Το Σχέδιο Νίκης του Ζελένσκι ναυάγησε στο Κουρσκ
12/03/2025
Ο ουκρανικός στρατός είχε καταλάβει με αιφνιδιαστική επίθεσή του τον περασμένο Αύγουστο, περίπου 1.300 τετραγωνικά χιλιόμετρα της ρωσικής επαρχίας Κουρσκ, σε μια προσπάθεια του Κιέβου να ενισχύσει τα διαπραγματευτικά του χαρτιά σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός, αλλά και να υποχρεώσει τη Ρωσία να αποσύρει στρατιωτικές δυνάμεις από την ανατολική Ουκρανία για να τις ρίξει στην υπεράσπιση της περιοχής.
Υπήρχαν και στόχοι επικοινωνιακοί όπως, η δημιουργία εντυπώσεων, η ανύψωση του ηθικού των ουκρανικών δυνάμεων και η δικαιολόγηση της απαίτησης για μεγαλύτερη δυτική βοήθεια. Στο βάθος, τα ουκρανικά επιχειρησιακά σχέδια προέβλεπαν την ανταλλαγή εδαφών με τη Ρωσία. Η αρχική “επιτυχία” των Ουκρανών εξελίχθηκε σε καταστροφή. Όσο οι Ουκρανοί ήταν επικεντρωμένοι να συντηρήσουν την εισβολή τους στο Κουρσκ, οι Ρώσοι πήραν στο Ντονμπάς πάνω από 2.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα νέων εδαφών.
Εν τω μεταξύ, με την περικύκλωση των ουκρανικών δυνάμεων στο Κουρσκ να είναι θέμα χρόνου, ο γενικός διοικητής των Ουκρανικών δυνάμεων Ολεξάντρ Σίρσκι κλήθηκε από το Κίεβο να κρατήσει θέσεις στην περιοχή και να αποτρέψει την κατάρρευση του μετώπου. Οι σύμβουλοι του Ζελένσκι είναι πολύ δυσαρεστημένοι με τον Σίρσκι, λόγω του κινδύνου να χαθεί το κατεχόμενο ρωσικό έδαφος την πιο κρίσιμη στιγμή για την Ουκρανία. Η ομάδα του Ζελένσκι διέταξε να κρατηθεί η πόλη της Σούτζα εν όψει των διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ, διαφορετικά διεμήνυσε, ότι ο Σίρσκι θα αποπεμφθεί.
Παρ’ όλα αυτά, ο Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας αποφάσισε την υποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων στην περιοχή Κουρσκ, κάτι που επιβεβαιώνεται επίσημα από το Γενικό Επιτελείο των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας. Η υποχώρηση θα αποτελέσει μια πολύ επικίνδυνη κίνηση, καθώς θα υπάρχει συνεχής απειλή από τα ρωσικά drones και πυροβολικό. Σε κάθε περίπτωση, εάν οι ουκρανικές δυνάμεις δεν καταφέρουν να θέσουν γρήγορα υπό έλεγχο την κατάσταση, θα καταλήξουν σύντομα απολύτως περικυκλωμένες.
Η πιο δραματική περιγραφή δίνεται από την Telegraph, η οποία υποστηρίζει, ότι ομάδα 10.000 στρατιωτών των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων απειλείται με πλήρη περικύκλωση και πιθανή εξόντωση. Υπάρχουν ακόμη ενδείξεις, ότι διάσπαρτες μονάδες των Ουκρανών αρχίζουν να φεύγουν από τη Σούτζα, χωρίς διαταγές. Η διοίκηση των Ουκρανών δεν έχει εφεδρείες για να ξεμπλοκάρει τους παγιδευμένους, ούτε υπάρχει επικοινωνία με τις μονάδες. Υπάρχουν επίσης αναφορές από την πρώτη γραμμή, ότι οι Ουκρανοί μαχητές ξεμένουν γρήγορα από πυρομαχικά και προμήθειες.
Υποκλοπές αποκαλύπτουν πως υπάρχουν συχνές περιπτώσεις άρνησης εκτέλεσης καθηκόντων, όχι μόνο από στρατιώτες, αλλά και από Ουκρανούς αξιωματικούς. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, ότι η επιχείρηση Κουρσκ ήταν μια τεράστια αποτυχία για τον Ουκρανικό στρατό, χάθηκαν επίλεκτες δυνάμεις και χιλιάδες τεθωρακισμένα, απαραίτητοι πόροι στα κύρια μέτωπα στο ουκρανικό έδαφος.
Η αναστολή των υπηρεσιών πληροφοριών
Η Ρωσία επωφελείται από την παύση της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ για να ενισχύσει τις επιχειρήσεις της στο μέτωπο, συμπεριλαμβανομένης της επίθεσης σε στρατηγικά σημαντικές πόλεις στην ανατολική Ουκρανία. Η ρωσική προέλαση επιταχύνθηκε, αφότου οι Ηνωμένες Πολιτείες διέκοψαν την ανταλλαγή πληροφοριών με την Ουκρανία. Περιορίζοντας την παρακολούθηση, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιτρέπουν στους Ρώσους να λειτουργούν πιο ελεύθερα και να σχεδιάζουν επιθέσεις χωρίς να έχουν γνώση ουκρανικές δυνάμεις.
