Τουρκικός ιμπεριαλισμός και στις μυστικές υπηρεσίες

Την ίδρυση “Ακαδημίας Πληροφοριών” στις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες αποφάσισε η Τουρκία, όπως έδειξε το σχετικό νομοσχέδιο που προωθήθηκε από βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος. Όπως είναι αναμενόμενο, η “Ακαδημία Πληροφοριών” θα τελεί υπό τον πλήρη έλεγχο της ΜΙΤ.

Στην εν λόγω “Ακαδημία Πληροφορίων” θα διδάσκονται οι συγκεκαλυμμένες επιχειρήσεις (covert operations) και η αντιτρομοκρατία.  Δεν αποκλείεται η εν λόγω “Ακαδημία Πληροφοριών” να αποτελέσει μαγνήτης προσέλκυσης ξένων σπουδαστών, κυρίως από ισλαμικές χώρες, ειδικότερα από αυτές που η Τουρκία έχει στρατηγικές σχέσεις (Πακιστάν, Αζερμπαϊτζάν). Να σημειωθεί πως το τελευταίο διάστημα ο Ερντογάν έχει κλείσει τα ανοιχτά μέτωπα με ισλαμικά κράτη (Εμιράτα, Σαουδική Αραβία) τα πετρελαιοδολάρια των οποίων “τόνωσαν” την χειμαζόμενη τουρκική οικονομία.

Υπάρχει το παράδειγμα των παραγωγικών σχολών των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων που φιλοξενούν ξένους σπουδαστές, ως αποτέλεσμα διακρατικών συμφωνιών διμερούς αμυντικής συνεργασίας. Πρέπει να θεωρούμε δεδομένο πως η “Ακαδημία Πληροφοριών” θα αποτελέσει μία ευκαιρία για την στρατολόγηση (με κάθε λογής κίνητρα) μιας νέας γενιάς επαγγελματιών πρακτόρων από μουσουλμανικές χώρες.

Το ενδεχόμενο να στείλει η Τουρκία στην χώρα μας μουσουλμάνους πράκτορες (με ή χωρίς επίσημη διπλωματική κάλυψη) που θα έχουν εκπαιδευτεί στην εν λόγω ακαδημία δεν πρέπει να αποκλειστεί. Πόσο μάλλον όταν αφεντικό της ΜΙΤ είναι ο Χακάν Φιντάν, ένας εκ των στενών συνεργατών του Ερντογάν, ο οποίος έχει εκκαθαρίσει την υπηρεσία από εχθρικά στοιχεία στον Τούρκο πρόεδρο και την έχει μετατρέψει στο “μακρύ χέρι” της νεοοθωμανικής πολιτικής του.

Ποιος είναι ο Χακάν Φιντάν

Ο εκπαιδευμένος στις ΗΠΑ Χακάν Φιντάν υπηρέτησε στο πλευρό του Τούρκου προέδρου, αρχικά ως σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής όταν ο Ερντογάν ήταν πρωθυπουργός, πριν διοριστεί επικεφαλής της MIT το 2010. Αποτελεί το πραγματικό πρόσωπο της ακραίας ισλαμιστικής Τουρκίας. Σύμφωνα με τον Μάικλ Ρούμπιν, μια πιο ακριβής ανάγνωση της Τουρκίας του Ερντογάν μπορεί να βρεθεί κοιτάζοντας τον αρχηγό πληροφοριών της και όχι τους διπλωμάτες της.

Σύμφωνα με πληθώρα δημοσιευμάτων, ο Φιντάν ήταν αυτός που είχε επιβλέψει της ροή όπλων σε ομάδες που συνδέονται με την Αλ Κάιντα στη Συρία και παρείχε υποστήριξη στο ISIS. Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι ο Φιντάν «αντιπροσωπεύει την πραγματική Τουρκία περισσότερο από την εικόνα που προβάλλεται κατά τις επισκέψεις αντιπροσωπειών του Κογκρέσου στην Κωνσταντινούπολη ή κοκτέιλ πάρτι στην τουρκική προεδρία», κατά τον Ρούμπιν.

«Είναι ο φύλακας των μυστικών μου, είναι ο μυστικός φύλακας του κράτους», είχε πει ο Ερντογάν το 2012, περιγράφοντας τον Φιντάν ως έναν «πολύ καλά εκπαιδευμένο γραφειοκράτη». Ο Φιντάν είχε λάβει μέρος σε ειρηνευτικές συνομιλίες με ανώτερα στελέχη του ΡΚΚ στο Όσλο το 2009. Οι συνομιλίες αυτές κατέρρευσαν το 2011, όταν είχαν διαρρεύσει μυστικές ηχογραφήσεις στα ΜΜΕ. Μετά, η κυβέρνηση Ερντογάν ανέθεσε στον Φιντάν να διαπραγματευτεί με τον φυλακισμένο αρχηγό του ΡΚΚ Αμπντουλάχ Οτσαλάν.

