Αλλάζει τον χάρτη της Συρίας η νέα Αστάνα

Δύο εβδομάδες πριν την διεξαγωγή της νέας φάσης της Συνόδου της Αστάνας για την διευθέτηση της συριακής κρίσης, επί του πεδίου αλλάζει ο χάρτης της Συρίας με την επέλαση του Άσαντ στον νότο. Μετά από συμφωνία, στην οποία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο οι επικεφαλής της ρωσικής αποστολής, οι αντάρτες εκκενώνουν από το πρωί την Ντεράα, την πόλη απ’ όπου ξεκίνησε το 2011 ο εμφύλιος.

Η συμφωνία προβλέπει την παράδοση του οπλισμού των ανταρτών και την μετακίνηση σε άλλη περιοχή εκείνων που δεν επιθυμούν να ζήσουν υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης του προέδρου Άσαντ. Έτσι από το πρωί, σύμφωνα με το Συριακό Πρακτορείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, πολλές εκατοντάδες μαχητές και συγγενικά πρόσωπά τους επιβιβάστηκαν σε 15 λεωφορεία, τα οποία αναχώρησαν για τα περίχωρα της πόλης. Εκεί οχήματα και επιβάτες  θα ερευνηθούν, πριν συνεχίσουν την πορεία τους για τον τελικό προορισμό τους, την επαρχία Ιντίμπλ, στην βόρεια Συρία.

Νωρίτερα, έφτασε στη περιοχή της Ντεράα, στην νοτιοδυτική Συρία, η αυτοκινητοπομπή που μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια στις περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση του προέδρου Άσαντ. Η αυτοκινητοπομπή, εννέα φορτηγά που μετέφεραν 3.000 δέματα με τρόφιμα, έφτασε στις πόλεις Νασίμπ και Ουμ αλ Μαγιάτεν, συνοδευόμενη από τον συντονιστή του ΟΗΕ για ανθρωπιστικές υποθέσεις στη Συρία και εκπροσώπους της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού.

Πρόσβαση στην περιοχή ζήτησε πριν λίγες ημέρες και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, καθώς σύμφωνα με τις διεθνείς εκτιμήσεις υπάρχουν περίπου 210.000 εκτοπισμένοι που έχουν άμεση ανάγκη για φάρμακα και υπηρεσίες. Οι θερμοκρασίες στην περιοχή φτάνουν έως και τους 45 βαθμούς, με αποτέλεσμα την τελευταία εβδομάδα να πεθάνουν 15 άνθρωποι, ανάμεσά τους 12 παιδιά, από αφυδάτωση και ασθένειες που οφείλονται σε μολυσμένα ύδατα. Την ίδια ώρα, τρία από τα τέσσερα κρατικά νοσοκομεία στην Ντεράα και στην Κουνέιτρα είναι κλειστά ή υπολειτουργούν.

Σημειώνεται ότι τις τελευταίες εβδομάδες οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις, με την υποστήριξη της ρωσικής αποστολής στην Συρία, έχουν ανακαταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της επαρχίας Ντεράα.

Προέλαση Άσαντ και κοντά στο Γκολάν

Νωρίτερα συριακές κυβερνητικές δυνάμεις, προελαύνοντας εναντίον των ανταρτών, κατέλαβαν ένα χωριό και στην γειτονική επαρχία Κουνέιτρα, μια περιοχή που βρίσκεται δίπλα στα Υψίπεδα του Γκολάν, τα οποία βρίσκονται υπό ισραηλινή κατοχή. Πρόκειται για το χωριό  Μασάρα, που απέχει μόλις 11 χιλιόμετρα από τα σύνορα του Γκολάν και το οποίο κατελήφθη έπειτα από σφοδρούς βομβαρδισμούς.

Η προέλαση του συριακού στρατού στην Κουνέιτρα γίνεται για πρώτη φορά, από την έναρξη των επιχειρήσεων στην νοτιοδυτική Συρία, τον Ιούνιο.

Γιατί στην Ιντίμπλ

Οι Σύροι αντάρτες και οι άμαχοι που εγκαταλείπουν την Ντεράα έχουν τελικό προορισμό την επαρχία Ιντίμπλ της βορειοδυτικής Συρίας, όπου η Τουρκία έχει εγκαταστήσει «παρατηρητήρια» στο πλαίσιο της Συμφωνίας της Αστάνας, την οποία έχει συνυπογράψει με την Ρωσία και το Ιράν.

