Τα συμπληρώματα από κόκκινα φύκια (red mineral algae)

Τα κόκκινα φύκια χρησιμοποιούνται και ως τρόφιμα μιας και μπορούν να διατηρήσουν τόσο το χρώμα όσο και τη ζελατινώδη φύση τους όταν μαγειρεύονται. Βιομηχανικά, το Irish Moss (Chondrus), μια ποικιλία αυτών, χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο ζελατίνης σε πουτίγκες, οδοντόκρεμες, παγωτά και κονσέρβες. Επιπλέον, το άγαρ, μια ουσία που μοιάζει με ζελατίνη και παρασκευάζεται κυρίως από τα είδη Gracilaria και Gelidium, είναι σημαντικό ως μέσο καλλιέργειας για βακτήρια και μύκητες.

Πολυάριθμες μελέτες έχουν προσπαθήσει να αναγνωρίσουν και να χαρακτηρίσουν τα θαλάσσια φύκια. Ωστόσο, η επιτυχής αξιολόγηση της βιολογικής τους δραστηριότητας έχει αποδειχθεί δύσκολη, κυρίως λόγω της διαθεσιμότητας μιας μεγάλης ποικιλίας ειδών φυκιών, αλλά και λόγω του περιβάλλοντος που υφίσταται γρήγορες διακυμάνσεις στην ένταση του φωτός, τη θερμοκρασία, το ωσμωτικό στρες, την αλατότητα, την αποξήρανση και τη μόλυνση από παθογόνους παράγοντες.

Τα φύκια προσαρμόζονται ταχύτατα στις ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες, στις οποίες εκτίθενται και έτσι παράγουν μια ποικιλία βιοδραστικών ενώσεων κατά τη διάρκεια του κύκλου ανάπτυξής τους, συμπεριλαμβανομένων των απαραίτητων αμινοξέων, των διατροφικών ινών και μετάλλων, καθώς και άλλων χημικών ενώσεων που διαθέτουν μεγάλη βιολογική δραστηριότητα, η οποία δεν μπορεί να βρεθεί σε άλλους οργανισμούς. Επιπλέον, η απουσία δομικής βλάβης στα φύκια οδηγεί αυτούς τους οργανισμούς να παράγουν φυσικά αντιοξειδωτικά, όπως είναι οι πολυφαινόλες, οι βιταμίνες και τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.

Σύγκριση με άλλα φύκια

Σε σύγκριση με άλλα φύκια, τα κόκκινα φύκια περιέχουν υψηλό επίπεδο ασβεστίου, νατρίου και καλίου, αν και σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα ψευδαργύρου και σιδήρου. Οι μελέτες δείχνουν επίσης ότι μεταξύ των διαφόρων ειδών θαλάσσιων φυκιών, τα κόκκινα και πράσινα φύκια περιέχουν υψηλότερα επίπεδα πρωτεΐνης. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για όσους ακολουθούν μια vegan ή χορτοφαγική διατροφή που απαιτεί εναλλακτικές πηγές αντί της ζωικής πρωτεΐνης.

Οι παραπάνω δράσεις των φυκιών, έχουν προκαλέσει ενδιαφέρον μεταξύ των ερευνητών, αλλά και της φαρμακευτικής βιομηχανίας, για την ανάπτυξη νέων μορίων με θεραπευτικές λειτουργίες που μπορούν να προλάβουν ή να θεραπεύσουν σειρά ασθενειών (καρκίνος, χρόνια φλεγμονή, αθηροσκλήρωση, καρδιαγγειακά προβλήματα, διαβήτη και παχυσαρκία) αλλά και να μετριάσουν τη διαδικασία γήρανσης που συνδέεται με το οξειδωτικό στρες. Τέτοια νέα μόρια μπορεί να έχουν οφέλη για την υγεία, λόγω της υψηλής διατροφικής τους αξίας και της αντιοξειδωτικής τους δύναμης.

