Πρέπει να πίνουμε παγωμένο νερό στον καύσωνα;

Το ανθρώπινο πεπτικό σύστημα λειτουργεί βέλτιστα σε θερμοκρασία σώματος (περίπου 37°C). Όταν εισέρχεται στο στομάχι μας ένα υγρό πολύ χαμηλής θερμοκρασίας, προκαλεί παροδική αγγειοσύσπαση, δηλαδή σύσφιξη των αιμοφόρων αγγείων στη γαστρική περιοχή. Αυτή η αντίδραση μπορεί να επιβραδύνει προσωρινά τη λειτουργία των πεπτικών ενζύμων, τα οποία απαιτούν συγκεκριμένες θερμοκρασίες για να δράσουν αποτελεσματικά.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο “Journal of Physiology and Pharmacology” (2006), η κατάποση παγωμένων υγρών μπορεί να μειώσει προσωρινά την κινητικότητα του στομάχου και του εντέρου και να οδηγήσει σε φούσκωμα ή δυσφορία. Ειδικότερα, το παγωμένο νερό μπορεί να:

• Επιβραδύνει προσωρινά τη διαδικασία της πέψης, καθώς η μείωση της θερμοκρασίας στο στομάχι ενδέχεται να επηρεάσει την κινητικότητα και τη δράση των πεπτικών ενζύμων.
• Δημιουργήσει κράμπες ή δυσφορία σε άτομα με ευαίσθητο γαστρεντερικό σύστημα.
• Επιβαρύνει το στομάχι όταν συνδυάζεται με λιπαρά ή βαριά γεύματα.

Οι έρευνες είναι περιορισμένες, αλλά υπάρχουν ενδείξεις πως η κατανάλωση πολύ κρύων ροφημάτων μπορεί να επηρεάσει παροδικά το πεπτικό σύστημα. Μερικές επιδράσεις που έχουν μελετηθεί:

• Σύσπαση των αγγείων στο στομάχι

Η πρόσληψη παγωμένου νερού μπορεί να προκαλέσει μια παροδική αγγειοσυστολή στην περιοχή του στομάχου, καθυστερώντας προσωρινά την πέψη. (Wright et al., 1957)

• Επιβράδυνση γαστρικής κένωσης

Ορισμένες μελέτες σε μικρά δείγματα έχουν δείξει ότι η θερμοκρασία των υγρών ενδέχεται να επηρεάσει τον ρυθμό με τον οποίο το στομάχι αδειάζει, με το παγωμένο νερό να επιβραδύνει ελαφρώς τη διαδικασία. (Sun et al., 1988)

• Δυσφορία σε άτομα με γαστρεντερικές διαταραχές

Άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) ή λειτουργικές δυσπεψίες μπορεί να αναφέρουν αυξημένα συμπτώματα μετά την κατανάλωση παγωμένων ποτών.

Η πλειονότητα των ερευνών δεν αποδεικνύουν ότι η κατανάλωση παγωμένου νερού είναι επικίνδυνη για την πέψη σε υγιή άτομα. Ωστόσο, τονίζουν πως η θερμοκρασία του νερού μπορεί να παίξει ρόλο στην πρόκληση γαστρικής δυσφορίας σε ευαίσθητα άτομα και πως το συνολικό περιεχόμενο του γεύματος (π.χ. φυτικές ίνες) φαίνεται να επηρεάζει περισσότερο την πέψη από την θερμοκρασία του νερού.

Αν και στους περισσότερους υγιείς ανθρώπους η κατανάλωση παγωμένου νερού δεν προκαλεί σοβαρές συνέπειες, υπάρχουν ομάδες που ενδέχεται να επηρεαστούν περισσότερο, όπως:

• Άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)
• Άτομα με γαστρεντερικές διαταραχές, όπως γαστρίτιδα ή λειτουργική δυσπεψία, για τους οποίους το παγωμένο νερό ενδέχεται να εντείνει τα συμπτώματα
• Ασθενείς με ημικρανίες, όπου το λεγόμενο “brain freeze” (ψυχρός πονοκέφαλος) μπορεί να πυροδοτηθεί ακόμη και από παγωμένα ροφήματα
• Παιδιά και ηλικιωμένοι, που έχουν πιο ευαίσθητη θερμορυθμιστική ικανότητα
• Άτομα που γυμνάζονται και πίνουν απότομα παγωμένο νερό μετά από έντονη δραστηριότητα, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει κράμπες

Πώς συνδέεται με την Ενυδάτωση σε περίοδο Καύσωνα;

Η ενυδάτωση είναι κρίσιμη σε περιόδους υψηλής θερμοκρασίας. Το σώμα μας χάνει υγρά μέσω εφίδρωσης, και η σωστή ενυδάτωση είναι ζωτικής σημασίας. Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο, ούτε πάντα ωφέλιμο, να πίνουμε παγωμένο νερό. Μελέτες υποδεικνύουν ότι ροφήματα σε δροσερή, αλλά όχι παγωμένη θερμοκρασία απορροφώνται πιο αποτελεσματικά από τον οργανισμό και συμβάλλουν στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, χωρίς να προκαλούν απότομες θερμικές μεταβολές ή γαστρική δυσφορία.