Η κατάσταση στην Συρία, μετά τις επιχειρήσεις του κυβερνητικού στρατού στον νότο, και ειδικά το θέμα της Ιντίμπλ συζητήθηκαν διεξοδικά από τους προέδρους της Τουρκίας και της Ρωσίας στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν το Σάββατο. Ο Ερντογάν μάλιστα φέρεται να είπε στον Πούτιν ότι  αν οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις στοχοθετήσουν την Ιντλίμπ θα απειληθεί η Συμφωνία της Αστάνας, γεγονός που θα πυροδοτούσε νέα ένταση, καθώς θα έθετε σε καθεστώς αμφιβολίας όλες τις ζώνες αποκλιμάκωσης.

Πηγές της τουρκικής προεδρίας ανέφεραν επίσης ότι το να μείνει η Ιντίμπλ στο απυρόβλητο αποτελεί σημαντική προϋπόθεση στην προσπάθεια να ενθαρρυνθούν οι οργανώσεις των ανταρτών να συμμετέχουν στην επόμενη φάση του διαλόγου στην Αστάνα, που είναι προγραμματισμένη για τις 30 και 31 Ιουλίου.

Στόχος του Ερντογάν βεβαίως είναι να κρατήσει υπό τον έλεγχο της Άγκυρας όσο το δυνατόν περισσότερες περιοχές της βόρειας και βορειοδυτικής Συρίας, καθώς σε αυτές υπάρχει έντονο κουρδικό στοιχείο. Το Κρεμλίνο πάντως, σε ανακοίνωση που εξέδωσε νωρίτερα ανέφερε απλώς ότι οι πρόεδροι Πούτιν και Ερντογάν συζήτησαν σχετικά με τις κοινές προσπάθειες για την επίλυση της κρίσης στην εμπόλεμη Συρία.

Ο νέος χάρτης

Οι δυνάμεις του Άσαντ, με την βοήθεια της Ρωσίας και του Ιράν, έχουν  ανακαταλάβει πλέον τα περισσότερα εδάφη της συριακής επικράτειας. Ωστόσο  αντάρτες και τζιχαντιστές εξακολουθούν να ελέγχουν την επαρχία και την πόλη Ιντλίμπ στο βορειοδυτικό τμήμα της χώρας. Περιοχές της βορειοδυτικής Συρίας, όπως και μεγάλες εκτάσεις του  ανατολικού τμήματος της χώρας ελέγχουν επίσης οι κουρδικές δυνάμεις και μια κουρδοαραβική συμμαχία.

Την ίδια ώρα, στην Ανατολική Συρία συνεχίζονται οι μάχες εναντίον θυλάκων του Ισλαμικού Κράτους. Σε μία αεροπορική επιδρομή μάλιστα, η πατρότητα της οποίας δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί, σκοτώθηκαν την περασμένη Πέμπτη περισσότεροι από πενήντα άνθρωποι, 28 άμαχοι και 26 τζιχαντιστές.

Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο γνωστοποίησε την επιδρομή, δεν κατάφερε να διευκρινίσει αν η επιδρομή έγινε από την ιρακινή Πολεμική Αεροπορία, η οποία εξαπολύει τους τελευταίους μήνες επιδρομές στην μεθόριο, ή τον διεθνή συνασπισμό υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Στην επαρχία Ντέιρ αλ Ζορ πάντως, όπου σημειώθηκε η αεροπορική επιδρομή, επιχειρούν και οι συριακές δυνάμεις, αλλά σε άλλο τμήμα.

Ο Συνασπισμός ανέφερε ότι ο ίδιος ή σύμμαχοί του «μπορεί να επιχείρησαν πλήγματα στα περίχωρα της περιοχής Σούσα» και προανήγγειλε «εις βάθος εξέταση των καταγγελιών» για θανάτους αμάχων. Την ίδια ώρα η Δαμασκός καταδίκασε την αεροπορική επιδρομή και κατηγόρησε τον διεθνή συνασπισμό ότι «σκοτώνει αθώους Σύρους» και «καταστρέφει συριακές υποδομές κατά μήκος του Ευφράτη».

Από την πλευρά του, το Ισλαμικό Κράτος εξακολουθεί να ελέγχει μερικούς μικρούς θύλακες, κυρίως στην έρημο της ανατολικής Συρίας, οι οποίοι δεν ξεπερνούν το  3% της επικράτειας. Δυτικοί αξιωματούχοι μάλιστα, όπως ο Γάλλος στρατηγός Φρεντερίκ Παρισό, ο οποίος εκπροσωπεί τη Γαλλία στον διεθνή συνασπισμό, εκτιμούν ότι είναι θέμα μερικών εβδομάδων η οριστική ήττα των τζιχαντιστών στην Ανατολική Συρία.