Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη δυσανεξία στη λακτόζη

Σημαντικό είναι να τονίσω πως το φούσκωμα αν και προκαλεί κοιλιακή διάταση δεν θα έπρεπε να μπερδεύεται με παχυσαρκία. Η βιομηχανία τροφίμων έχει φροντίσει να παρέχει ποικιλία επιλογών για άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη, προσφέροντας προϊόντα όπως γιαούρτι χωρίς λακτόζη, κατσικίσιο γάλα χωρίς λακτόζη και ακόμη και light γάλα χωρίς λακτόζη, διευκολύνοντας έτσι τη ζωή τους και επιτρέποντάς τους να απολαμβάνουν τη διατροφή τους χωρίς τις δυσάρεστες συνέπειες. Για να τη γνωρίζει τόσος κόσμος, πόσο συχνή είναι;

Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι μια συχνή πεπτική διαταραχή που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, ενώ περίπου το 65% του παγκόσμιου πληθυσμού εμφανίζει κάποιου βαθμού δυσανεξία στη λακτόζη, μετά τη βρεφική ηλικία. Η δυσπεψία στη λακτόζη αν και έχει αρκετά κοινά συμπτώματα με τη δυσανεξία, όπως είναι τα φουσκώματα έπειτα από κατανάλωση γαλακτοκομικών, δεν είναι συνώνυμη. Η δυσπεψία στη λακτόζη οφείλεται σε γενική ευαισθησία κατανάλωσης λακτόζης, χωρίς να υπάρχει έλλειψη του ενζύμου λακτάσης.

Πρακτικά, στη δυσπεψία βλέπουμε πως τα άτομα αρχίζουν να εμφανίζουν συμπτώματα από το δεύτερο ή τρίτο ποτήρι γάλατος, ενώ σε σχετικά έντονο περιστατικό δυσανεξίας θα ξεκινούσαν από τη πρώτη γουλιά. Αυτή η ευρέως διαδεδομένη πάθηση επηρεάζει τις καθημερινές διατροφικές επιλογές και τη συνολική υγεία, καθιστώντας απαραίτητη την κατανόηση του τρόπου αποτελεσματικής διαχείρισής της. Παρακάτω φαίνονται τρία διαγράμματα με τα ποσοστά σε σχέση με το φύλο, την ηλικία και τη φυλή.

• Δυσανεξία στη Λακτόζη ανά Φύλο

Η δυσανεξία στη λακτόζη φαίνεται πως επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες από τους άντρες. Ωστόσο, η διαφορά αυτή δεν είναι μεγάλη με το ≈ 63% των ανδρών να έχει δυσανεξία ενώ το ≈ 69% των γυναικών έχει.

• Δυσανεξία στη Λακτόζη ανά Ηλικία

Στο παρακάτω γράφημα βλέπουμε ένα διάγραμμα με την επικράτηση της δυσανεξίας στη λακτόζη ανά ηλικιακή ομάδα. Συγκεκριμένα, αυτό που φαίνεται είναι πως στην ηλικιακή ομάδα 0-10 ετών υπάρχει 20% επικράτηση, ενώ όσο ανεβαίνει η ηλικιακή ομάδα ανεβαίνει και η επικράτηση φτάνοντας το 80% σε ηλικίες άνω των 61 ετών. Η αιτιολογία βρίσκεται στο γεγονός ότι με το πέρας των χρόνων μειώνεται η παραγωγή του ενζύμου λακτάσης, αλλάζουν οι διατροφικές συνήθειες (όπου λιγότερη λακτόζη στη διατροφή προάγει την ανάπτυξη δυσανεξίας σε αυτή) και αλλαγές στο εντερικό μικροβίωμα.

• Δυσανεξία στη Λακτόζη ανά Χώρα

Στο παρακάτω διάγραμμα βλέπουμε την επικράτησή της στον πληθυσμό διαφόρων εθνών. Όπως θα δούμε και αργότερα, φαίνεται πως οι Βόρειοι Ευρωπαίοι έχουν τα μικρότερα ποσοστά και αυτό συμβαίνει χάρη στην αλλαγή διατροφικών συνηθειών κατά τον 12ο με 5ο αιώνα π.Χ., αλλά πλέον και λόγω διαφορετικής γενετικής προδιάθεσης. Αντίστοιχα και οι διαφορές στα υπόλοιπα έθνη οφείλονται κυρίως σε γενετικό υπόβαθρο και διατροφικές συνήθειες.

 

Ποια είναι τα Συμπτώματα;

Πως θα ξέρεις ωστόσο εάν έχεις εσύ δυσανεξία στη λακτόζη; Αρχικά είναι σημαντικό να γνωρίζεις τα συμπτώματα της. Ανεξάρτητα από τον τύπο (ναι, υπάρχουν τύποι! Θα τους δούμε σε λίγο), τα συμπτώματά της εμφανίζονται συνήθως 30 λεπτά έως 2 ώρες μετά την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν λακτόζη και περιλαμβάνουν:

• Φούσκωμα
• Διάρροια
• Αέρια
• Κοιλιακές κράμπες
• Ναυτία

Αυτό σημαίνει πως αν έχεις αυτά τα συμπτώματα, έπειτα από κατανάλωση γάλατος, έχεις δυσανεξία στη λακτόζη; Πιθανότατα ναι, ωστόσο επειδή τα συμπτώματα αυτά μπορούν να έχουν πολλαπλές αιτίες, για μια πιο αξιόπιστη διάγνωση χρησιμοποιούνται ειδικά εργαλεία, τα οποία θα αναλυθούν παρακάτω στον Οδηγό. Προσοχή! Μήπως τελικά έχεις Δυσανεξία στη Καζεΐνη;

Η καζεΐνη είναι μια πρωτεΐνη που υπάρχει στα γαλακτοκομικά προϊόντα και οδηγεί στα ίδια συμπτώματα με τη δυσανεξία λακτόζης. Εξαιτίας αυτού, πολλά άτομα με δυσανεξία στη καζεΐνη διαγιγνώσκονται λανθασμένα με δυσανεξία στη λακτόζη. Για να δεις εάν τελικά έχεις δυσανεξία στη καζεΐνη μπορείς να καταναλώσεις κάποιο γαλακτοκομικό προϊόν χωρίς λακτόζη, έτσι εάν εξακολουθεί να σε πειράζει η κατανάλωση του, πιθανότατα έχεις δυσανεξία στη καζεΐνη, για την οποία επίσης υπάρχουν εναλλακτικές χωρίς καζεΐνη, όπως casein free γαλακτοκομικά προϊόντα ή φυτικά υποκατάστατα.

Πως η Δυσανεξία στη Λακτόζη σε Παχαίνει. Ίσως δυστυχώς έχεις ξανά ακούσει τον παραπάνω ισχυρισμό. Αρκετοί, μη πτυχιούχοι, συνάδελφοι ισχυρίζονται πως το φούσκωμα, που προκαλείται έπειτα από τη κατανάλωση λακτόζης από άτομα με δυσανεξία σε αυτή, σχετίζεται με τη παχυσαρκία. Συνήθως διαθέτουν εργαλεία διάγνωσης στον χώρο τους και εξηγούν πως χάρη στη μη σωστή πέψη της λακτόζης ή/και άλλων συστατικών, η ίδια παραμένει στον οργανισμό ως παραπανίσιο βάρος, κάτι που απλά δεν ισχύει.

Διάβασε τη συνέχεια στο Diaitologos.com.

Ο Πάρης Παπαχρήστος είναι διαιτολόγος-διατροφολόγος και ιδρυτής του medNutrition