Υπόθεση Ναβάλνι: Χιλιάδες συλλήψεις στη Ρωσία – Ένταση με την Ουάσιγκτον

Στους δρόμους για δεύτερο Σαββατοκύριακο βγήκαν υποστηρικτές του Ρώσου αντικαθεστωτικού Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος κρατείται από τις ρωσικές αρχές για παραβίαση των όρων αποφυλάκισής του. Οι διοργανωτές των διαδηλώσεων κάνουν λόγο για χιλιάδες συλλήψεις, ενώ την ίδια ώρα οι αρχές, αλλά και αυτόπτες μάρτυρες, μιλούν για πολύ μικρότερο αριθμό. Αυτό όμως δεν είναι το μόνο θέμα για το οποίο ο Ναβάλνι και το Κρεμλίνο έχουν διαφορετικές απόψεις.

Σύμφωνα με την οργάνωση OVD-Info, η οποία παρακολουθεί τις διαδηλώσεις, η ρωσική αστυνομία συνέλαβε μέχρι το απόγευμα της Κυριακής 5.021 άτομα, τα οποία συμμετείχαν στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας που έγιναν σε όλη τη Ρωσία, με αίτημα την απελευθέρωση του Αλεξέι Ναβάλνι. Κατά την ίδια πηγή, οι 1.608 συλλήψεις έγιναν  στη Μόσχα και ανάμεσα στους συλληφθέντες είναι η σύζυγος του επικριτή του Κρεμλίνου, Γιούλια Ναβάλναγια, η οποία είχε συλληφθεί και το προηγούμενο Σαββατοκύριακο.

Η αστυνομία εκτιμά πάντως ότι στη σημερινή διαδήλωση στη Μόσχα συμμετείχαν περίπου 2000 άνθρωποι, ενώ δημοσιογράφοι του Ρόιτερς υπολογίζουν τον αριθμό τους σε μερικές χιλιάδες, λιγότερους ωστόσο από το περασμένο Σαββατοκύριακο. Στο ξεκίνημα των σημερινών διαδηλώσεων άλλωστε, η ρωσική αστυνομία εκτιμούσε ότι σε αυτές μετείχαν περίπου 300 άνθρωποι, ενώ (πάντα στην έναρξη των κινητοποιήσεων) δημοσιογράφοι του Reuters ανέφεραν ότι έγιναν τουλάχιστον 100 συλλήψεις. Την ίδια ώρα η ΜΚΟ OVD-Info, μια ομάδα επιτήρησης των διαδηλώσεων, ανακοίνωνε ότι η αστυνομία είχε συλλάβει 1.009 άτομα σε όλη τη χώρα.

Στους δρόμους για τον Ναβάλνι

Οι σημερινές διαδηλώσεις ακολουθούν εκείνες του περασμένου Σαββατοκύριακου και είχαν χαρακτηριστεί παράνομες, καθώς δεν είχαν λάβει έγκριση από τις Αρχές, και η  Αστυνομία ανακοίνωσε ότι θα τις διαλύσει, με το πρόσχημα και του κινδύνου για τη διασπορά του κορωνοϊού. Οι διαδηλωτές, όπως μεταδίδουν τοπικά ΜΜΕ και διεθνή πρακτορεία, είχαν διασκορπιστεί σε διάφορα σημεία της Μόσχας, αφού οι διοργανωτές άλλαξαν δύο φορές το προγραμματισμένο σημείο συνάντησης, εξαιτίας των αστυνομικών μέτρων.

Διαδηλώσεις έγιναν και σε άλλες πόλεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας, κυρίως στην Ανατολική Σιβηρία. Στο Βλαδιβοστόκ, το Γιακούτσκ, αλλά και το Τομσκ, την πόλη της Σιβηρίας που είχε επισκεφθεί ο Ναβάλνι προτού καταρρεύσει ξαφνικά μέσα στο αεροπλάνο τον περασμένο Αύγουστο, δηλητηριασμένος από νευροτοξικό παράγοντα, οι διαδηλωτές ζητούσαν την απελευθέρωση του επικριτή του Κρεμλίνου, φωνάζοντας συνθήματα κατά του Πούτιν.

Οι διαδηλώσεις αποτελούν μια μέτρηση για την υποστήριξη προς τον Ναβάλνι, ο οποίος  συνελήφθη στις 17 Ιανουαρίου, όταν επέστρεψε στη Μόσχα από την Γερμανία, όπου ανάρρωνε μετά την δηλητηρίασή του. Ειδικά μετά τις εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας, όταν συνελλήφθηκαν ή τέθηκαν σε κατ’ οίκο περιορισμό πολλοί συνεργάτες του, ανάμεσά τους ο αδελφός του.

Η έπαυλη στη Μαύρη Θάλασσα

Ο Ναβάλνι κατηγορείται κατηγορείται ότι παραβίασε τους όρους της αποφυλάκισής του και γι αυτό τέθηκε σε κράτηση ενός μηνός, ενώ την ερχόμενη εβδομάδα ρωσικό δικαστήριο  αναμένεται να εξετάσει, εάν θα του επιβάλει ποινή φυλάκισης έως και 3,5 χρόνια. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι οι κατηγορίες είναι κατασκευασμένες και προσπαθεί να πιέσει μέσω των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας και της υποστήριξης που έχει από τη Δύση.

