Τουρκία-ISIS: Μια σχέση αγάπης και μίσους

Ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε πως η ΜΙΤ εξουδετέρωσε σε επιχείρηση της τον αρχηγό του ISIS, Αμπού Αλ Χουσέιν αλ Χουσέινι αλ Κουράσι. «Αυτό το άτομο εξουδετερώθηκε στο πλαίσιο επιχείρησης της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών στη Συρία χθες», δήλωσε ο Ερντογάν στον τηλεοπτικό σταθμό TRT Türk. Πρόσθεσε ότι η ΜΙΤ παρακολουθούσε τον Κουράσι για μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς να υπεισέλθει σε περισσότερες λεπτομέρειες για την επιχείρηση.

Η επιδρομή φέρεται να πραγματοποιήθηκε στην πόλη Τζαντάιρις, στην περιφέρεια της Αφρίν (βορειοδυτικά), περίπου δέκα χιλιόμετρα από τα συροτουρκικά σύνορα, η οποία ελέγχεται από τον τουρκικό στρατό και τους Σύριους ισλαμιστές συμμάχους του και επλήγη από τον φονικό σεισμό του Φεβρουαρίου. Παρά τις αλλεπάλληλες στρατιωτικές ήττες που υπέστη δεχόμενο επιθέσεις πανταχόθεν και την απώλεια των εδαφών που κατείχε στη Συρία και στο Ιράκ, το Ισλαμικό Κράτος εξακολουθεί να διατηρεί ενεργούς θύλακες και να πραγματοποιεί αιματηρές επιθέσεις.

Πάντως, η Τουρκία δεν μπορεί να εμφανίζεται ως διώκτης του Ισλαμικού Κράτους, όταν η ίδια διατηρούσε μέχρι και πρόσφατα οικονομικούς δεσμούς με την οργάνωση. Παλαιότερη έκθεση του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, αποκάλυπτε πως το ISIS βασίζονταν σε «δίκτυα υλικοτεχνικής υποστήριξης» εντός της Τουρκίας! «Το ISIS βασίστηκε σε επιχειρήσεις παροχής χρημάτων, συμπεριλαμβανομένων των χάβαλας (ανεπίσημα εκτενή δίκτυα μεταφοράς χρημάτων) για μεταφορά χρημάτων μεταξύ Ιράκ και Συρίας, συχνά βασιζόμενο σε εφοδιαστικά δίκτυα στην Τουρκία», ανέφερε τότε το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών στην έκθεση του.

Όταν οι ΗΠΑ επέδραμαν στην επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας για να δολοφονήσουν τον ηγέτη του ISIS Αμπού Μπακρ Αλ Μπαγκνάντι, τον Οκτώβριο του 2019, ο τότε συντονιστής του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας για τη Μέση Ανατολή, Μπρετ ΜακΓκουρκ, σε άρθρο του στην Washington Post είχε επισημάνει ότι το κρησφύγετο του ηγέτη της τρομοκρατικής οργάνωσης βρισκόταν πλησίον μεγάλης τουρκικής στρατιωτικής βάσης και ότι η Άγκυρα «έπρεπε να δώσει εξηγήσεις» (και ο Κουράσι σε περιοχή επιρροής της Τουρκίας εξοντώθηκε).

Ο ΜακΓκουρκ, κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης τον Ιανουάριο 2019, είχε δηλώσει ότι αξιωματούχοι των ΗΠΑ περνούσαν το πολύ χρόνο στην Άγκυρα, επειδή «το μεγαλύτερο μέρος του υλικού που τροφοδοτεί το ISIS… προερχόταν από τα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία… Ήταν πολύ απογοητευτικό γιατί η Τουρκία δεν έκανε και πολλά πράγματα στα σύνορα». Ως γνωστόν ο διορισμός του ΜακΓκουρκ στην κυβέρνηση Μπάιντεν δεν χαροποίησε καθόλου την Τουρκία, καθώς θεωρείται ο αρχιτέκτονας της πολιτικής των ΗΠΑ για τους Κούρδους της Συρίας. Η Τουρκία πραγματοποιεί συχνά φονικές επιθέσεις έναντι τους, αν και δεν πήρε το πράσινο φως για χερσαία εισβολή, ούτε από τους Αμερικανούς, ούτε από την Ρωσία, όπως προσδοκούσε.

