Βρετανός Α/ΓΕΝ: Χάνεται η Ευρασία το στοίχημα στους ωκεανούς

Η πρώτη ημέρα της εβδομάδας ξεκίνησε από το πρωί με ένα ελπιδοφόρο μήνυμα. Σύμφωνα με όσα δήλωσε στο BBC ο Ουκρανός πρεσβευτής στη Βρετανία, Βαντίμ Πριστάικο, η χώρα του ενδέχεται να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, προκειμένου να αποφύγει έναν πόλεμο με τη Ρωσία. «Εκβιαζόμαστε και πιεζόμαστε να το πράξουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά για τη χώρα του, η οποία έλαβε το 2008 την υπόσχεση ότι κάποια στιγμή θα ενταχθεί στην Ατλαντική Συμμαχία.

Ήταν το έτος του πολέμου στη Γεωργία που οδήγησε στη απώλεια της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας. Ας περιμένουμε όμως πρώτα ώστε να διαπιστωθεί εάν την αναφορά του Ουκρανού πρεσβευτή τη συμμερίζονται στην Ουάσιγκτον και αλλού. Το ΝΑΤΟ δεν προσέτρεξε ποτέ να προστατεύσει τη Γεωργία, καθώς πολλοί πολίτες της έριξαν την ευθύνη του πολέμου στον τότε πρόεδρο της χώρας, Μιχαήλ Σαακασβίλι.

Τον κατηγόρησαν ότι ξεκίνησε τον πόλεμο ευελπιστώντας να σύρει τη Ατλαντική Συμμαχία στο πλευρό του. Σε μια “σατανική” ομοιότητα με τη σημερινή συγκυρία, ξεκινούσαν τότε οι θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, πάλι στην Κίνα, με τους Japan Times να κάνουν λόγο για deja vu! Η Ρωσία περίμενε οχτώ ημέρες προτού εμπλακούν οι αεροπορικές της δυνάμεις και προελάσει ο στρατός της.

Η δήλωση του Ουκρανού πρεσβευτή δεν έμελλε να μακροημερεύσει. Προφανώς, υποχρεώθηκε να ανασκευάσει, δηλώνοντας ότι η Ουκρανία έχει συνταγματική δέσμευση για την επιδίωξη ένταξης στο ΝΑΤΟ. Αυτό είναι αλήθεια. Διότι το 2019 συμπεριλήφθηκε στο ουκρανικό Σύνταγμα σχετική πρόβλεψη για το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Δυστυχώς, όλες οι ενδείξεις δεν δικαιολογούν αισιοδοξία για αποκλιμάκωση.

Εγγυήσεις ασφαλείας

Το περασμένο διήμερο μάλιστα, στο φως της δημοσιότητας ήρθαν ζητήματα που περιπλέκουν την κατάσταση. Όλα στην κατεύθυνση της ανταλλαγής κατηγοριών. Όχι της αναζήτησης μιας διεξόδου. Το πρώτο ζήτημα ήταν η κατηγορία που εκτοξεύθηκε κατά της Ρωσίας ότι δεν τήρησε τη συμφωνία εγκατάλειψης του τρίτου σε μέγεθος πυρηνικού οπλοστασίου. Το Κίεβο συμφώνησε να καταστρέψει τα πυρηνικά όπλα που βρίσκονταν στο ουκρανικό έδαφος, “προίκα” από την πρώην Σοβιετική Ένωση.

Σε αντάλλαγμα έλαβε ρωσικές “εγγυήσεις ασφαλείας”, τις οποίες συνυπέγραψαν η Βρετανία και οι ΗΠΑ. Μεταξύ αυτών, η Ρωσία αναγνώρισε τα εδαφικά όρια της Ουκρανίας, όπως αυτά σχηματίστηκαν μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Αυτό καταπατήθηκε στην περίπτωση της Κριμαίας, αν και είχαν προηγηθεί οι συγκρούσεις στην ανατολική Ουκρανία. Κατά τη Δύση, η απειλή που συνιστούν τα ρωσικά στρατεύματα στα σύνορα συνιστούν άλλη μια παραβίαση, καθώς απαγορεύεται και η απειλή χρήσης βίας.

Δεν είναι παράλογο να ισχυρίζεται κανείς ότι η εξίσωση θα ήταν διαφορετική εάν η Ουκρανία διέθετε πυρηνικά. Διαφορετική σαφέστατα ναι. Ασφαλέστερος ο κόσμος δεν θα ήταν όμως. Η Ρωσία επιμένει θα θυμίζει τη μη τήρηση των δεσμεύσεων περί αποφυγής επέκτασης του ΝΑΤΟ. Όντως, η εξάπλωση της Ατλαντικής Συμμαχίας προς ανατολάς ήταν μεγάλης κλίμακας και έφτασε στο ΝΑΤΟ να ενταχθούν και οι Βαλτικές Δημοκρατίες που έχουν σύνορα με τη Ρωσία, όχι μόνο οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης που δεν έχουν κοινά σύνορα με τη Ρωσία (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Αλβανία, Κροατία, Μαυροβούνιο και Βόρεια Μακεδονία).