Για να συσπειρώσει μάλιστα τους υποστηρικτές του, αλλά και τους δυσαρεστημένους από τον Πούτιν, δημοσιοποίησε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ένα βίντεο, με το οποίο κατηγορούσε τον Πούτιν πως είναι ο ιδιοκτήτης μιας, αμύθητης αξίας, έπαυλης στη Μαύρη Θάλασσα. Το Κρεμλίνο διέψευσε βέβαια αυτούς τους ισχυρισμούς, το βίντεο είχε όμως περισσότερες από 100 εκατομμύρια θεάσεις. Το Σάββατο πάντως, παραμονή των νέων διαδηλώσεων, ο επιχειρηματίας και πρώην συναθλητής του Πούτιν στο τζούντο, Αρκάντι Ρότενμπεργκ, δήλωσε ότι είναι ο ιδιοκτήτης αυτού του μεγάρου.

Αν και ο Ρότενμπεργκ δεν έδωσε στοιχεία για το πώς περιήλθε η βίλα στην κατοχή του, είναι γνωστό ότι το 2019 πούλησε το μερίδιό του στην κατασκευαστική εταιρεία αγωγών φυσικού αερίου Stroygazmontazh και ότι έλαβε για αυτό περίπου 741,5 εκατομμύρια ευρώ, όπως εκτιμά η οικονομική εφημερίδα RBC. Σημειώνεται ότι ο Ρότενμπεργκ είναι μεταξύ των Ρώσων αξιωματούχων και επιχειρηματιών, τους οποίους οι ΗΠΑ και άλλες δυτικές δυνάμεις έχουν εντάξει στην μαύρη λίστα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από την Μόσχα τον Μάρτιο του 2014.

Διεθνείς αντιδράσεις

Η υπόθεση Ναβάλνι είναι από τον περασμένο Αύγουστο ένα μόνιμο σημείο έντασης με τη Δύση, καθώς πολλές χώρες είδαν στην δηλητηρίαση του μια συνέχεια της υπόθεσης Σκριπάλ. Ο επικριτής του Κρεμλίνου κατηγορεί τον Πούτιν ότι αυτός έδωσε την διαταγή για τη δηλητηρίασή του, ενώ η ρωσική κυβέρνηση το διαψεύδει εξαρχής και έχει έρθει πολλές φορές σε αντιπαράθεση, κυρίως με τη Γερμανία.

Η σύλληψη του Ναβάλνι, με την επιστροφή του από τη Γερμανία, πυροδότησε αυτές τις αντιπαραθέσεις και ακούστηκαν αρκετές φωνές για πρόσθετες κυρώσεις, με τον επικεφαλής του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ να βάζει στο τραπέζι ακόμα και τον αγωγό Nord Stream 2. Την σύλληψη του Ναβαλνι και την «σκληρή» αντιμετώπιση τον διαδηλωτών επέκρινε από την περασμένη εβδομάδα και η κυβέρνηση Μπάιντεν.

Σήμερα, με αφορμή τις νέες συλλήψεις, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, επανήλθε στο θέμα, καταδικάζοντας «την συστηματική χρήση σκληρών μεθόδων εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών και δημοσιογράφων». Ο Μπλίνκεν υπογραμμίζει μάλιστα ότι αυτό γίνεται «για δεύτερη συναπτή εβδομάδα» και καλεί τη Μόσχα να απελευθερώσει όσους συνέλαβε «επειδή εξασκούσαν τα ανθρώπινα δικαιώματά τους».

Η ρωσική απάντηση ήταν, ωστόσο, και πάλι η ίδια, με το υπουργείο Εξωτερικών να καταγγέλλει «κατάφωρη ανάμιξη» των ΗΠΑ στις εσωτερικές υποθέσεις της Ρωσίας. Στην ανάρτηση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών αναφέρεται επίσης ότι η παρέμβαση Μπλίνκεν είναι «άλλη μια απόδειξη του μυστικού ρόλου της Ουάσινγκτον». Η Μόσχα υποστηρίζει επίσης ότι «οι ενέργειες που στοχεύουν στην ενθάρρυνση των διαδηλώσεων είναι μέρος της αμερικανικής στρατηγικής αποτροπής» και καλεί τις ΗΠΑ «να σταματήσουν να παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις κυρίαρχων κρατών».

Τη λύπη του για τις μαζικές συλλήψεις εξέφρασε και ο Ζοζέπ Μπορέλ, κάνοντας λόγο για «δυσανάλογη χρήση δύναμης» και επισημαίνοντας ότι «η Ρωσία πρέπει να σεβαστεί τις διεθνείς δεσμεύσεις της». Οι δηλώσεις του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας έγιναν λίγο πριν την επίσκεψή του στη Μόσχα (είναι προγραμματισμένη για τις 4 έως 6 Φεβρουαρίου), όπου θα ζητήσει την απελευθέρωση του Ναβάλνι. Σε αυτήν, την πρώτη από το 2017 επίσκεψη επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας στη Ρωσία, ο Μπορέλ θα συζητήσει και την εξομάλυνση των σχέσεων της Μόσχας με την ΕΕ.