημόσια κτήρια. Άτομα, ανάλογα με το προφίλ, την ηλικία και τις δυνατότητές τους, θα κληθούν να αξιοποιηθούν σε εργασίες που προάγουν το κοινό καλό και να συμμετάσχουν σε κρίσιμες αποστολές που θα διευκολύνουν τη λειτουργία του κράτους.

Ασφαλές καταφύγιο

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η υπηρεσία θα υλοποιήσει συντεταγμένες επιχειρήσεις εκκένωσης, ώστε μεγάλες ομάδες πληθυσμού να προσεγγίσουν ένα ασφαλές καταφύγιο και να συνεχίσουν να εργάζονται, αν αυτό κριθεί αναγκαίο. Έχει, μάλιστα, συμπεριληφθεί η παροχή και πρόσβαση σε ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, ακόμα και σε συνθήκες εγκλεισμού, ώστε να αντιμετωπιστεί το αναμενόμενο άγχος.

Στον οδηγό αυτό περιλαμβάνονται ακόμα και πληθώρα προβλέψεων για την πιθανή εμφάνιση ιών. «Δεν γνωρίζουμε πότε θα εμφανιστεί η επόμενη πανδημία, τι θα την προκαλέσει, ή πόσο σοβαρή μπορεί να είναι». Μια διαφάνεια με τίτλο “Δείκτης πανδημίας” κατατάσσει τα επίπεδα απειλής. Το ανώτατο επίπεδο βρίσκεται στην κατηγορία “5”. Σύμφωνα με αυτή, πεθαίνει τουλάχιστον το 2% όσων μολύνονται, «μοιάζοντας πολύ με την πανδημία του 1918, χωρίς η ιατρική κοινότητα να μπορέσει να δώσει απάντηση».

Σε αυτό το σενάριο περισσότεροι από 1,9 εκατ. Αμερικανοί θα χάσουν τη ζωή τους και 9,9 εκατ. ακόμα θα χρειάζονταν νοσηλεία, θέτοντας το σύστημα υγείας σε αδυναμία να ανταποκριθεί. Η πολιτική που καλείται να ακολουθήσει η χώρα υποδηλώνει ότι οι αξιωματικοί των υπηρεσιών πληροφοριών που βρίσκονται στο εξωτερικό θα εγκαταλείψουν τις ξένες χώρες το συντομότερο δυνατό. Καλούνται να επιστρέψουν στις ΗΠΑ και να εξασφαλίσουν «επαρκή τροφή για 12 εβδομάδες», αλλά και αποθέματα σε μάσκες και φάρμακα.