Ξεμούδιασε η Δύση από τον αιφνιδιασμό – Ψάχνει λύσεις για το Αφγανιστάν

Στο διάγγελμα του ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υπεραμύνθηκε της απόφασης του να αποσυρθεί από το Αφγανιστάν, με την διεθνή κοινότητα, κυρίως την Δύση, να δείχνει να ξεπερνά τον αιφνιδιασμό που προκάλεσε η ταχύτατη κατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν και να περνά από την διαχείριση της απομάκρυνσης διπλωματών στον σχεδιασμό της αντίδρασής της. Την ίδια ώρα στο αεροδρόμιο της Καμπούλ παραμένει το χάος με τους Αμερικανούς να δίνουν αγώνα για να το κρατήσουν ανοιχτό.

«Δεν μετανιώνω για την απόφασή μου να τερματίσω τον πόλεμο της Αμερικής στο Αφγανιστάν» ήταν τα λόγια του Μπάιντεν. Παραδέχτηκε στη συνέχεια ότι οι Ταλιμπάν απέσπασαν τον έλεγχο της χώρας, πολύ πιο γρήγορα από ό,τι υπολόγιζαν οι αμερικανικές υπηρεσίες, αν και  αναφερόμενος στην απερχόμενη κυβέρνηση του Αφγανιστάν δήλωσε ότι «οι Αμερικανοί δεν μπορούν και δεν πρέπει να πεθαίνουν σε έναν πόλεμο που δεν θέλουν κάνουν για τον εαυτό τους οι Αφγανοί». Την ίδια στιγμή συνεχίζονται οι επιχειρήσεις εκκένωσης δυτικών πολιτών από την χώρα.

Προηγουμένως ο εκπρόσωπος Τύπου του Πενταγώνου Τζον Κίρμπι, είχε αναφέρει ότι οι αμερικανικές δυνάμεις εργάζονται μαζί με τα στρατεύματα της Τουρκίας και άλλων χωρών, προκειμένου να καθαρίσουν το αεροδρόμιο της Καμπούλ και να επιτραπεί η επανάληψη των διεθνών πτήσεων εκκένωσης. Σημειώνεται ότι εκτός από τις πολιτικές έχουν ανασταλεί και οι στρατιωτικές στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, λόγω της “εισβολής” στον διάδρομο προσγείωσης-απογείωσης ενός πλήθους Αφγανών, που θέλουν να φύγουν από τη χώρα, όπως πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου.

Παραλλήλως, όπως έγινε γνωστό, ο υπουργός Άμυνας, Λόιντ Όστιν, ενέκρινε την ανάπτυξη και άλλου τάγματος Αμερικανών στρατιωτών στην Καμπούλ, με το οποίο η αμερικανική δύναμη θα αυξηθεί σε περίπου 6.000 στρατιώτες. Την ίδια ώρα, έγινε γνωστό ότι εκατοντάδες Αφγανοί στρατιώτες έφθασαν αεροπορικώς στο Ουζμπεκιστάν με 22 στρατιωτικά αεροσκάφη και 24 ελικόπτερα, στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Σε αυτά περιλαμβάνεται και ένα αεροσκάφος που συγκρούσθηκε με μαχητικό συνοδείας του Ουζμπεκιστάν με αποτέλεσμα να συντριβούν και τα δύο.

Πήραν τα αεροπλάνα και έφυγαν 

Το απόγευμα της Δευτέρας, το υπουργείο Άμυνας του Ουζμπεκιστάν ανακοίνωσε ότι καταρρίφθηκε και συνετρίβη ένα αφγανικό, αφότου πέρασε τον εναέριο χώρο. Έγινε επίσης γνωστό, ότι όλα τα αεροσκάφη με προέλευση το Αφγανιστάν διέσχισαν παράνομα τον εναέριο χώρο της Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν και εξαναγκάστηκαν να προσγειωθούν στο διεθνές αεροδρόμιο της Τερμέζ, στα νότια της χώρας. Συνολικά 585 Αφγανοί στρατιώτες έφτασαν με αεροσκάφη στο Ουζμπεκιστάν και άλλοι 158 διέσχισαν τα (χερσαία) σύνορα την Κυριακή.