Τουρκία και ISIS

H έκθεση του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών αναφέρονταν και σε υπόμνημα του Διευθυντή Ελεγκτικού Γκρέγκορι Σάλιβαν, ο οποίος έγραφε ότι το ISIS «έχει πιθανώς έως και 100 εκατ. δολάρια διαθέσιμα σε αποθέματα μετρητών διασκορπισμένα σε όλη την περιοχή», προσθέτοντας ότι το υπουργείο Οικονομικών «δεν γνώριζε πόσα χρήματα είχε διανέμει το ISIS το προηγούμενο τρίμηνο».

Το υπουργείο Οικονομικών ανέφερε τότε, επίσης, ότι οι υποστηρικτές του ISIS χρησιμοποιούσαν όλο και περισσότερο κρυπτονομίσματα, ενώ εξακολουθούν να βασίζονται και σε παραδοσιακές μεθόδους μεταφοράς χρημάτων από Ιράκ σε Συρία, ακόμη και σε στρατόπεδα προσφύγων. Η έκθεση, που είχε κατατεθεί στο πλαίσιο έρευνας του Γενικού Επιθεωρητή του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, ανέφερε ότι η οργάνωση συνεχίζει να συγκεντρώνει χρήματα από τις παραδοσιακές ενασχολήσεις της, όπως απαγωγές, λαθρεμπόριο πετρελαίου, εκβιασμούς και λεηλασίες, πιθανώς χρησιμοποιώντας εικονικές εταιρίες.

Την δημοσίευση της αμερικανικής έκθεσης τον Ιανουάριο του 2021, είχε ακολουθήσει τουρκική επιχείρηση μεγάλης κλίμακας, η οποία κατέληξε στην σύλληψη δεκάδων ατόμων για δεσμούς με το ISIS. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης κατασχέθηκαν έγγραφα, όπλα, μετρητά και σημειωματάριο που καταγράφει μεταφορές χρημάτων. Όπως με την εξόντωση του επικεφαλής του Ισλαμικού Κράτους, έτσι και με την αντιτρομοκρατική επιχείρηση του 2021, οι σχετικές ανακοινώσεις συνοδεύονται από τα “διαπιστευτήρια” που δίνει η Τουρκία στον εαυτό της, στην πρώτη περίπτωση δια στόματος Ερντογάν!

Οι Αμερικανοί με τους Κούρδους

Ως γνωστόν κύριος σύμμαχος των Αμερικανών στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους είναι οι Κούρδοι της Συρίας και του Ιράκ και όχι η Τουρκία. Ο σημερινός Αμερικανός υπουργός Άμυνας έχει πικρή εμπειρία, ως πρώην διοικητής της Κεντρικής Διοίκησης του Πενταγώνου (CENTCOM) καθώς συνεργάστηκε με την Τουρκία στο πλαίσιο προγράμματος εκπαίδευσης και εξοπλισμού των ΗΠΑ, για την καταπολέμηση του ISIS στη Συρία.

Το πρόγραμμα γρήγορα αποδείχτηκε αποτυχία, καθώς οι μαχητές της συριακής αντιπολίτευσης που εκπαιδεύτηκαν στην Τουρκία, στάλθηκαν στη Συρία με 12 εξοπλισμένα οχήματα, αλλά, μόλις διέσχισαν τα σύνορα, παρέδωσαν τα οχήματα, τα όπλα και τα πυρομαχικά τους στην Αλ Νούσρα, το παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία! Εξ’ ου και ο Όστιν ως διοικητής της CENTCOM στράφηκε αποκλειστικά στους Κούρδους μαχητές, παραβλέποντας τις έντονες διαμαρτυρίες της Άγκυρας και έπαιξε καίριο ρόλο στον εξοπλισμό τους.

Αν και πάγιος στόχος των ΗΠΑ είναι η Τουρκία να επιστρέψει σε δυτική τροχιά, το συριακό παραμένει ένα από τα “αγκάθια” των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Πρόσφατα η Τουρκία ανέβασε και πάλι τους τόνους κατά των ΗΠΑ, δια στόματος του υπουργού Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, που κατηγόρησε την Ουάσιγκτον πως σχεδιάζει “πραξικόπημα” την βραδιά των εκλογών στην γείτονα. Είχε προηγηθεί η στήριξη του κουρδικού κόμματος HDP στον υποψήφιο της αντιπολίτευσης, το οποίο ο Ερντογάν εντάσσει στο τρίγωνο “τρομοκρατία-Κούρδοι και Αμερικανοί”.