Μπορεί η Τουρκία να ανατρέψει την παγκόσμια αλυσίδα σπανίων γαιών;

Σύμφωνα με ανάλυση της ιαπωνικής οικονομικής εφημερίδας Nikkei, η Άγκυρα βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με την Κίνα, τις Ηνωμένες Πολιτείες, χώρες της Ευρώπης, τον Καναδά και την Αυστραλία για την επιλογή κατάλληλου τεχνολογικού εταίρου, ο οποίος θα συμβάλει στην ανάπτυξη παραγωγής προστιθέμενης αξίας στο πεδίο των σπανίων γαιών.

Το υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων ανακοίνωσε ότι μεταξύ των περιοχών Μπεϊλικόβα και Σιβριχισάρ στην Εσκισεχίρ εντοπίστηκαν 694 εκατομμύρια τόνοι σπανίων γαιών (REE), ποσότητα που κατατάσσει το κοίτασμα στα μεγαλύτερα του κόσμου.

Ο πρόεδρος Ερντογάν, σε δηλώσεις του μετά το υπουργικό συμβούλιο στις 15 Οκτωβρίου, επανέλαβε ότι η Τουρκία διαθέτει κοιτάσματα που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων βαρίτη και φθορίτη, και τόνισε πως στόχος της χώρας είναι να γίνει μία από τις πέντε μεγαλύτερες παραγωγούς σπανίων γαιών διεθνώς.

Αν και η ακριβής σύσταση του κοιτάσματος δεν έχει ακόμη δημοσιοποιηθεί, οι αρχές αναφέρουν πως περιλαμβάνει δέκα σπάνια ορυκτά, όπως οξείδιο του δημητρίου (CeO₂), λανθανίου (La₂O₃), νεοδυμίου (Nd₂O₃) και πρασεοδυμίου (Pr₆O₁₁), καθώς και φθορίτη, βαρίτη και θόριο.

Η στρατηγική της Eti Maden και τα διεθνή πρότυπα

Ο πρόεδρος και γενικός διευθυντής της κρατικής μεταλλευτικής εταιρείας Eti Maden, Γιαλτσίν Αϊντίν, δήλωσε στη Nikkei ότι η περιεκτικότητα των πολύτιμων ορυκτών στο κοίτασμα της Μπεϊλικόβα ανέρχεται σε περίπου 1,75%, ποσοστό το οποίο, σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή Καν Οζντεμίρ του Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης–Τσεράπασα, θεωρείται οικονομικά βιώσιμο για έναρξη εξορυκτικών δραστηριοτήτων.

Ο Αϊντίν υπογράμμισε ότι η εταιρεία θα επικεντρωθεί στη βέλτιστη ισορροπία κόστους και ποιότητας, χωρίς να επιδιώξει υπερβολικά υψηλό βαθμό καθαρότητας. Επισήμανε επίσης ότι η Eti Maden έχει υποβάλει αίτηση για πιστοποίηση των αποθεμάτων σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα JORC (Joint Ore Reserves Committee), προκειμένου να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση και να διασφαλιστεί η αξιοπιστία των στοιχείων.

Όπως δήλωσε ο Ρόμπιν Γκρίφιν, αντιπρόεδρος του τομέα Μετάλλων και Εξόρυξης της βρετανικής εταιρείας συμβούλων Wood Mackenzie, «η αναγνώριση των αποθεμάτων βάσει ενός διεθνώς αποδεκτού κώδικα όπως ο JORC είναι καθοριστικής σημασίας για τους δυτικούς επενδυτές».

Κρίσιμος κρίκος στην ευρωπαϊκή βιομηχανία ηλεκτρικών οχημάτων

Σύμφωνα με τον Γουίλις Τόμας, επικεφαλής σύμβουλο της CRU Group στο Λονδίνο, τα αποθέματα της Μπεϊλικόβα, που εκτιμώνται σε 12,5 εκατομμύρια τόνους καθαρών σπανίων γαιών, αντιπροσωπεύουν το 17% των παγκόσμιων αποθεμάτων εκτός Κίνας.

«Τέτοια κοιτάσματα, σε μια χώρα τόσο κοντά στην ευρωπαϊκή ήπειρο, μπορούν να καταστήσουν την Τουρκία αναπόσπαστο μέρος της εφοδιαστικής αλυσίδας που θα στηρίξει την παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων στην Ευρώπη», σημείωσε.

Η Τουρκία, πέραν των συνομιλιών με την Κίνα, συμμετέχει και στο Minerals Security Partnership, μια διεθνή πρωτοβουλία υπό την ηγεσία δυτικών χωρών, με στόχο τη χρηματοδότηση και τεχνολογική συνεργασία για την ανάπτυξη των σπανίων γαιών και άλλων κρίσιμων ορυκτών.

Η γεωοικονομική διάσταση

Οι σπάνιες γαίες, καθοριστικής σημασίας για την άμυνα, τις τηλεπικοινωνίες και την πράσινη μετάβαση, αποτελούν πεδίο ανταγωνισμού ανάμεσα στην Κίνα, που ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής, και τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες επιδιώκουν να δημιουργήσουν εναλλακτική αλυσίδα εφοδιασμού.

Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας και η πρόθεση να συνεργαστεί τόσο με την Ανατολή όσο και με τη Δύση ενδέχεται να της προσφέρουν πλεονέκτημα, καθιστώντας την κρίσιμο κόμβο στην παγκόσμια αγορά σπανίων γαιών τα επόμενα χρόνια.