Με αυξημένη την ένταση των επιθέσεων, πρόθεση της Ρωσίας είναι να επιτύχει σημαντικά επιχειρησιακά αποτελέσματα στο μέτωπο ενόψει των ειρηνευτικών συνομιλιών. Ανώτεροι ουκρανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η αναστολή των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ στην Ουκρανία βοήθησε τις ρωσικές δυνάμεις να προχωρήσουν στο πεδίο της μάχης, καθώς κατέστη αδύνατο για τις ουκρανικές δυνάμεις να χρησιμοποιήσουν μερικά από τα καλύτερα οπλικά τους συστήματα. Ορισμένες ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών προσπαθούν να καλύψουν το κενό μετά την αναστολή της ανταλλαγής πληροφοριών από τις ΗΠΑ στην Ουκρανία, αλλά θα χρειαστεί χρόνος για τις ευρωπαϊκές αρχές να αναπτύξουν αυτές τις δυνατότητες.
Η απόφαση των ΗΠΑ να τυφλώσει με όρους πληροφοριών την Ουκρανία, έχει επίσης καταλυτική επίδραση στο μέτωπο του Κουρσκ. Πηγή από την ουκρανική κυβέρνηση δήλωσε, ότι η αναστολή επηρέασε περισσότερο τις ουκρανικές επιχειρήσεις στο κατεχόμενο ρωσικό έδαφος. Οι Ρώσοι έχουν εξαπολύσει γενική επίθεση στο Κουρσκ του οποίου η απελευθέρωση είναι πλέον θέμα ημερών. Στην Ρωσική πόλη Σούτζα που ελέγχουν οι Ουκρανοί οι δυνάμεις τους βρίσκονται σε καθεστώς πλήρους περικύκλωσης. Ήδη οι Αμερικανοί αξιωματούχοι προβλέπουν, ότι σε 10 ημέρες οι Ουκρανοί θα υποχρεωθούν σε μαζική υποχώρηση από το Κουρσκ, εξέλιξη που θα σηματοδοτήσει μια τεράστια στρατηγική νίκη για τους Ρώσους.
Η απελευθέρωση του Κουρσκ θα είναι τεράστια επιτυχία για την Ρωσία, η οποία κερδίζει πλέον παντού, στην ουσία του μετώπου αλλά και στην επικοινωνία. Να σημειωθεί ότι Ρώσοι κομάντος μπήκαν μέσα σε σωλήνα φυσικού αερίου διένυσαν 15 χιλιόμετρα και βγήκαν πίσω από τις θέσεις των Ουκρανών στη Σούτζα, αιφνιδιάζοντάς τους. Η συγκεκριμένη επιχείρηση αποτελεί τμήμα μιας μεγάλης επίθεσης για την εκδίωξη του ουκρανικού στρατού από το Κουρσκ.
Η σημασία της νίκης στο Κουρσκ
Η πιθανότητα συμφωνίας της Μόσχας στην κατάπαυση του πυρός αυξάνεται λόγω της γρήγορης προέλασης του ρωσικού στρατού στην περιοχή του Κουρσκ, κάτι που ενδέχεται να οδηγήσει σύντομα στην πλήρη εξάλειψη του ουκρανικού στρατού σε αυτήν την περιοχή. Ο έλεγχος των ουκρανικών δυνάμεων σε μέρος της περιοχής του Κουρσκ, ήταν ένα από τα βασικά εμπόδια προκειμένου η Ρωσία να αποδεχθεί την ανακωχή στην πρώτη γραμμή, καθώς θα έπρεπε, είτε να παραμείνει η περιοχή υπό έλεγχο της Ουκρανίας, είτε να υπάρξει συμφωνία για την αποχώρηση των Ουκρανών, με αντάλλαγμα την παραχώρηση κατεχόμενων περιοχών της Ουκρανίας.
Και τα δύο αυτά σενάρια ήταν απαράδεκτα για το Κρεμλίνο. Επιπρόσθετα, τώρα που οι πιθανότητες για την παραμονή του Ουκρανικού στρατού εκεί μειώνονται και η πλήρης επιστροφή της περιοχής υπό ρωσικό έλεγχο είναι απλώς θέμα χρόνου, το Κίεβο μπορεί να συμφωνήσει να αποσύρει τα στρατεύματα του από την περιοχή του Κουρσκ στο πλαίσιο συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός.
Η αποτυχία της επιχείρησης στο Κουρσκ ήταν προδιαγεγραμμένη, Ουκρανοί στρατιωτικοί άλλωστε είχαν διατυπώσει τις επιφυλάξεις τους για το εγχείρημα, λόγω της έλλειψης προσωπικού και στρατιωτικών μέσων. Η εισβολή στην περιοχή του Κουρσκ ήταν μια από τις πιο ριψοκίνδυνες αποφάσεις του Ζελένσκι. «Αυτή η απόφαση από τον αρχηγό του καθεστώτος του Κιέβου είναι αλαζονική και επικίνδυνη», έγραψαν οι Sunday Times, τις πρώτες μέρες της ουκρανικής εισβολής.
Η κατοχή ρωσικού εδάφους πέρα από τη στρατηγική του σημασία ήταν και ένα τεράστιο ζήτημα γοήτρου για τη Μόσχα. Η Ρωσία δεν έχει δεχθεί εισβολή στο έδαφός της από το 1941. Οι εικόνες από το Κουρσκ σόκαραν τη ρωσική κοινή γνώμη, έπληξαν το κύρος του Πούτιν, ενώ το Κρεμλίνο δυσκολεύθηκε να διαχειριστεί το γεγονός. Εκτός αυτού, η Μόσχα δεν θα μπορούσε να ανεχθεί τη δημιουργία ουκρανικού θύλακα σε ρωσικό έδαφος, γεγονός που θα εχρησιμοποιείτο και ως διαπραγματευτικό χαρτί από το Κίεβο. Ως εκ τούτου, ήταν αναμενόμενη η εν ευθέτω χρόνω επικέντρωση της Ρωσίας στην προσπάθεια απελευθέρωσης της περιοχής.