Ξυπνά τα φαντάσματα της ιστορίας το μιλιταριστικό πνεύμα του Μερτς

Ξαφνικά, χώρες όπως η Γερμανία, άρχισαν να απορρίπτουν βασικές αρχές για την εξασφάλιση της ειρήνης, αρχής γενομένης από την άρση της απαγόρευσης αποστολής όπλων σε περιοχές κρίσεων και πολέμου, της ανακοίνωσης του επανεξοπλισμού της Γερμανίας, του  υπερδιπλασιασμού του ετήσιου προϋπολογισμού για τις “αμυντικές δαπάνες” (στο +2% του ΑΕΠ, αλλά και των “εξτρά” 100 δισ. ευρώ για τα εξοπλιστικά σε βάθος δεκαετίας) που είχαν ανακοινωθεί από την κυβέρνηση Σολτς, με την μετοχή του πολεμικού κολοσσού Ραινμετάλ να κερδίζει αυτομάτως 60%.

Η εξέλιξη αυτή για την Ανατολική Ευρώπη σηματοδότησε και το οριστικό τέλος της “Ostpolitik”. Μαζί με αυτήν πέρασε στα αζήτητα της ιστορίας και η ρήση του Βίλλυ Μπραντ: «Η ειρήνη δεν είναι τα πάντα, όμως χωρίς ειρήνη τα πάντα είναι ένα τίποτα». Απελπισμένος με τα όσα τραγικά ξεκίνησαν να συμβαίνουν στην “καρδιά της Ευρώπης” και την έκδηλη αλλαγή του πολιτικού προφίλ της Αριστεράς, ο σημαντικότερος ίσως εν ζωή επίγονος του Βίλλυ Μπραντ, ο Όσκαρ Λαφοντέν, επέλεξε να υποβάλει την παραίτησή του από το κόμμα της γερμανικής “Αριστεράς” (die LINKE), επισφραγίζοντας έτσι και το τέλος της πολυκύμαντης πολιτικής του καριέρας.

Και αν ο Σολτς είχε κάποιες “κόκκινες γραμμές” σχετικά με την μη χρήση γερμανικών Taurus από την Ουκρανία, ο νέος καγκελάριος δεν έχει τέτοια “ταμπού”. Υποδεχόμενος τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Βερολίνο, ο Φρίντριχ Μερτς ανακοίνωσε την υπογραφή ενός «μνημονίου κατανόησης σχετικά με την προμήθεια ουκρανικής κατασκευής οπλικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς», προκαλώντας σκληρές αντιδράσεις στην Μόσχα, που χαρακτήρισε την στάση του «ανεύθυνη και επικίνδυνη».

Με αυτά τα οπλικά συστήματα το Κίεβο μπορεί να πλήττει στόχους βαθιά στην ρωσική επικράτεια. Να σημειωθεί πως οι ΗΠΑ (επί Τζο Μπάιντεν) και η Βρετανία είχαν ήδη δώσει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, υπό τον όρο ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μόνο στο Κουρσκ (που τότε κατείχαν οι Ουκρανοί) λόγω της εμπλοκής Βορειοκορεατικών στρατευμάτων στο πλευρό των ρωσικών.

Όμως, η Μόσχα αντέδρασε και για τις δηλώσεις Μερτς, ότι προτίθεται να κάνει τον γερμανικό στρατό, «τον πιο ισχυρό συμβατικό στρατό της Ευρώπης»: «Σε πολλών το μυαλό ήρθαν αμέσως οι περίοδοι του περασμένου αιώνα όταν η Γερμανία έγινε δύο φορές η πρώτη στρατιωτική δύναμη και οι συμφορές που προκάλεσε αυτό», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Σεργκέι Λαβρόφ.

Σύμφωνα με αποκάλυψη του Reuters, ο αρχηγός του γερμανικού στρατού ζητά τον πλήρη επανεξοπλισμό του μέχρι το 2029, φοβούμενος ότι η Ρωσία θα επιτεθεί σε χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, ενώ υπάρχουν σκέψεις για επιστροφή της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας. Ο δε νέος Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, γνωστός για την επιθετική ρητορική του έναντι της Ρωσίας, ζητά την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5%, με το Βερολίνο να έχει προηγουμένως εγκρίνει την άρση του “φρένου χρέους” για την άμυνα και ένα πακέτο 500 δισ. για την πολεμική βιομηχανία.

Γερμανία: Επιστροφή στο 1914!

Ως έναν βαθμό, το γερμανικό Κοινοβούλιο θυμίζει σήμερα σε μεγάλο βαθμό ημέρες καλοκαιριού του 1914, λίγο πριν την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τότε που ο Κάιζερ Γουλιέλμος Β΄ ξεστόμισε το περίφημο ρητό: «Δεν γνωρίζω πλέον κόμματα, αλλά μόνο Γερμανούς» και όλοι σχεδόν οι βουλευτές ψήφισαν, ζητωκραυγάζοντας τα “πολεμικά κονδύλια” (Kriegskredite). Μάλιστα, εντελώς υποκριτικά, ο Κάιζερ ανέλαβε τότε μια αποστολή διαμεσολάβησης ως “φίλος της ειρήνης” στην σύγκρουση μεταξύ της Αυστροουγγαρίας και Ρωσίας και της απειλούμενης με πολεμικά τελεσίγραφα συμμάχου της Σερβίας.

Την ίδια ώρα, όμως, μια μαζική φιλοπολεμική και αντιρωσική υστερία είχε καταλάβει, όχι μόνο τον γερμανικό λαό, αλλά και σχεδόν ολόκληρη την γερμανική διανόηση, η οποία απλά προσωποποιούσε τον –κατά τον Λένιν– “ιμπεριαλιστικό” πόλεμο, έχοντας κεντρικό σύνθημα: “Αγώνας κατά του Τσαρισμού” (“Kampf gegen den Zarismus”). Οι πολλές ομοιότητες με το σήμερα, περισσότερο από έναν αιώνα μετά, είναι οφθαλμοφανείς, αν και υπάρχουν διαφορές: Στην παρούσα ιστορική φάση ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί πλέον την αιτία διαμόρφωσης στον ενδογερμανικό διάλογο δύο αντίπαλων στρατοπέδων για τον ενδεδειγμένο τρόπο αντιμετώπισης της “Ρωσίας του Πούτιν”, τους “αφελείς ειρηνιστές” και τους “πολεμόχαρους ηθικιστές”.

Το σίγουρο είναι ότι το έναυσμα για την στρατιωτικοποίηση της σκέψης και της γλώσσας έχει δοθεί προ πολλού… Τον πρώτο λόγο έχουν οι κεντρικές τράπεζες και τα κανόνια. Οι σαμπάνιες πάντως ρέουν σαν ποτάμι στα διευθυντικά γραφεία των απανταχού υποστηριχτών του πολέμου, που αποτελούν μια ελάχιστη, αλλά πανίσχυρη μειοψηφία μαζί με τις υπερεθνικές ελίτ…