Το σιτάρι της Ουκρανίας στο “μενού” της συνάντησης Τσαβούσογλου-Λαβρόφ

Το πλέγμα των σχέσεων Άγκυρας-Μόσχας, στο διεθνές σκηνικό που είναι υπό διαμόρφωση με το Ουκρανικό ανοιχτό και τη σύγκρουση Δύσης-Ρωσίας σε πλήρη εξέλιξη, συζήτησαν Τσαβούσογλου-Λαβρόφ, σε συνάντηση που είχαν στην τουρκική πρωτεύουσα. Το πρώτο θέμα στην ατζέντα, έτσι όπως ανέφεραν και οι δύο πλευρές, ήταν το σιτάρι της Ουκρανίας, οι εξαγωγές σιτηρών από την αποκλεισμένη χώρα ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης στις φτωχότερες χώρες που δεν έχουν εναλλακτικές αγορές.

Χρήσιμη και παραγωγική χαρακτήρισαν τη συνάντηση και οι δύο υπουργοί Εξωτερικών, χωρίς όμως να φαίνεται πλήρης ταύτιση απόψεων για τον τρόπο εξαγωγής των ουκρανικών σιτηρών. Ο Τσαβούσογλου δήλωσε ότι συζήτησαν και γενικότερα για την κατάσταση στην Ουκρανία και περιφερειακά ζητήματα, όπως η κατάσταση στη Συρία. Τόνισε ότι η Τουρκία θεωρεί ρεαλιστική την ιδέα ενός διαδρόμου για την εξαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία, αποφεύγοντας να πει αν και η Ρωσία συμφωνεί σε αυτό το σχέδιο.

«Μιλάμε για έναν μηχανισμό που μπορεί να δημιουργηθεί μεταξύ ΟΗΕ, Ρωσίας, Ουκρανίας και Τουρκίας. Θεωρούμε αυτό το σχέδιο ρεαλιστικό. Πρέπει να συζητήσουμε μέτρα για την ασφαλή διέλευση των πλοίων», τόνισε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών απάντησε ότι για να επιλυθεί το θέμα θα πρέπει η Ουκρανία να εγγυηθεί την ασφάλεια των πλοίων που θα φεύγουν από τα λιμάνια της. Για να είναι ασφαλή τα πλοία απαιτείται αποναρκοθέτηση των λιμανιών, πρόσθεσε ο Λαβρόφ. Εφόσον, είπε, οι Ουκρανοί προχωρήσουν σε αποναρκοθέτηση, η Μόσχα δεσμεύεται να μην την εκμεταλλευτεί για να προωθήσει τις στρατιωτικές της θέσεις στο λιμάνι υποσχέθηκε ο Λαβρόφ.

Ο Τσαβούσογλου είπε ακόμη ότι βλέπει πιθανή την επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Κατά τον Λαβρόφ πρέπει να προχωρήσουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες πριν καταστεί εφικτή μια συνάντηση των προέδρων της Ρωσίας και της Ουκρανίας.

Σύμφωνα με την ρωσική εφημερίδα Izvestia η Ρωσία και η Τουρκία έχουν συμφωνήσει σε ένα σχέδιο που προβλέπει ότι ο τουρκικός στρατός θα βοηθήσει τον ουκρανικό στρατό για την αποναρκοθέτηση του λιμανιού της Οδησσού, ενώ ρωσικά πολεμικά πλοία θα συνοδεύουν τα φορτηγά με τα σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα.

Την επίτευξη προόδου τις τελευταίες ημέρες επιβεβαίωσε ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Χουλουσί Ακάρ. Σε ανάλογο μήκος κύματος εμφανίστηκε ο Ρώσος ομόλογός του, Σεργκέι Σοϊγκού, ο οποίος ανέφερε ότι τα δύο ουκρανικά λιμάνια που κατέλαβε ο ρωσικός στρατός στην Αζοφική Θάλασσα, η Μαριούπολη και το Μπερτνιάνσκ, έχουν καθαριστεί από νάρκες και είναι έτοιμα για την εξαγωγή σιτηρών. Ωστόσο ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Πολιτικής και Τροφίμων της Ουκρανίας, Τάρας Βισότσκι, δήλωσε ότι αν η Ρωσία δεν άρει τον ναυτικό αποκλεισμό των ουκρανικών λιμανιών στη Μαύρη Θάλασσα, οι εξαγωγές σιτηρών θα είναι πολύ περιορισμένες.

Επιπλέον από την πλευρά της Ουκρανίας εγείρονται ενστάσεις ως προς τις εγγυήσεις ασφαλείας και ζητούν διεθνή έλεγχο προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι Ρώσοι δεν θα επιχειρήσουν απόβαση στην Οδησσό μετά την αποναρκοθέτηση. Επίσης, ζητούνται εγγυήσεις ότι η Ρωσία δεν θα πουλήσει το σιτάρι που έχει πάρει από τις περιοχές που έχει θέσει υπό τον έλεγχό της και τέλος ζητούνται εγγυήσεις από τον ΟΗΕ ότι ικανές ποσότητες θα φθάσουν στις χώρες που βρίσκονται σε κίνδυνο λιμού.

The Black Sea basin is one of the world’s most important areas for agricultural production.

Understand why the war in #Ukraine is impacting global food security. ▶️⤵️ pic.twitter.com/ZQ0Oehf1Uh

— World Food Programme (@WFP) June 6, 2022

Στο τραπέζι όλα τα ανοιχτά μέτωπα

Εκτός των σιτηρών εκτιμάται ότι συζητήθηκαν και όλες οι εξελίξεις γύρω από την Ουκρανία, στο πολεμικό πεδίο, αλλά και στο διπλωματικό επίπεδο, με την Άγκυρα να επιμένει σε μία συνάντηση κορυφής Πούτιν-Ζελένσκι, με την παρουσία Ερντογάν. Στο πλαίσιο αυτό έχει ενδιαφέρον και η πτυχή της επέκτασης του ΝΑΤΟ στα βορειοανατολικά, με την ένταξη Φινλανδίας-Σουηδίας και την αρνητική στάση που τηρεί η Άγκυρα, προβάλλοντας veto.

Αναλυτικές δηλώσεις για τις περιφερειακές εξελίξεις, στα ανοιχτά μέτωπα της Συρίας και της Λιβύης, όπου η Τουρκία και η Ρωσία υποστηρίζουν αντιμαχόμενες δυνάμεις, δεν έγιναν. Ούτε και για τις σχέσεις με τη Δύση, τόσο από την πλευρά του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, όσο και από τον Τούρκο ομόλογο του Μεβλούτ Τσαβούσογλου.