Φωτοβολταϊκά στέγης: Ο Χ. Πρόνιος (EUROSOL) μιλάει για την εξέλιξη της αγοράς

Τα φωτοβολταϊκά έχουν σημαντική εξάρτηση από πολιτικές αποφάσεις ενίσχυσης, κάτι που όμως είναι κοινό πρόβλημα με την παγκόσμια αγορά, υποστηρίζει ο Χρήστος Πρόνιος τεχνικός διευθυντής της EUROSOL Hellas, ο οποίος χωρίς περιστροφές λέει: το Πρόγραμμα φωτοβολταϊκά στέγης «διευρύνει σαφέστατα την αγορά των φωτοβολταϊκών σε χώρους που δεν θεωρούνται παραδοσιακοί, όπως τα οικιακά Φ/Β συστήματα επί στέγης». Στην συνέντευξη αναφέρεται μεταξύ άλλων και στην υπεροχή της νέας γενιάς φωτοβολταϊκών και στις ιδιομορφίες της ελληνικής αγοράς.

• Το πρόγραμμα φωτοβολταϊκά στις στέγες α) διευρύνει και σε ποιο βαθμό την αγορά των φ/β. και β) το θεωρείτε αρκετό ως κίνητρο, για την προώθηση της τεχνολογίας φωτοβολταϊκών;

Α) Διευρύνει σαφέστατα την αγορά των Φ/Β σε χώρους που δεν θεωρούνται παραδοσιακοί, όπως τα οικιακά Φ/Β συστήματα επί στέγης. ΄Όπως και κάθε άλλο έργο παραγωγής ενέργειας, τα φωτοβολταϊκά “πάσχουν” από την ανάγκη σημαντικής αρχικής επένδυσης η οποία ανακτάται σε βάθος χρόνου, κάτι που δεν είναι εφικτό για τον μικρό παραγωγό-καταναλωτή στον οποίο στοχεύει το πρόγραμμα. Σημειώνεται ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις παραγωγής και παροχής ενέργειας επενδύουν σε σταθμούς παραγωγής με χρόνο αποπληρωμής της επένδυσης, ακόμη και μια δεκαετία και μπορούν έτσι να προσφέρουν φθηνή ενέργεια στους καταναλωτές. Αντίθετα, ο ιδιώτης αυτοπαραγωγός έρχεται σε δύσκολη θέση όταν πρέπει να κάνει μια επένδυση που θα αποπληρωθεί σε βάθος χρόνου.

Β) Για την αγορά στην οποία στοχεύει είναι αρκετό ως κίνητρο. Οι οικιακοί καταναλωτές αποτελούν ιδανική μορφή αυτοπαραγωγού ενέργειας επειδή οι εγκαταστάσεις σε αστικά κέντρα, ή εν γένει σε περιοχές με εγγύτητα καταναλωτών ενέργειας οδηγούν σε αποφόρτιση των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς να δημιουργούν προβλήματα υπερφόρτισης του συνολικού δικτύου, μιας και περίσσεια ενέργειας που εγχέεται στο δίκτυο διανομής καταναλώνεται από γειτονικούς καταναλωτές.

Φ/β επίγεια και επί στέγης

• Ποιες είναι οι ιδιομορφίες της ελληνικής αγοράς και ποια τα συνήθη προβλήματα που αντιμετωπίζετε σε εγκαταστάσεις φ/β;

Αρχικά πρέπει αν διαχωρίσουμε τα φωτοβολταϊκά συστήματα σε επίγεια και επί στέγης. Τα επίγεια που αποτελούν και την μεγάλη πλειοψηφία, έχουν τις δικές τους ιδιομορφίες, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, αλλά δεν αφορούν το αντικείμενο του παρόντος.

Τα φωτοβολταϊκά σε στέγες περιορίζονται από την ιδιομορφία της ελληνικής ανάπτυξης ακινήτων που έχει οδηγήσει σε κυριαρχία των πολυκατοικιών, με αποτέλεσμα ο διαθέσιμος χώρος στις στέγες να μην αρκεί για την κάλυψη των αναγκών των ενοίκων. Αντίθετα, σε χώρες όπως η Γερμανία, οι μικρότερες μονοκατοικίες διαθέτουν στέγες και προσφέρουν ικανό χώρο για εγκατάσταση Φ/Β.

