Gazmageddon στην ενέργεια – “Όταν οι αγορές κάνουν σχέδια, ο Θεός γελά”!

Όταν είχε επιβληθεί lockdown στην Κίνα, ελάχιστοι εδώ στην Ελλάδα αξιολόγησαν την ζημιά που έγινε στις αγορές φυσικού αερίου. Στις αρχές Φεβρουαρίου 2020, οι τιμές ήδη είχαν ξεκινήσει μια πτώση, που έμελλε να φτάσει στα χαμηλότερα επίπεδα της δεκαετίας. Ήταν τόσο μεγάλη η πτώση της ζήτησης, που οι κρατικοί εισαγωγείς φυσικού αερίου στην Κίνα έφτασαν ένα βήμα πριν ακυρώσουν συμβόλαια εισαγωγών LNG, γιατί απλά δεν είχαν που να το αποθηκεύσουν.

Από την άλλη, πριν το ξέσπασμα του κορονοϊού, η προσφορά είχε φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ διεθνώς. Παράλληλα, οι χώροι αποθήκευσης αερίου είχαν αρχίσει να εξαντλούνται, ακολουθώντας δρόμους παράλληλους με το πετρέλαιο. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, είναι γνωστό ότι για να αποδώσει και συνεπώς να επιβιώσει η αγορά φυσικού αερίου, απαιτείται οι τιμές να βρίσκονται τουλάχιστον στο επίπεδο των 2,5 δολαρίων, ανά MMBtu. Όμως στις αρχές του έτους, το φυσικό αέριο πωλούνταν στο επίπεδο των 1,85 δολ.

Λόγω της χαμηλής τιμής, οι έμποροι προέβησαν σε μαζικές αγορές αερίου. Αποτέλεσμα ο κολοσσός του σχιστολιθικού αερίου των ΗΠΑ “Marcellus” να ανακοινώσει ότι με τιμές κάτω των 1,85 δολ. στον Henry Hub, η εξίσωση δεν λειτουργεί. Στον αντίποδα, επενδυτικές τράπεζες ενεργούσαν τότε λες και δεν μπορούσαν να προβλέψουν τι φέρνει ο κορονοϊός στις αγορές.

Με ανακοινώσεις τους “έσπρωχναν” τις τιμές προς τα κάτω, με σκοπό να γίνει το αέριο φθηνότερο από τον ανταγωνιστή του, τον άνθρακα! Μάλιστα η Bank of Amerika Merrill Lynch, είχε επισημάνει με ανακοίνωσή της: «Oι τιμές του φυσικού αερίου των ΗΠΑ ενδέχεται να πρέπει να είναι αρκετά χαμηλές για να τονώσουν την επαρκή ζήτηση φυσικού αερίου στον τομέα της ενέργειας Midwest, για να εξισορροπήσουν ολόκληρη την παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου».

Νέος ενεργειακός πόλεμος

Με απλά λόγια, η τράπεζα είχε πει ότι οι τιμές του αερίου στις ΗΠΑ πρέπει να πέσουν τόσο χαμηλά, που οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα, να αναγκαστούν να βγουν εκτός σύνδεσης. Προφανώς για να ανακτήσει το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς κι ας είχε πέσει η τιμή του στα τάρταρα! Ίσως αυτό εξηγεί πολλά από τα “ανεξήγητα” που σχεδιάζει η ελληνική κυβέρνηση για το μέλλον του λιγνίτη και θα αναλύσουμε παρακάτω.

Το τι ακολούθησε μετά τον Φεβρουάριο, οπότε και επιβλήθηκε το lockdown στις χώρες της Δύσης είναι γνωστό. Αυτό που δεν έχει συζητηθεί, όμως, είναι το τι συνέβη στο διάστημα αυτό με την αγορά φυσικού αερίου. Εμείς στο Slpress, με άρθρα-παρεμβάσεις φέραμε στο φως της δημοσιότητας τις κρυφές ρωσογερμανικές συμμαχίες και τον πόλεμο που είχε κηρυχτεί αθόρυβα ανάμεσα στην συμμαχία αυτή και σε άλλους παίκτες, όπως οι ΗΠΑ. Οι συσχετισμοί και οι συμμαχίες άλλαξαν δραματικά τα τελευταία χρόνια, χωρίς να έχουν προβληματίσει κανέναν στην Ελλάδα.

Ούτε όταν αποκαλύπταμε ότι η Γερμανία προτίμησε την ρωσική Novatek ως την πρώτη επένδυση σε σταθμό LNG στο έδαφός της κι άδειασε την πρόταση της αμερικανικής Dominion. Μια επένδυση-μαμούθ, πολιτικών φίλων του Τραμπ στο Cave Point, η οποία σήμερα βρίσκεται ένα βήμα πριν την κατάρρευση. Αυτές τις μεγάλες ανατροπές στην παγκόσμια αγορά αερίου τις είχαμε επισημάνει πριν ξεσπάσει η πανδημία.