Ευρασιατικές δυνάμεις

Όλες είναι χώρες του πρώην “ανατολικού συνασπισμού”. Πέραν της προσέγγισης στον πρώην σοβιετικό χώρο, στην περίπτωση των βαλκανικών χωρών εξυπηρετούταν ο στόχος της Δύσης για την ολοκλήρωση της αποκοπής της Ρωσίας από τα θερμά ύδατα της Μεσογείου. Παρόμοια λογική εξυπηρέτησε και η απόσχιση του Μαυροβουνίου από τη Σερβία. Υπήρχε ποτέ περίπτωση να θεωρήσει η Μόσχα ότι δεσμεύεται από την υπογραφή για τα πυρηνικά της Ουκρανίας του 1994;

Σε μια ακόμα συναφή εξέλιξη, ο ναύαρχος Σερ Τζον Κι, αρχηγός του βρετανικού βασιλικού Ναυτικού, εκφώνησε βαρυσήμαντη ομιλία στα σκωτσέζικα ναυπηγεία του Ρόσαϊθ, όπου ναυπηγούνται και πλοία που έχουν προταθεί στο ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό (Type 31). Η ομιλία είχε ως αφορμή την επέτειο καθέλκυσης του πρώτου πλοίου κλάσης Dreadnought. Αυτό το επίτευγμα πραγματοποιήθηκε υπό την ηγεσία του Βρετανού ναυάρχου Τζάκι Φίσερ που εκσυγχρόνισε το Royal Navy, καθιστώντας το ικανό να αντιπαρατεθεί με τον ναζιστικό στόλο όταν ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Αναμφισβήτητο είναι ότι οι γεωπολιτικές τεκτονικές πλάκες κινούνται. Μοιάζει σαν να επιστρέφουμε σε ναυτική περίοδο είπε ο Βρετανός Α/ΓΕΝ, κάνοντας ευθεία αναφορά σε Ρωσία και Κίνα. Ο σχεδιασμός του Βρετανικού Ναυτικού φαίνεται πως λαμβάνει ως δεδομένη την ταυτόχρονη αντιπαράθεση με τις δυο ηπειρωτικές ευρασιατικές δυνάμεις, απ’ όσα λέει και ο Βρετανός ναύαρχος. Ότι δηλαδή η μάχη για την Ευρασία έχει κριθεί και το ζητούμενο για τον Αγγλοσαξονικό κόσμο κυρίως και τη Δύση κατ’ επέκταση, είναι η διατήρηση της κυριαρχίας στους Ωκεανούς.

Ο Βρετανός ναύαρχος για τη στροφή στους ωκεανούες

Μετά από δυο δεκαετίες εστίασης στην ξηρά (Ιράκ και Αφγανιστάν), ο Βρετανός Α/ΓΕΝ εκτιμά ότι οι επερχόμενες δεκαετίες θα χαρακτηριστούν από τη στροφή στους ωκεανούς. Στόχος είναι, είπε, το Βρετανικό Ναυτικό να βασίζεται σε μη επανδρωμένες πλατφόρμες, πολυηχητικούς (hypersonic) πυραύλους και μαχητικά αεροσκάφη πέμπτης γενιάς και σε πλοία με περισσότερο επιθετικό παρά αμυντικό προσανατολισμό. Η φιλοσοφία του Κλάδου πρέπει να επιστρέψει δια του Σώματος των Πεζοναυτών στην ιστορική κοιτίδα, που είναι οι ειδικές επιχειρήσεις ήταν η ακριβής φρασεολογία που χρησιμοποίησε.

Το μήνυμα που πρέπει να στέλνει το Βρετανικό Ναυτικό στους αντιπάλους του, Ρωσία και Κίνα, είναι “σας παρακολουθούμε και θα σας αντιμετωπίσουμε”, βασιζόμενοι στο τεχνολογικό-ποιοτικό πλεονέκτημά μας, σε συνεργασία με τους συμμάχους του, κατά τρόπον που θα αποδεικνύεται ότι η ισχύς που παράγεται είναι πολύ μεγαλύτερη του απλού αθροίσματος των μερών της Συμμαχίας. Το μήνυμα που στέλνει ο Βρετανός ναύαρχος είναι σαφέστατο, αλλά ταυτόχρονα και εξαιρετικά απαισιόδοξο αναφορικά με τις προοπτικές επικράτησης μιας λογικής που θα οδηγήσει σε άλλη διαχείριση της κατάστασης στην Ουκρανία.

Η ομιλία αυτή ενισχύει το συμπέρασμα της αμέσως προηγούμενης παρέμβασης του υπογράφοντος, ότι επί της ουσίας βρισκόμαστε στην αρχή ενός νέου Ψυχρού Πολέμου και μάλιστα διπλού, δηλαδή σε δυο μέτωπα. Το πρώτο εναντίον της Ρωσίας και το δεύτερο εναντίον της Κίνας. Και δεν απαιτείται καν μια ματιά στον χάρτη για να τεκμηριωθεί η συμπληρωματικότητα αυτών των μετώπων.

Η αναδυόμενη κατάσταση ασφαλείας στον πλανήτη φαίνεται πως θα είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Μέχρι το σύστημα να ισορροπήσει, η απειλή ενός μεγάλου και καταστροφικού πολέμου δεν μπορεί να αποκλειστεί. Η εντύπωση όμως μιας ειλημμένης απόφασης, ισοδυναμεί σχεδόν με πρόσκληση στη Ρωσία να κάνει την κίνησή της προ της επίσημης έναρξης του νέου Ψυχρού Πολέμου. Οπότε πολλά εξ όσων θα δούμε θα μοιάζουν σκανδαλιστικά με αυτοεκπληρούμενη προφητεία…