Επίσης, η σημερινή κατάσταση του δικτύου διανομής Η.Ε. (Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας) συνεισφέρει στην αδυναμία των υπευθύνων να προσομοιώσουν και να σχεδιάσουν προγράμματα εγκαταστάσεων σε αστικό ιστό, όπου η επίδραση της περιοδικότητας στην παραγωγή ενέργειας δεν δημιουργεί περίσσεια ενέργειας, ώστε να επηρεάσει την σταθερότητα του δικτύου.

Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις, συστήματα αυτοπαραγωγού για ιδιοκατανάλωση (Net Metering ή αντίστοιχα) αντιμετωπίζονται όπως και τα κλασσικά φωτοβολταϊκά συστήματα επί εδάφους, με περιορισμούς στην εγκατεστημένη ισχύ τους και ακόμη και απαγόρευση σε περιοχές όπου οι υποσταθμοί του ΔΕΔΔΗΕ είναι “υπερφορτωμένοι” με Φ/Β σταθμούς. Όπως και κάθε ΑΠΕ που βρίσκεται ακόμη σε φάση ωρίμασης της τεχνολογίας και απαιτεί αρχική επένδυση σημαντικά μεγαλύτερη της καθιερωμένης πηγής ενέργειας που είναι οι μεγάλοι πάροχοι (ΔΕΗ και λοιποί), τα φωτοβολταϊκά έχουν σημαντική εξάρτηση από πολιτικές αποφάσεις ενίσχυσης, κάτι που όμως είναι κοινό πρόβλημα με την παγκόσμια αγορά.

• Λέτε ότι ως εταιρεία βλέπετε το επιχειρείν στα φωτοβολταϊκά σε βάθος χρόνου

Φυσικά. Ειδικά τα Φ/Β σε στέγες αποτελούν σημαντικό μοχλό ενίσχυσης της αγοράς και ταιριάζουν σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του χώρου που δεν έχουν την αναγκαία χρηματοδότηση, ώστε να μπορούν να εμπλακούν σε μεγαλύτερα. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι πολιτικές που εφαρμόζονται από την Πολιτεία θα πρέπει να βοηθούν την αγορά να διατηρηθεί και να αναπτυχθεί σε βάθος χρόνου.

Δεν είναι δυνατόν η αγορά να ανταπεξέλθει σε τυχόν επανάληψη της κατάστασης του 2013, όταν οδηγήθηκε σε σχεδόν ολοκληρωτική κατάρρευση λόγω των τότε αποφάσεων της κυβέρνησης που οδήγησαν σε πλήρη διακοπή έκδοσης νέων αδειών φωτοβολταϊκών συστημάτων για 2 χρόνια. Η αδυναμία της Πολιτείας να παρακολουθήσει την εξέλιξη της αγοράς και να αναπροσαρμόσει τα κίνητρα που πρόσφερε, οδήγησε σε αδυναμία πληρωμής των τιμών που είχαν υποσχεθεί και συμβασιοποιηθεί με επενδυτές παραγωγούς Φ/Β, με αποτέλεσμα την διακοπή έκδοσης αδειών μέχρι να “λυθεί” το πρόβλημα. Η πλειοψηφία των τότε εταιρειών εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων δεν μπόρεσε να διατηρηθεί σε λειτουργία και έκλεισε ή μετασχηματίστηκε.

Πού υπερέχουν τα σημερινά πάνελ φ/β

• Σε τι υπερέχουν τα σημερινά πάνελ φωτοβολταϊκών από τις παλαιότερες γενιές φ/β;

Καλύτερη απόδοση λόγω εξέλιξης της τεχνολογίας. Η σταδιακή ωρίμανση της τεχνολογίας και των μεθόδων παραγωγής έχει οδηγήσει σε αύξηση της απόδοσης των τυπικών Φ/Β πλαισίων κατά περίπου 33% την τελευταία δεκαετία, από 16.5% σε περίπου 22%. Η συγκέντρωση της αγοράς στα χέρια σημαντικά μικρότερου αριθμού μεγάλων εταιρειών παραγωγής Φ/Β πλαισίων, έχει οδηγήσει σε αυτοματοποίηση της παραγωγής, με πολύ θετικό αντίκτυπο στην αξιοπιστία των προϊόντων σε σχέση με το παρελθόν. Επίσης, παρόλο που δεν είναι εμφανές, έχουν μεγαλύτερη αντοχή στον χρόνο, λόγω βελτίωσης της ποιότητας και του τρόπου παραγωγής.

