Το χαρτί της επαναπροσέγγισης με τις ΗΠΑ παίζει η Τουρκία – Το στοίχημα των S-400

Το κλίμα που διαμορφώνεται στην τουρκική πρωτεύουσα παραπέμπει σε μια συνειδητή προσπάθεια επαναπροσδιορισμού προτεραιοτήτων, καθώς η τουρκική ηγεσία εκτιμά ότι συγκλίνουν μια σειρά από περιφερειακές εξελίξεις, που δημιουργούν παράθυρο ευκαιρίας για ουσιαστική επαναπροσέγγιση με την Ουάσιγκτον:

• η προοπτική εκεχειρίας στη Γάζα,
• οι ενδείξεις σταθεροποίησης στη Συρία,
• η αποκλιμάκωση στο μέτωπο του PKK,
• η διαχείριση των εντάσεων με το Ιράν,
• η πρόοδος στις αρμενοτουρκικές σχέσεις, καθώς και
• οι εξελίξεις στον Καύκασο και στις σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο.

Όλα τα παραπάνω ενισχύουν στην Άγκυρα την αίσθηση ότι, διαμορφώνεται ένα ευνοϊκό γεωπολιτικό περιβάλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, η τουρκική πλευρά θεωρεί ότι μπορεί να τεθεί εκ νέου σε ρεαλιστική βάση η αποκατάσταση των δεσμών με τις ΗΠΑ. Κομβικό στοιχείο σε αυτή την προσπάθεια παραμένει το ζήτημα των ρωσικών S-400, το οποίο εξακολουθεί να λειτουργεί ως βασικό αγκάθι στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.

Στην τουρκική πρωτεύουσα ενισχύεται η εκτίμηση ότι η άρση, ή έστω η οριστική διευθέτηση αυτού του ζητήματος θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για μια ευρύτερη επανεκκίνηση, τόσο σε επίπεδο αμυντικής συνεργασίας όσο και πολιτικής εμπιστοσύνης με την Ουάσιγκτον. Την ίδια στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται αντιμέτωπες με σοβαρές προκλήσεις: Η διεθνής αξιοπιστία τους δοκιμάζεται, οι σχέσεις με την Ευρώπη παραμένουν εύθραυστες, η στάση τους απέναντι στη Ρωσία δεν έχει πλήρως αποσαφηνιστεί, ενώ οι εντάσεις με την Κίνα κλιμακώνονται.

Σε αυτό το σύνθετο περιβάλλον, η διασφάλιση της συνεργασίας της Τουρκίας καθίσταται σχεδόν προϋπόθεση για την υλοποίηση των αμερικανικών στρατηγικών σχεδίων στην Εγγύς Ανατολή, τον Καύκασο και τη Μέση Ανατολή. Η παρούσα φάση δεν χαρακτηρίζεται από ιδεολογική σύγκλιση, αλλά από μια καθαρή συγκυριακή συνάντηση συμφερόντων. Πρόκειται για μια σύμπτωση στρατηγικών αναγκών, στην οποία τόσο η Άγκυρα, όσο και η Ουάσιγκτον επιδιώκουν να κεφαλαιοποιήσουν τα οφέλη, περιορίζοντας παράλληλα το κόστος των προηγούμενων επιλογών τους.