Το 2012, το τουρκικό Κοινοβούλιο ψήφισε νομοθεσία που απαιτεί την εξουσιοδότηση του πρωθυπουργού για οποιαδήποτε ανακριτική διαδικασία, προστατεύοντας πρακτικά τον Φιντάν από κάθε δίωξη. Ο Ερντογάν τον κάλυψε απολύτως με δημόσια δήλωσή του: «Εγώ τον έστειλα στο Όσλο και στο Ίμραλι» (φυλακή όπου βρίσκεται ο Οτσαλάν).

Ο άνθρωπος-κλειδί

Οι λεπτομέρειες για τη ζωή του Φιντάν παραμένουν σε μεγάλο βαθμό απόρρητες και στον ιστότοπο της MIT υπάρχει μόνο ένα πολύ λιτό βιογραφικό. Υπηρέτησε στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις ως υπαξιωματικός και εργάστηκε στο Συμμαχικό Σώμα Ταχείας Αντίδρασης στο ΝΑΤΟ. Είναι παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών. Έχει πτυχίο στις πολιτικές επιστήμες από το University of Maryland στις ΗΠΑ. Κατέχει μεταπτυχιακό και διδακτορικό από το ιδιωτικό Πανεπιστήμιο Bilkent της Άγκυρας.

Έχει διατελέσει επικεφαλής του δημόσιου οργανισμού ΤΙΚΑ, ο οποίος προσφέρει αναπτυξιακή βοήθεια σε χώρες με τουρανικό πληθυσμό στην Κεντρική Ασία, στην Αφρική και αλλού στο μουσουλμανικό κόσμο. Εκεί, δηλαδή, που η Τουρκία προσπαθεί να αποκτήσει επιρροή, στο πλαίσιο της στρατηγικής της να γίνει περιφερειακή δύναμη. Επομένως έχει πολλούς υποψήφιους “πελάτες” για την “Ακαδημία Πληροφοριών” της ΜΙΤ.

Ο Φιντάν αποδείχτηκε άνθρωπος-κλειδί στη προσπάθεια αλλαγής του τουρκικού πολιτεύματος, όταν αυτό το ζήτημα προκάλεσε τη ρήξη του Ερντογάν με τον Αμπντουλάχ Γκιουλ, αλλά και με άλλα ανώτατα στελέχη του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Τότε είχε κυκλοφορήσει η πληροφορία πως ο σημερινός αρχηγός της ΜΙΤ προαλειφόταν για υφυπουργός Εξωτερικών. Είχε μάλιστα προσωρινά παραιτηθεί της θέσεως του για να κατέβει στον εκλογικό στίβο, αλλά ο Ερντογάν τον απέτρεψε.

Η σχέση Φιντάν-Ιράν

Ο Φιντάν είναι θαυμαστής του Ιράν και είχε προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει την επιρροή του για να υπονομεύσει τις σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ. Αυτό έχει υποστηρίξει μαζί με άλλους και ο Ρούμπιν. Το 2013, Ισραηλινοί αξιωματούχοι πληροφοριών φέρεται να κατηγόρησαν τον Φιντάν ότι αποκάλυψε μια ομάδα της Μοσάντ που λειτουργούσε από την Τουρκία εναντίον του Ιράν, ενδεχομένως ως αντίποινα για το περιστατικό του στολίσκου της Γάζας.

Σύμφωνα με εμπιστευτικά έγγραφα που έφτασαν στον ιστότοπο Nordic Monitor, πράκτορας της Τουρκίας μέσα στη Δύναμη Κουντζ των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν ανέφερε στον χειριστή του ότι ο επικεφαλής της MIT Φιντάν ήταν ένας αξιόπιστος άνθρωπος που μοιράζεται το επαναστατικό όραμα των μουλάδων και τρέφει αισθήματα εναντίον των ΗΠΑ και του Ισραήλ!

