Πόσοι τύποι διαβήτη υπάρχουν και πώς αντιμετωπίζονται

Ως διαιτολόγος, συναντώ καθημερινά άτομα που περιηγούνται στις πολυπλοκότητες αυτής της πάθησης, επιδιώκοντας όχι μόνο να διαχειριστούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους αλλά και να ακολουθήσουν μια ισορροπημένη διατροφή χωρίς αμέτρητους περιορισμούς που ίσχυαν παλιότερα και κάποιοι διαδίδονται ακόμη και σήμερα. Είμαι σίγουρος ότι το έχεις ξαναδιαβάσει/ξανακούσει αλλά είναι αλήθεια, ότι η διατροφή ενός ατόμου με διαβήτη θα έπρεπε να είναι η διατροφή όλων μας.

Το 9.3% των ενηλίκων έχουν κάποιο τύπο διαβήτη παγκοσμίως, με τον αριθμό αυτό να αναμένεται να ξεπεράσει το 10% μέχρι το 2030. Σε αυτόν τον Οδηγό θα περιγράψω τι είναι ο διαβήτης, διερευνώντας τους τύπους, τα συμπτώματά του αλλά και τη διατροφική του διαχείριση.

Τι είναι Σακχαρώδης Διαβήτης;

Είναι μια χρόνια πάθηση που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σου μετατρέπει την τροφή σε ενέργεια. Όταν τρως, το σώμα σου διασπά τους υδατάνθρακες σε γλυκόζη (απλό σάκχαρο), η οποία στη συνέχεια εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματός σου. Η ινσουλίνη, μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας, βοηθά τα κύτταρά σου να χρησιμοποιούν αυτή τη γλυκόζη για ενέργεια. Στα άτομα με διαβήτη, η διαδικασία αυτή δεν γίνεται σωστά ανάλογα με τον τύπο, οδηγώντας σε αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.

Τρεις είναι οι τύποι διαβήτη

• ο διαβήτης τύπου 1
• ο διαβήτης τύπου 2
• o διαβήτης κύησης.

Τι είναι ο καθένας αλλά και ποιες οι διαφορές τους.

Υπάρχει διαβήτης τύπου 3; Πολλοί επιστήμονες αναφέρονται στην νόσο Alzheimer ως “Διαβήτης τύπου 3”. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της σχέσης των δυο αυτών νόσων αλλά και της ομοιότητας της παθοφυσιολογίας του διαβήτη τύπου 2 με τη νόσο Alzheimer.

Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1: Είναι μια αυτοάνοση πάθηση όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται λανθασμένα και καταστρέφει τα β-κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ελάχιστη έως μηδενική παραγωγή ινσουλίνης (ανάλογα με τη ζημιά των β-κυττάρων), η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.

Διαβήτης Τύπου 1 ή Παιδικός Διαβήτης: Πότε εμφανίζεται; Ποια η Διαφορά με τους Υπόλοιπους; Ο διαβήτης τύπου 1 λέγεται αλλιώς και παιδικός διαβήτης καθώς εμφανίζεται συχνότερα στην παιδική ή εφηβική ηλικία, αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Τα άτομα με αυτό τον τύπο χρειάζονται τακτικές ενέσεις ινσουλίνης ή τη χρήση αντλίας ινσουλίνης για τη διαχείριση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα τους καθώς όπως είπα, δεν υπάρχει ενδογενής παραγωγή αυτής, ή δεν επαρκεί.

Συχνή παρακολούθηση Σακχάρου
Πρέπει επίσης να παρακολουθούν συχνά το σάκχαρο στο αίμα τους και να προσαρμόζουν τις δόσεις της ινσουλίνης τους με βάση την πρόσληψη τροφής, τη σωματική δραστηριότητα και άλλους παράγοντες καθώς όπως είναι εύκολο να κάνουν επεισόδια υπεργλυκαιμίας (υψηλό σάκχαρο στο αίμα), είναι εύκολο με λάθος δόση ινσουλίνης να κάνουν επεισόδια υπογλυκαιμίας (χαμηλό σάκχαρο στο αίμα) που είναι εξίσου επικίνδυνα.

Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2: Είναι ο πιο συχνός από τους υπόλοιπους τύπους διαβήτη. Είναι μια μεταβολική διαταραχή που τις περισσότερες φορές χαρακτηρίζεται από την αντίσταση στην ινσουλίνη, όπου τα κύτταρα του σώματος δεν ανταποκρίνονται σωστά στην ινσουλίνη και/ή το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη.

Πότε εμφανίζεται ο Σακχαρώδης Διαβήτης 2;
Συχνά αναπτύσσεται σε ενήλικες άνω των 45 ετών, αν και δυστυχώς εμφανίζεται όλο και συχνότερα σε νεότερα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών και των εφήβων, κυρίως λόγω της αύξησης των ποσοστών παχυσαρκίας!

Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2

Σε αντίθεση με τον διαβήτη τύπου 1, η χρήση ενέσιμης ινσουλίνης στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν είναι απαραίτητη, καθώς όπως είπα πιο πάνω, το πρόβλημα συνήθως δεν είναι στο ότι δεν παράγεται αρκετή ινσουλίνη, αλλά στο γεγονός πως υπάρχει αντίσταση σε αυτήν. Δεν μπορεί δηλαδή να συνδεθεί αποτελεσματικά με το κύτταρα ώστε να εισέλθει η γλυκόζη από την κυκλοφορία του αίματος στα κύτταρα για την παραγωγή ενέργειας.

Τα προληπτικά μέτρα και η έγκαιρη παρέμβαση είναι ζωτικής σημασίας στον διαβήτη τύπου 2 για την πρόληψη ή την καθυστέρηση επιπλοκών όπως η καρδιαγγειακή νόσος και άλλα που θα δούμε αργότερα. Ο διαβήτης τύπου 2 αποτελεί το 90-95% όλων των περιπτώσεων διαβήτη.

Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης: Εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ωστόσο ο λόγος που αναπτύσσεται το φαινόμενο αυτό δεν έχει εξακριβωθεί. Οι ερευνητές υποψιάζονται πως συμβαίνει λόγω των μεγάλων διακυμάνσεων στα επίπεδα των ορμονών τη περίοδο αυτή. Η κατάσταση αυτή αναπτύσσεται συνήθως κατά τη διάρκεια του δεύτερου ή του τρίτου τριμήνου και συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό. Ωστόσο, εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και για τη μητέρα αλλά και για το παιδί!

Τα καλά νέα είναι πως μπορεί να διαχειριστεί κυρίως μέσω αλλαγών στις διαιτητικές συνήθειες, αποτρέποντας την εμφάνιση επιπλοκών. Η διαχείριση του διαβήτη κύησης περιλαμβάνει την παρακολούθηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, την υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής, την τακτική σωματική δραστηριότητα (εφόσον επιτρέπεται) και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τη χρήση ινσουλίνης ή ειδικών φαρμάκων.

Η στενή παρακολούθηση και η κατάλληλη ιατρική φροντίδα είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί η υγεία και η ασφάλεια τόσο της μητέρας όσο και του μωρού! Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες που αναπτύσσουν διαβήτη κύησης έχουν 50-70% πιθανότητα να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 μέσα σε 10-20 χρόνια μετά τον τοκετό.

Επιπλέον, τα παιδιά τους έχουν υψηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας και ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2 αργότερα στη ζωή τους. Αυτό αναδεικνύει τη σημασία της τακτικής παρακολούθησης και των κατάλληλων τροποποιήσεων διατροφής και τρόπου ζωής της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη για αποφυγή των επιπλοκών αυτών.

Προ-διαβήτης
Ο προδιαβήτης όπως υποδηλώνει και η ονομασία του, δεν θεωρείται τύπος διαβήτη αλλά προηγείται. Ο προδιαβήτης είναι μια κατάσταση κατά την οποία τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλότερα από το φυσιολογικό, αλλά δεν είναι ακόμη αρκετά υψηλά ώστε να χαρακτηριστούν ως διαβήτης τύπου 2 (διαφέρουν από οργανισμό σε οργανισμό αλλά επίπεδα γλυκόζης νηστείας 100-125 ng/dL θεωρούνται προδιαβήτης από τους περισσότερους).

Προδιαβήτης: Γιατί μας ενδιαφέρει;
Αν και δεν είναι τύπος διαβήτη, μας ενδιαφέρει για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι επειδή χρησιμεύει ως κρίσιμο προειδοποιητικό σημάδι και ως πιθανός πρόδρομος του τύπου 2. Τα άτομα με προδιαβήτη διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης τύπου 2, καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου. Η σημασία της έγκαιρης ανίχνευσης του προδιαβήτη είναι πολύ σημαντική:

Πρώτον γιατί υπολογίζεται πως 1 στους 3 ενήλικες κατοίκους των ΗΠΑ έχει προδιαβήτη ο οποίος αναμένει να εξελιχθεί!

Δεύτερον, η εξέλιξη του προδιαβήτη σε τύπου 2 μπορεί να προληφθεί μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής.

Η έγκαιρη διάγνωση του διαβήτη είναι ζωτικής σημασίας καθώς όσο νωρίτερα διαγνωσθεί τόσο πιο εύκολη θα είναι η διαχείρισή του αλλά και θα προληφθούν τυχόν επιπλοκές. Υπάρχουν κάποια σημάδια/συμπτώματα που μπορούν να υποδείξουν την ύπαρξή του, αλλά και ειδικές εξετάσεις για την επιβεβαιώσουν.

Διαβάστε την συνέχεια του άρθρου εδώ

---

Ο Πάρης Παπαχρήστος είναι διατολόγος.

Σε συνεργασία με το medNutrition.gr