Η καυτή γαλλική πατάτα

Άσχημο και νοσηρό παιχνίδι παίζεται με αφορμή την επικείμενη προεδρική εκλογή στη Γαλλία. Με συμμετοχή των ΜΜΕ, διακινείται και διογκώνεται ο φόβος της Ακροδεξιάς κατίσχυσης, ώστε να εκβιάζεται η «ωφέλιμη ψήφος» υπέρ των άλλων υποψηφίων από τον συντηρητικό χώρο. Με την πορεία προς την στασιμότητα, η Γαλλία μετατρέπεται σε κατεστραμμένο τοπίο με 3,5 εκατομμύρια ανέργων και άλλα τρία εκατομμύρια κάτω από το ελάχιστο όριο της φτώχειας.

Το φάντασμα της εργασιακής ανασφάλειας στοιχειώνει το κοινωνικό τοπίο και θα όφειλε να βρίσκεται στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας. Ωστόσο, οι 11 υποψήφιοι για την προεδρία της Γαλλίας αποφεύγουν ακόμη και την επαφή με την «καυτή πατάτα», επιλέγοντας να ομιλούν για άλλα ζητήματα. Για ζητήματα οπωσδήποτε σοβαρά, που όμως απομακρύνουν την προσοχή από αυτό που θα ανέμενε κάποιος να είναι το κεντρικό ζήτημα.

Για την εκτίναξη της ανεργίας, η ακροδεξιά υποψήφια ενοχοποιεί τις προσλήψεις αλλοδαπών εργαζομένων και προτείνει την «εθνική προτεραιότητα», σε συνδυασμό με την επιβολή προστίμου στους εργοδότες που προσλαμβάνουν ξένους. Όμως, μεγαλύτερο πρόβλημα από αυτό των ξένων εργαζομένων, είναι οι απολύσεις και το κλείσιμο των επιχειρήσεων. Η ίδια ενοχοποιεί, επίσης, την ΕΕ, από την οποία απειλεί να αποχωρήσει άμεσα.

Ωστόσο, υπό την πίεση των πραγμάτων, δεν παύει να υπαναχωρεί από τις αρχικές εξαγγελίες της: αποδέχεται ήδη ως προϋποθεση για την αποχώρηση το δημοψήφισμα, ώστε να αποφασίσει ο γαλλικός λαός. Με πιο πρόσφατη διατύπωση, του δημοψηφίσματος θα προηγηθεί προσπάθεια επαναδιαπραγμάτευσης των ευρωπαϊκών συνθηκών. Όμως, πόσο σοβαρή και αξιόπιστη είναι η ρητορική που δεν προσδιορίζει το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης, ούτε το περιεχόμενο των γαλλικών προτάσεων για την αύξηση της απασχόλησης;

Παράλληλα, οι συντηρητικοί υποψήφιοι συναγωνίζονται μεταξύ τους σε «αντισυστημικές» επαγγελίες. Ο ένας ενοχοποιεί τον δημόσιο τομέα, επαγγελλόμενος την κατάργηση 500.000 θέσεων εργασίας στο Δημόσιο. Και αυτό παρ’ όλο που ομολογούνται δραματικές ελλείψεις προσωπικού στην υγεία, στην εκπαίδευση και στην ασφάλεια των πολιτών. Από την ίδια πλευρά εξαγγέλλεται μείωση κατά 50% της ασφαλιστικής κάλυψης των εργαζομένων και προσφυγή σε ιδιωτικοποιήσεις, προκειμένου να ισοσκελισθούν τα ελλείμματα.

Από την «προοδευτική» πλευρά, οι άνεργοι και ανασφαλείς εργαζόμενοι καλούνται να αναλάβουν την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ για την μείωση των θέσεων εργασίας ενοχοποιείται η ρομποτική και η πληροφορική επανάσταση. Φυσικά, ουδείς αρνείται την επίπτωση της τεχνολογίας στην απασχόληση. Όμως, αυτή παραμένει μια μακροχρόνια τάση, ενώ για την σημερινή ανεργία μεγαλύτερη ευθύνη έχουν οι πολιτικές λιτότητας.

Από την ίδια πλευρά, τα θύματα των μέχρι σήμερα κυβερνητικών επιλογών καλούνται επίσης σε δια της ψήφου «ειρηνική επανάσταση» για την ίδρυση της 6^ης Γαλλικής Δημοκρατίας. Σε αυτήν, οι εκλεκτοί της λαϊκής ετυμηγορίας δεν θα είναι μόνον αιρετοί, όπως μέχρι σήμερα, αλλά επίσης και άμεσα ανακλητοί από τους εκλογείς τους, ώστε να μην αποκλίνουν από τις προεκλογικές επαγγελίες τους. Ομοίως, προτείνεται συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος 500.000 πολιτών να αιτούνται την διοργάνωση δημοψηφίσματος.

Φυσικά, δεν αμφισβητείται η αξία τέτοιων προτάσεων. Όμως, παραμένουν διαδικαστικές, παρακάμπτοντας την ουσία. Δεν αρκεί η «αντισυστημική» διάθεση. Δεν αρκεί η επαγγελία ενός νέου συστήματος που θα αντικαταστήσει το παλαιό. Δεν αρκεί ο άμεσος έλεγχος των πολιτικών από τους εκλογείς. Χρειάζεται ακόμη να διευκρινισθεί με ποιόν τρόπο θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας, με ποιον τρόπο θα εξασφαλισθεί η εργασιακή σταθερότητα, η κοινωνική προστασία και ασφάλιση των πολιτών. Επ’ αυτού, ελάχιστα πράγματα διεκδικούνται από τους υποψηφίους.

Ελάχιστες ημέρες απομένουν μέχρι τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, με συνέπεια να αναμένονται τελικά πολλές «εκπλήξεις». Η εντυπωσιακή άνοδος του Μελανσόν και η σοβαρή πλέον διεκδίκησή του να είναι στον δεύτερο γύρο ήδη στοιχειώνει τον ύπνο πολλών όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά και σε πολλές άλλες πρωτεύουσες…