Στις αρχές του 2021, η ισραηλινή εφημερίδα Makor Rishon, δημοσίευσε άρθρο, σύμφωνα με το οποίο ο Φιντάν διατηρούσε στενές σχέσεις με τον δολοφονηθέντα διοικητή της Δύναμης Κουντς Σουλεϊμανί: «είναι πολύ παρόμοιοι και αμφότεροι διαχειρίζονταν αντιπροσώπους στο Ιράκ και τη Συρία για λογαριασμό των χωρών τους… Τώρα που ο Κασίμ Σολεϊμάνι βρίσκεται κάτω από το χώμα, είναι καιρός να επικεντρωθούμε στις συνωμοσίες του δίδυμού του, του Διευθυντή της Τουρκικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (MIT) Χακάν Φιντάν».

Ο πανταχού παρών Φιντάν

Τον Ιούλιο του 2020 αποκαλύφθηκε ότι ο Φιντάν πραγματοποίησε μυστική επίσκεψη στη Βαγδάτη, κατά την οποία συναντήθηκε με αρκετούς Ιρακινούς αξιωματούχους σχετικά με την έναρξη του πρώτου γύρου διαλόγου ΗΠΑ-Ιράκ. Προφανώς, ο Φιντάν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τις σχέσεις που είχε με τον πρωθυπουργό του Ιράκ Μουσταφά Αλ-Καζέμι, ο οποίος παλαιότερα ήταν επικεφαλής της ιρακινής υπηρεσίας πληροφοριών για να διασφαλίσει τα συμφέροντά της Τουρκίας στο Ιράκ.

Ο Φιντάν έπαιξε και κομβικό ρόλο στο να πείσει τον Σάρατζ να αποδεχτεί την τουρκική παρουσία στη Λιβύη, καθώς και την μεταφορά οκτώ δισ. δολαρίων από τα λιβυκά κεφάλαια στην Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας. Το ποσό αυτό θα παραμείνει εκεί άτοκο για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια, γεγονός που πιθανότατα θα επιτρέψει στην Τουρκία, δοθείσης της ευκαιρίας, να ιδιοποιηθεί την περιουσία της Λιβύης. Η ΜΙΤ του Φιντάν πρωτοστάτησε στην μεταφορά μισθοφόρων από την Συρία και στη Λιβύη και στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Ο Φιντάν συνόδεψε τον Ερντογάν στο ταξίδι του στην Σαουδική Αραβία, ταξίδι που σηματοδότησε την αναθέρμανση των σχέσεων Άγκυρας-Ριάντ, ενώ είχε συναντηθεί μυστικά με τον τότε επικεφαλής της Μοσάντ Γιόσι Κοέν, σε μία από τις προσπάθειες της Τουρκίας για ομαλοποίηση των σχέσεων της με το εβραϊκό κράτος. Μάλιστα ο Φιντάν είχε αποπειραθεί να “δελεάσει” το Ισραήλ με το διαβόητο το σχέδιο του ναυάρχου Γιαϊτζί για εφαπτόμενες ΑΟΖ Τουρκίας-Ισραήλ, με παράκαμψη της Κύπρου.

Πέραν των δεσμών του με το Ιράν, η ΜΙΤ του Φιντάν παίζει κομβικό ρόλο στην καταστολή του κινήματος Γκιουλέν και στην Τουρκία και εκτός. Στο πλαίσιο αυτό έχει δραστηριοποιήσει πυρήνες της ΜΙΤ σε ευρωπαϊκές χώρες για να κατασκοπεύουν Τούρκους αντιφρονούντες και Κούρδους. Τα στοιχεία για εντεινόμενη δράση της ΜΙΤ στην Ευρώπη δείχνουν εναγκαλισμό της ΜΙΤ με το υπουργείο Εξωτερικών, καθώς αυτές οι προσπάθειες παρακολούθησης και υπονόμευσης εμπλέκουν πρεσβείες και προξενεία της Τουρκίας σε όλον τον κόσμο.

Ο ρόλος του επικεφαλής μυστικών υπηρεσιών είναι παντού άχαρος και γεμάτος ηθικά διλήμματα. Σε ευνομούμενα κράτη, όμως, υπάρχει κάποιου είδους θεσμικός έλεγχος, έστω και κεκλεισμένων των θυρών. Η ΜΙΤ του Φιντάν, όμως, είναι ταυτισμένη με το καθεστώς Ερντογάν και κύρια αποστολή της είναι αφ’ ενός να το κρατάει εδραιωμένο, αφ’ ετέρου να υπηρετεί τον επεκτατισμό του. Πλέον, με την ίδρυση της “Ακαδημίας Πληροφοριών” αναβαθμίζεται τόσο στο εσωτερικό της γείτονος, όσο και από άποψη στελέχωσης του δυναμικού της.