Χρήσεις του Red Mineral Algae

Είναι πηγή αντιοξειδωτικών. ‘Ένα από τα κύρια οφέλη των κόκκινων φυκιών είναι οι αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες. Οι συγκεκριμένες πηγές αντιοξειδωτικών που βρίσκονται στα κόκκινα φύκια περιλαμβάνουν ορισμένες βιταμίνες, πολυφαινόλες και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Σύμφωνα με τις παραπάνω ιδιότητες, τα κόκκινα φύκια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη και τη θεραπεία χρόνιων ασθενειών, ιδιαίτερα του καρκίνου.

Προστατεύει το δέρμα. Τα κόκκινα φύκια προστατεύουν το δέρμα από την υπεριώδη ακτινοβολία. Αυτό επιτυγχάνεται λόγω της περιεκτικότητάς τους σε αμινοξέα που μοιάζουν με μυκοσπορίνη (MAAs), σε θειικούς πολυσακχαρίτες, καροτενοειδή και πολυφαινόλες που παρέχουν προστασία από τις ακτίνες UVB και UVA. Περιέχουν επίσης βιταμίνη C και Α, οι οποίες συμβάλλουν στην ενυδάτωση, στην αντιμετώπιση φλεγμονωδών δερματικών παθήσεων καθώς και στην προαγωγή παραγωγής κολλαγόνου.

Μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης. Τα κόκκινα φύκια περιέχουν ορισμένα μη πρωτεϊνικά αμινοξέα που μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της χοληστερόλης. Επιπλέον, περιέχουν μια φυτοστερόλη, την φουκοστερόλη, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της υπέρτασης, του διαβήτη και της υψηλής χοληστερόλης στο αίμα.

Συμβάλει στη ρύθμιση επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Μελέτες έχουν δείξει πως η λήψη συμπληρώματος με κόκκινα φύκια μπορεί να έχει θετική επίδραση στην γλυκόζη αίματος σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, καθώς και στη μείωση των λιπιδίων του αίματος και στη βελτίωση της δραστηριότητας των αντιοξειδωτικών ενζύμων.

Συμβάλει στην καλύτερη λειτουργία του θυρεοειδούς. Η ανεπάρκεια ιωδίου μπορεί να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό (ή υπολειτουργία του θυρεοειδούς) που μπορεί να προκαλέσει αύξηση βάρους, κόπωση, δυσκοιλιότητα, κατάθλιψη και άλλα. Τα κόκκινα φύκια περιέχουν ιώδιο, επομένως σε ορισμένες περιπτώσεις η κατανάλωσή τους μπορεί να βοηθήσει στην αναπλήρωση του ιωδίου και κατ’ επέκταση στην καλύτερη λειτουργία του θυρεοειδούς. Ωστόσο, η λήψη συμπληρώματος πρέπει να γίνεται υπό τη καθοδήγηση γιατρού.

Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Οι πολυσακχαρίτες που βρίσκονται στα κόκκινα φύκια, γνωστοί και ως MAPs, προκαλούν μια ανοσολογική απόκριση στο σώμα. Επιπλέον, επιτίθενται στα καρκινικά κύτταρα και εμποδίζουν την προσκόλληση του ιού στα κύτταρα του σώματος.

Συμβάλει στη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος. Τα σάκχαρα που περιέχονται στα κόκκινα φύκια, έχουν προβιοτικά, τα οποία παρέχουν στο έντερο καλά βακτήρια με αποτέλεσμα να μειώνονται κάποια γαστρεντερικά συμπτώματα που προκαλούν δυσφορία, όπως είναι η δυσκοιλιότητα και η διάρροια.