Εντωμεταξύ, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών απηύθυνε έκκληση για την εγκαθίδρυση, μέσω διαπραγματεύσεων, μιας νέας κυβέρνησης στο Αφγανιστάν που να είναι «αντιπροσωπευτική και χωρίς αποκλεισμούς, περιλαμβανομένης της πλήρους, ισότιμης και ουσιαστικής συμμετοχής των γυναικών». Το 15μελές εκτελεστικό Όργανο του ΟΗΕ, το οποίο συνεδρίασε για το Αφγανιστάν, ζήτησε επίσης να σταματήσουν αμέσως οι εχθροπραξίες και οι καταχρήσεις σε βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κάλεσε τέλος όλες τις πλευρές να επιτρέψουν την «άμεση, ασφαλή και απρόσκοπτη ανθρωπιστική πρόσβαση».

Το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε ότι συνεδριάζουν εκτάκτως την Τρίτη οι πρεσβευτές των χωρών μελών της Συμμαχίας. Τις αποφάσεις θα ανακοινώσει ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος δήλωσε ήδη από την Κυριακή ότι η Συμμαχία θα συμβάλλει στην εγγύηση της ασφάλειας του αεροδρομίου της Καμπούλ, με σκοπό τη διευκόλυνση και τον συντονισμό της απομάκρυνσης των πολιτών δυτικών χωρών. Για τις πέντε το απόγευμα της Τρίτης ορίστηκε και η τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ με θέμα τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν.

Πρωτοβουλίες για το Αφγανιστάν

Πρωτοβουλίες αναλαμβάνονται όμως και σε επίπεδο χωρών, με τον Λαβρόφ να έχει συνομιλήσει ήδη με τον Αμερικανό ομόλογό του Άντονι Μπλίνκεν, με τον οποίο συμφώνησε να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις με την Κίνα, το Πακιστάν και τον ΟΗΕ. Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, ο Λαβρόφ είχε τηλεφωνική συνομιλία και με τον Κινέζο ομόλογο του Ουάνγκ Γι, με τον οποίο συζήτησε τον συντονισμό Μόσχας-Πεκίνου, σε πολιτικό επίπεδο, για ό,τι αφορά την κατάσταση στο Αφγανιστάν, υπό το πρίσμα και της επίδρασής της στην ευρύτερη περιοχή. Συνομιλία με τον Κινέζο ομόλογό του είχε και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών ‘Αντονι Μπλίνκεν.

Την ίδια ώρα, ο Μπόρις Τζόνσον είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μακρόν και αμέσως μετά το γραφείο του ανακοίνωσε ότι προτίθεται να οργανώσει μια τηλεδιάσκεψη των ηγετών της G7. Ο Τζόνσον ανέφερε το σχέδιό του στον Γάλλο πρόεδρο, με τον οποίο φέρεται ότι συμφώνησαν πως η Βρετανία και η Γαλλία θα πρέπει να εργαστούν από κοινού στο Συμβούλιο Ασφαλείας σε ένα ενδεχόμενο κοινό ψήφισμα.

Λίγη ώρα αργότερα, ο Γάλλος πρόεδρος, δήλωνε σε διάγγελμά του ότι η Γαλλία προστατεύει αυτή τη στιγμή τον απεσταλμένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Αφγανιστάν και ότι παρέχει, προστασία στους Αφγανούς συνεργάτες της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας στη χώρα. «Πολλά μέλη της αφγανικής κοινωνίας των πολιτών, προασπιστές των δικαιωμάτων, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι βρίσκονται σήμερα υπό απειλή. Θα τους υποδεχθούμε, διότι είναι τιμή της Γαλλίας να βρίσκεται στο πλευρό εκείνων που πολεμούν για την ελευθερία» είπε, ανακοινώνοντας ουσιαστικά ότι η Γαλλία θα δεχθεί Αφγανούς.

Ανέφερε τέλος ότι οι ισλαμιστές μαχητές θα επιδιώξουν να επωφεληθούν από το χάος, τονίζοντας ότι «το Αφγανιστάν δεν πρέπει να γίνει ο παράδεισος των τρομοκρατών που κάποτε ήταν». Χαρακτήρισε μάλιστα «πρόκληση για την ειρήνη και τη διεθνή σταθερότητα» τις εξελίξεις, σημειώνοντας ότι «θα κάνουμε ό,τι μπορούμε προκειμένου η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη να μπορέσουν να συνεργαστούν αποτελεσματικά».