Σύμφωνα με το American College of Sports Medicine, η κατανάλωση υγρών σε θερμοκρασία 10–15°C προάγει την αποτελεσματικότερη απορρόφηση και ενυδάτωση κατά τη διάρκεια της άσκησης, καθώς προσφέρει αίσθηση δροσιάς χωρίς να προκαλεί σοκ στον οργανισμό.

Μύθος ή Αλήθεια: Το Παγωμένο Νερό “καίει Θερμίδες”; Υπάρχει η αντίληψη ότι το παγωμένο νερό αυξάνει τον μεταβολισμό επειδή το σώμα καταναλώνει ενέργεια για να φέρει τη θερμοκρασία του νερού από 5°C σε 37°C. Πράγματι, υπάρχει μια μικρή ενεργειακή δαπάνη για τη θέρμανση του νερού, αλλά αυτή είναι αμελητέα. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (2003), η κατανάλωση 500ml νερού (σε θερμοκρασία περίπου 4°C) προκαλεί αύξηση του μεταβολισμού κατά περίπου 30% για 30-40 λεπτά. Ωστόσο, η συνολική καύση είναι περίπου 25 θερμίδες. Επομένως, δεν πρόκειται για πρακτικό ή ουσιαστικό τρόπο αύξησης του μεταβολισμού.

Οι παραδόσεις και οι ολιστικές προσεγγίσεις, όπως η Αγιουρβέδα, η Παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική, αντιμετωπίζουν τη θερμοκρασία του νερού ως στοιχείο που επηρεάζει άμεσα την ισορροπία του οργανισμού. Στην Αγιουρβέδα, το παγωμένο νερό θεωρείται ότι “σβήνει” τη φωτιά της πέψης (Agni). Η κατανάλωση πολύ κρύων ροφημάτων, ειδικά κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά το φαγητό, θεωρείται ότι εξασθενεί την ικανότητα του οργανισμού να χωνέψει σωστά, οδηγώντας σε φούσκωμα, αέρα και μειωμένη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών. Η Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική (TCM) θεωρεί ότι το πολύ κρύο νερό διαταράσσει την ισορροπία του “qi” (ζωτική ενέργεια). Προτείνεται η κατανάλωση χλιαρών ή θερμών υγρών, ιδίως κατά τα γεύματα, για την ενίσχυση της πέψης.

Σε αρκετές ανατολικές κουλτούρες (π.χ. Ιαπωνία, Κίνα, Ινδία), το χλιαρό ή θερμό νερό αποτελεί καθημερινή πρακτική. Πιστεύεται ότι βοηθά στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος, υποστηρίζει την αποτοξίνωση μέσω του λεμφικού συστήματος και διατηρεί το σώμα σε ισορροπία, ειδικά όταν οι εξωτερικές θερμοκρασίες είναι ήδη πολύ υψηλές. Αν και οι παραδόσεις αυτές δεν τεκμηριώνονται πάντα με επιστημονικά δεδομένα, βρίσκουν απήχηση σε ανθρώπους που βιώνουν υποκειμενικά ενοχλήσεις με το παγωμένο νερό.

Πρακτικές Συμβουλές: Πότε να Αποφεύγεται το παγωμένο νερό, ποια Θερμοκρασία είναι Ιδανική και Εναλλακτικές Λύσεις

Απόφυγε το παγωμένο νερό:

• Αμέσως μετά από έντονη σωματική δραστηριότητα
• Κατά τη διάρκεια ή μετά από βαριά γεύματα
• Αν έχεις πεπτικές ευαισθησίες

Προτίμησε:

• Νερό σε θερμοκρασία 10–15°C, ειδικά στον καύσωνα
• Φυσικά αρωματισμένο νερό (π.χ. με λεμόνι ή αγγούρι)
• Ροφήματα με ηλεκτρολύτες (σε περιπτώσεις έντονης εφίδρωσης)

Tip:

• Κατανάλωσε τροφές πλούσιες σε νερό (π.χ. καρπούζι, αγγούρι), που ενυδατώνουν με φυσικό τρόπο.
• Βγάλε το νερό από το ψυγείο και άφησε το σε θερμοκρασία δωματίου λίγα λεπτά πριν το πιεις.

Το παγωμένο νερό μπορεί να είναι αναζωογονητικό, αλλά δεν είναι πάντα η καλύτερη επιλογή για το στομάχι ή την ενυδάτωση. Το δροσερό ή μέτριας θερμοκρασίας νερό, προσφέρει την καλύτερη ισορροπία στις λειτουργίες του οργανισμού.

 

---

 

Σε συνεργασία με το medNutrition

Η Δέσποινα Μαυρίδου είναι Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος M.Sc.