Συμβάλει στην υγεία των οστών. Μελέτες σε ποντίκια έδειξαν βελτιωμένη οστική πυκνότητα όταν αυτά έλαβαν συμπλήρωμα διατροφής με κόκκινα φύκια. Ωστόσο, οι μελέτες σε ανθρώπους είναι περιορισμένες και χρειάζεται μεγαλύτερη έρευνα, ώστε να διαπιστωθεί εάν τα  εν λόγω συμπληρώματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη της υγείας των οστών.

Παρενέργειες από τα κόκκινα φύκια

Τα προϊόντα φυκιών είναι συνήθως ασφαλή για τους περισσότερους ανθρώπους, εφόσον είναι απαλλαγμένα από ρύπους, όπως επιβλαβή βακτήρια και τοξικά μέταλλα. Η κατανάλωση μολυσμένων φυκιών μπορεί να οδηγήσει σε ναυτία, πόνο στο στομάχι, έμετο, ηπατική βλάβη, αδυναμία, ταχυπαλμία, σοκ, ακόμη και σε θάνατο. Για τον λόγο αυτό, πρέπει τα συμπληρώματα να είναι ελεγμένα και να υπάρχει πιστοποίηση πως είναι απαλλαγμένα από μικροκυστίνες και άλλους ανεπιθύμητους ρύπους.

Όπως προαναφέρθηκε, τα κόκκινα φύκια είναι πλούσια σε ιώδιο. Επομένως, σε άτομα με σύσταση για χαμηλή πρόσληψη ιωδίου, η κατανάλωσή τους μπορεί να προκαλέσει μεγάλη αύξηση ιωδίου, παρενέργειες και διαταραχή στη λειτουργία του θυρεοειδούς. Τέλος, παρενέργειες μπορεί να παρατηρηθούν όταν τα συμπληρώματα αυτά λαμβάνονται, ενώ υπάρχει εγκυμοσύνη, θηλασμός ή οποιαδήποτε παθολογική κατάσταση. Στις παραπάνω περιπτώσεις, πριν την χρήση τους, κρίνεται απαραίτητη η συμβουλή ειδικού.

Τα συμπληρώματα με κόκκινα φύκια μπορούν να αλληλεπιδράσουν με φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα (ανοσοκατασταλτικά) και φάρμακα που επιβραδύνουν την πήξη του αίματος (αντιπηκτικά και αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα). Δεδομένου ότι ορισμένα συμπληρώματα μπορούν να επιβραδύνουν την πήξη του αίματος, η λήψη τους μαζί με βότανα που επίσης επιβραδύνουν την πήξη μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες για μώλωπες και αιμορραγία.

Συνιστώμενη Δοσολογία

Στο εμπόριο υπάρχουν πολλά είδη συμπληρωμάτων από κόκκινα φύκια σε μορφή κάψουλας, δισκίων, σκόνης ή ακόμα και με τη μορφή ελαίου. Οι δόσεις και τα είδη κόκκινων φυκιών που περιέχονται σε κάθε συμπλήρωμα ποικίλλουν ανά προϊόν και εταιρία. Η κατάλληλη δόση είναι διαφορετική για το κάθε άτομο και εξαρτάται από το φύλο, την ηλικία, τον λόγο λήψης του συμπληρώματος και φυσικά την υπάρχουσα κατάσταση υγείας.

Προς το παρόν, δεν υπάρχουν αρκετές επιστημονικές πληροφορίες για τον προσδιορισμό του κατάλληλου εύρους δόσεων για τα συμπληρώματα αυτά. Τα περισσότερα συμπληρώματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο παρέχουν 750 mg έως και 3500 mg κόκκινων φυκιών ανά δόση. Για την καλύτερη χρήση αυτών των συμπληρωμάτων, συστήνεται προσεκτική ανάγνωση και κατανόηση της ετικέτας του κάθε σκευάσματος και ταυτόχρονα συμβουλή και καθοδήγηση από έναν επαγγελματία υγείας.

 

---

*Η Κατερίνα Κουντούρη είναι διαιτολόγος-διατροφολόγος.

Σε συνεργασία με το medNutrition