• Η αισθητική ενός έργου, πόσο σημαντική είναι για την εταιρεία σας;

Εδώ έχουμε δύο διακριτές απαντήσεις/προσεγγίσεις: Η αισθητική είναι πάντα πολύ σημαντική, ακριβώς όπως το αισθητικό αποτέλεσμα του οποιουδήποτε “δημιουργού” αποτελεί σημαντικό μέρος της δουλειάς του. Στην περίπτωση συστημάτων, όπως τα φωτοβολταϊκά, η αισθητική αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των χαρακτηριστικών που προσδιορίζουν και την ποιότητα του συστήματος. Σε περιπτώσεις φωτοβολταϊκών επί στέγης, ή εν γένει χώρων με τους δικούς τους περιορισμούς, απαιτείται πολλές φορές να θυσιαστεί η αισθητική για λόγους αυξημένης αξιοπιστίας. Σε τέτοιες περιπτώσεις θυσιάζουμε την αισθητική προς όφελος της ποιότητας.

• Πόσο ρόλο παίζει στην σωστή λειτουργία ενός φωτοβολταϊκού σταθμού, η επιμόρφωση του προσωπικού εγκαταστατών;

Οι Φ/Β σταθμοί έχουν πλέον γίνει “commodities”. Όταν ο εγκαταστάτης με σωστή επιμόρφωση μπορεί να παραδώσει ένα άρτιο σύστημα, η σωστή λειτουργά του είναι εγγυημένη με ελάχιστη συντήρηση στην διάρκεια της ζωής του. Η φιλοσοφία της κατασκευής συστημάτων που πλέον έχουν φτάσει σε ώριμη τεχνολογική φάση διαφέρει από την αντίστοιχη συστημάτων τεχνολογίας αιχμής.

Στην μεγάλη πλειοψηφία των φωτοβολταϊκών σταθμών, πρωταρχικό ρόλο έχει η σχεδίαση του σταθμού και η σωστή επιλογή και διαστασιοποίηση των επιμέρους τμημάτων. Στη συνέχεια, η διαδικασία της εγκατάστασης πρέπει να είναι όσο πιο τυποποιημένη και απλουστευμένη είναι δυνατόν, ώστε ο επιβλέπων εγκαταστάτης να μπορεί να διευθύνει το συνεργείο του χωρίς να δημιουργείται η ανάγκη “ειδικών” ή “έξυπνων” λύσεων σε προβλήματα που δεν εντοπίστηκαν στην φάση του σχεδιασμού.

Η ΕUROSOL έχει αυτή την στιγμή τέσσερις επιβλέποντες οι οποίοι αναλαμβάνουν την διεύθυνση των εγκαταστάσεων, είτε διευθύνοντας προσωπικό της εταιρείας για μικρά συστήματα, μέχρι 50 kWp, είτε σε συνεργασία με εξειδικευμένες εταιρείες εγκατάστασης Φ/Β για μεγαλύτερα συστήματα. Οι επιβλέποντες έχουν εκπαιδευτεί παρακολουθώντας τα προσφερόμενα σεμινάρια από τους προμηθευτές και μέσω της διαδοχικής τους υποχρεωτικής εμπλοκής σε έργα όπου χρησιμοποιούνται νέες για αυτούς τεχνολογίες, λύσεις και μέθοδοι εγκατάστασης.

• Ποιο είναι το προφίλ της εταιρείας EUROSOL Hellas;

Θυγατρική της γερμανικής EUROSOLGmb, η οποία δραστηριοποιείται στον χώρο των ΑΠΕ και κυρίως των Φ/Β συστημάτων από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η EUROSOL Hellas AE άρχισε την δραστηριότητα της στα τέλη του 2010. Έχει ακολουθήσει τους “ρυθμούς” της αγοράς των Φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα, ανοδικούς και καθοδικούς, και παράλληλα συμμετέχει ενεργά σε έργα της μητρικής και του ομίλου στην Μέση Ανατολή και την Βόρειο Αφρική. Έχει εκτελέσει έργα στην Ιορδανία, Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Κουβέιτ. Έχει σημαντική εμπειρία και ιδία τεχνογνωσία σε υβριδικά συστήματα ΑΠΕ, συστήματα αποθήκευσης ενέργειας και στον σχεδιασμό αυτόνομων συστημάτων αδιάλειπτης για κρίσιμες υποδομές.