 

Στο παραπάνω σχεδιάγραμμα βλέπετε την πορεία της τιμής του αερίου από το 1990. Το 2019 έγινε ένα “μπουμ”, με την τιμή να ακουμπά τα 4,5 δολ. Ενώ με την εμφάνιση του κορονοϊού έφτασε τον περασμένο Φεβρουάριο σε χαμηλό δεκαετίας, στα 1,85 δολ. Κι όλα αυτά, διότι οι κεντρικοί σχεδιαστές στρατηγικών σχεδιάζουν χωρίς τον ξενοδόχο!

Η “θεϊκή παρέμβαση” ρίχνει τις τιμές!

Και ποιος είναι ο ξενοδόχος; Μα φυσικά, ο Θεός! Διότι όπως λέει συχνά ο λαός, «όταν οι άνθρωποι κάνουν σχέδια, ο Θεός γελά»! Βλέπετε, ο φετινός Ιανουάριος ήταν από τους θερμότερους στην ιστορία του πλανήτη, το ίδιο και οι μήνες που ακολούθησαν. Με αποτέλεσμα να πέσει κατακόρυφα η ζήτηση φυσικού αερίου, μιας και οι καταναλωτές δεν χρειάστηκε να “κάψουν” πολύ για να ζεσταθούν. Τι κι αν η καραντίνα έκλεισε μέσα στο σπίτι τον μισό πλανήτη!

Οι θερμοκρασίες ήταν πολύ υψηλές για χειμώνα, καταστρέφοντας τα σχέδια των αγορών. Άνετα μπορεί λοιπόν να πει κανείς ότι η ζήτηση σε φυσικό αέριο, παρέμεινε πολύ χαμηλά, μετά από “θεϊκή παρέμβαση”. Αντί οι τιμές να ανεβούν όπως γίνεται κάθε χειμώνα, έπεσαν κι άλλο! Όλοι οι σχεδιασμοί έπεσαν έξω αλλά οι παραγωγοί αερίου συνέχιζαν την υπερπροσφορά, λες και δεν συνέβαινε τίποτα.

Ακολούθως, οι αγορές φαντάστηκαν ότι η ανάγκη ψύξης για την αντιμετώπιση των υψηλών θερμοκρασιών φέτος το καλοκαίρι, θα οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης, συνεπώς και σε άνοδο των τιμών. Κάτι που θα οδηγούσε την αγορά σε εξομάλυνση. Αλλά, οι ζέστες που φαντάζονταν ότι θα έλυναν το πρόβλημα της ζήτησης, δεν ήρθαν ποτέ! Προφανώς, δεν διδάχτηκαν απολύτως τίποτα από το κάζο που έπαθαν με “θεϊκή παρέμβαση” φέτος τον Ιανουάριο!

Σε τροχιά Gazmageddon οι αγορές

Με τούτα και με κείνα φτάσαμε σχεδόν στο μέσον σχεδόν του καλοκαιριού, με τα aircondition κλειστά λόγω της παράξενης καλοκαιρινής δροσούλας και συνεπώς την ζήτηση πεσμένη. Έτσι, στις 25 Ιουνίου τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης της NatGas του Αυγούστου υποχώρησαν κατά 2%, φτάνοντας την τιμή στα 1,61 δολ. Μια τιμή που αποτελεί ιστορικό χαμηλό 25ετίας (όπως είδατε και στο σχετικό σχεδιάγραμμα).

Με απλά λόγια, την περασμένη Πέμπτη η αγορά αερίου πήγε εκεί που ήταν το 1995! Το τραγικότερο είναι ότι η αγορά τούτη την εβδομάδα εξακολουθεί να εναποθέτει τις ελπίδες της σε καύσωνες που θα αυξήσουν κάθετα την ζήτηση σε ενέργεια, συνεπώς και σε αέριο. Ουδείς φαίνεται να αναρωτιέται τι θα συμβεί άραγε αν το υπόλοιπο καλοκαίρι είναι ένα ήπιο καλοκαίρι από πλευράς θερμοκρασιών;

Παρατηρώντας λοιπόν αρκετά καιρικά μοντέλα πρόβλεψης, παρατηρούμε ότι οι μετεωρολόγοι κάνουν λόγο για πολύ δροσερό καλοκαιράκι. Πράγμα, που εάν τελικά επιβεβαιωθεί, η αγορά του φυσικού αερίου θα εισέλθει σε μια απίστευτα καταστροφική τροχιά, που μπορεί κανείς να την αποκαλέσει Gazmageddon !

