“Είμαστε προετοιμασμένοι” δηλώνει η ΕΕ μετά την διακοπή της ροής ρωσικού αερίου

Η ρωσική ενεργειακή εταιρεία ανακοίνωσε σήμερα ότι οι εξαγωγές αερίου προς την Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας σταμάτησαν από τις 08:00 (ώρα Μόσχας, 07:00 ώρα Ελλάδας) καθώς εξέπνευσε η ισχύς της συμφωνίας διαμετακόμισης. Το κλείσιμο της παλαιότερης οδού του ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη βάζει τέλος σε μια δεκαετία τεταμένων σχέσεων μετά την κατάληψης της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014. Η Ρωσία εξακολουθεί να εξάγει αέριο μέσω του αγωγού TurkStream που βρίσκεται στο βυθό της Μαύρης Θάλασσας.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση διπλασίασε τις προσπάθειές της να μειώσει την εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια μετά το ξέσπασμα της στρατιωτικής σύγκρουσης στην Ουκρανία το 2022 αναζητώντας εναλλακτικές πηγές. Η ισχύς της πενταετούς συμφωνίας διαμετακόμισης ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία εξέπνευσε τις πρώτες ώρες της 1ης Ιανουαρίου 2025 και το Κίεβο έχει επανειλημμένα δηλώσει πως δεν πρόκειται να παρατείνει τη συμφωνία όσο διαρκεί ο πόλεμος.

«Λόγω της επανειλημμένης και σαφώς εκφρασμένης άρνησης της ουκρανικής πλευράς να ανανεώσει αυτές τις συμφωνίες, η Gazprom δεν έχει από την 1η Ιανουαρίου 2025 την τεχνική και νομική δυνατότητα να προμηθεύει αέριο για διαμετακόμιση μέσω του εδάφους της Ουκρανίας», αναφέρει η Gazprom σε δήλωση που δημοσιοποίησε μέσω του Telegram. «Από τις 8:00 ώρα Μόσχας, η προμήθεια ρωσικού αερίου για μεταφορά μέσω του εδάφους της Ουκρανίας δεν πραγματοποιείται».

Έτοιμη για την διακοπή αερίου δηλώνει η Κομισιόν

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποβάθμισε τον αντίκτυπο από τη σημερινή διακοπή, λέγοντας πως αναμενόταν και πως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι προετοιμασμένη γι’ αυτή.

«Η ευρωπαϊκή υποδομή αερίου είναι αρκετά ευέλικτη ώστε να παράσχει μη ρωσικής προέλευσης αέριο στην κεντρική και την ανατολική Ευρώπη μέσω εναλλακτικών οδών», δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν. «Έχει ενισχυθεί από το 2022 με νέες δυνατότητες εισαγωγής LNG» (υγροποιημένου φυσικού αερίου), πρόσθεσε.

Πρώτες αντιδράσεις από Αυστρία, Σλοβακία

Τις τελευταίες εβδομάδες, η Ουγγαρία και η Σλοβακία είχαν διαμαρτυρηθεί για το γεγονός ότι η ροή θα σταματούσε στις 31 Δεκεμβρίου χωρίς να υπάρχουν πραγματικές, άμεσες και αξιόπιστες εναλλακτικές επιλογές. Η διακοπή της διαμετακόμισης του αερίου μέσω της Ουκρανίας θα έχει «δραστικό» αντίκτυπο στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά όχι στη Ρωσία, δήλωσε σήμερα ο σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο.

Ο εν λόγω φιλορώσος Σλοβάκος ηγέτης έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει πως ο τερματισμός της διαμετακόμισης θα κοστίσει στη Σλοβακία εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε απωλεσθέντα έσοδα διαμετακόμισης και υψηλότερες δαπάνες για την εισαγωγή άλλου αερίου και έχει επίσης υποστηρίξει πως θα οδηγήσει σε άνοδο των τιμών του αερίου και του ηλεκτρικού στην Ευρώπη. Ο Φίτσο είχε μεταβεί στις 22 Δεκεμβρίου στη Μόσχα για να επιχειρήσει να βρει μια λύση στο πρόβλημα.

Η αιφνιδιαστική αυτή επίσκεψή του είχε προκαλέσει το θυμό του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος κατηγόρησε το Φίτσο ότι θέλει «να βοηθήσει τον Πούτιν». Εξάλλου η Gazprom πρόκειται να σταματήσει από σήμερα τις παραδόσεις αερίου και στη Μολδαβία, στο πλαίσιο μιας οικονομικής διένεξης μ’ αυτή την πρώην σοβιετική δημοκρατία, η οποία επανεξέλεξε μια φιλοευρωπαία πρόεδρο.

Η Αυστρία, από την πλευρά της, ανακοίνωσε πως ήταν έτοιμη για τον τερματισμό της διαμετακόμισης του αερίου μέσω της Ουκρανίας και πως προμηθεύεται πλέον αέριο από άλλες πηγές, όπως σημεία τροφοδοσίας στη Γερμανία ή την Ιταλία, καθώς και από εγκαταστάσεις αποθήκευσης. «Κάναμε αυτά που έπρεπε και είμαστε καλά προετοιμασμένοι γι’ αυτό το σενάριο», ανέφερε σε δήλωσή της η αυστριακή υπουργός Ενέργειας Λεονόρε Γκεβέσλερ. «Η Αυστρία δεν εξαρτάται πλέον από τη Ρωσία για το αέριο και αυτό είναι καλό», πρόσθεσε.

Πρόβλημα στην Υπερδνειστερία

Η αποσχισθείσα μολδαβική περιφέρεια της Υπερδνειστερίας έκοψε σήμερα την παροχή θέρμανσης και ζεστού νερού στα νοικοκυριά. «Δεν υπάρχει θέρμανση ούτε ζεστό νερό», δήλωσε τηλεφωνικά στο Ρόιτερς από την Τιρασπόλ, τη μεγαλύτερη πόλη της Υπερδνειστερίας, μια εργαζόμενη της τοπικής ενεργειακής εταιρείας Tirasteploenergo, προσθέτοντας πως δεν γνωρίζει πόσο θα διαρκέσει η κατάσταση αυτή.

Η Υπερδνειστερία είναι μια φιλορωσική οντότητα που αποσχίσθηκε από την υπόλοιπη Μολδαβία μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Προμηθευόταν ρωσικό αέριο μέσω της Ουκρανίας, αλλά αυτή η οδός ανεφοδιασμού έκλεισε σήμερα.

Με μήνυμα στον ιστότοπό της, η εταιρεία ενέργειας κάλεσε τους κατοίκους να ντύνονται με ζεστά ρούχα, οι οικογένειες να συγκεντρώνονται στο ίδιο δωμάτιο του σπιτιού, να κρεμούν κουβέρτες ή χοντρές κουρτίνες από τα παράθυρα και τις μπαλκονόπορτες και να χρησιμοποιούν ηλεκτρικές θερμάστρες.

Η φιλορωσική αποσχισθείσα περιοχή της Υπερδνειστερίας, στη Μολδαβία, βρίσκεται σε δυσχερή θέση μετά τη διακοπή σήμερα των παραδόσεων ρωσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας, σύμφωνα με την κυβέρνηση της Μολδαβίας. «Η περιοχή βρίσκεται σε μια δύσκολη κατάσταση», αφότου η τοπική πάροχος Tiraspoltransgaz «διέκοψε την προμήθεια φυσικού αερίου και θέρμανσης, επηρεάζοντες κοινότητες και δημόσιους θεσμούς», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Ντάνιελ Βόντα στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Telegram, καλώντας της Ρωσία να «σταματήσει τον εκβιασμό της».