 Αφασία στην Ελλάδα

Σήμερα, ουδείς μπορεί να προβλέψει ποιος θα είναι τελικά ο νικητής σε αυτό τον ανηλεή πόλεμο και ως πότε η “θεϊκή παρέμβαση” θα χαλά τα σχέδια της αγοράς φυσικού αερίου Το πρόβλημα είναι ότι στην Ελλάδα, ουδείς λαμβάνει σοβαρά υπόψη, ότι για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία, μπορεί να έχουμε έναν οικονομικό πόλεμο, από τον οποίο δεν θα υπάρξει ούτε ένας νικητής, μιας και άπαντες θα βρίσκονται στην πλευρά των ηττημένων!

Η πολιτική ελίτ στην Ελλάδα αγνοεί επιδεικτικά ότι ο πόλεμος δεν διεξάγεται μόνο μεταξύ των παικτών του πετρελαίου. Παράλληλα, μαίνεται κι ο πόλεμος μεταξύ των “πετρελαιάδων” και των “πράσινων”. Και τρισχειρότερα, οι “πράσινοι” έχουν χωριστεί κι αυτοί σε δυο στρατόπεδα. Ένα των “ήπιων μορφών ενέργειας” κι ένα της “μπαταρίας”!

Κι αντί η Ελλάδα, να σπεύσει να εκμεταλλευτεί το χάος και να χτίσει μια δομημένη εθνική πολιτική ενέργειας, που θα μας απεξαρτήσει από την αζερο-τουρκική επέλαση μέσω του αγωγού του Σαχ Ντενίζ, προχωρά σε μια αψυχολόγητη κατάργηση του λιγνίτη. Μέγα στρατηγικό λάθος, στην πιο άκυρη χρονική στιγμή! Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει, τι θα γίνει με την Δυτική Μακεδονία, που το 40% του ΑΕΠ της ευαίσθητης αυτής περιοχής προέρχεται από την εκμετάλλευση του λιγνίτη. Πως θα αποφύγει η κυβέρνηση την ερήμωση αυτής της άκρως ευαίσθητης περιοχής;

Τι θα γίνει εκεί, με τους 15.000 ανθρώπους που εργάζονται, έμμεσα ή άμεσα, για τον τομέα αυτό; Έχει προβλεφθεί η μέθοδος και το καύσιμο με το οποίο θα αντικαταστήσουμε τον λιγνίτη, ο οποίος μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται για την παραγωγή του 70% της ενέργειας στην χώρας μας; Κι αν μέσα σε αυτή την τριετία υπάρξει ένα κραχ στην αγορά ενέργειας ή ένας περιφερειακός πόλεμος που θα ανεβάσει στα ύψη τις τιμές του φυσικού αερίου, πώς θα καλύψει η χώρα μας τις ενεργειακές της ανάγκες με τα λιγνιτικά εργοστάσια κλειστά; Ή μήπως τότε θα τρέχουμε να τα ξανανοίξουμε;

Ο μεγάλος κίνδυνος

Υπάρχει όμως και χειρότερο. Ανεξάρτητα από όλα τα “κακά” που έχει η καύση λιγνίτη στην παραγωγή ενέργειας και άπαντες τα παραδεχόμαστε, δεν παύει να αποτελεί ένα ορυκτό που ανά πάσα στιγμή είναι άμεσα διαθέσιμο στο έδαφος της χώρας και δεν το εισάγουμε. Θα αντικαταστήσουμε δηλαδή κάτι που το διαθέτουμε σε αφθονία, με κάτι άλλο που θα το εισάγουμε;

Με τι θα αντικαταστήσουμε τον λιγνίτη κι από ποιον θα εισάγουμε αέριο, μιας κι εμείς δεν διαθέτουμε ακόμα; Αλήθεια, από ποιον προμηθευόμαστε σήμερα φυσικό αέριο; Πόσο στρατηγικά ασφαλές είναι για την χώρα μας να στηρίζουμε την ενεργειακή μας επάρκεια σε φυσικό αέριο που αγοράζουμε από τους Τούρκους και LNG από το φιλότουρκο Κατάρ;

Και όμως, παρόλα αυτά, αποφασίζουμε να τερματίζουμε την καύση λιγνίτη, την στιγμή που δεν διαθέτουμε ούτε πυρηνική ενέργεια, αλλά ούτε και κάποιο άλλο καύσιμο που να παράγεται εγχώρια; Οι Έλληνες καταναλωτές φυσικού αερίου δίνουν το 20% των χρημάτων τους απ’ ευθείας στην Turkish Petroleum και με αυτά ο Ερντογάν αγοράζει γεωτρύπανα και φρεγάτες, απειλώντας να κλέψει το φυσικό αέριο Ελλήνων και Κυπρίων. Αν θέλουμε η χώρα να προχωρήσει εμπρός, και να επιβιώσει από αυτό που έρχεται με φόρα, πρέπει όλοι μαζί να βάλουμε μια τελεία και την λέξη ντροπή! Λύσεις υπάρχουν, αρκεί να πούμε την αλήθεια στους πολίτες και να ξεπλύνουμε με αυτή τις ντροπιαστικές επιλογές του παρελθόντος!