Ι. Χαϊδά (αν. διευθύνουσα σύμβουλος ΙΚΤΙΝΟΣ ΕΛΛΑΣ): Πρόβλημα η αύξηση του κόστους παραγωγής

Σε διεθνές επίπεδο, ειδικά εκτός Ευρώπης, ο ανταγωνισμός είναι έντονος. Για παράδειγμα, στην γείτονα και ανταγωνίστρια χώρα Τουρκία, οι διαδικασίες αδειοδότησης είναι πιο άμεσες και απλουστευμένες, κυρίως επειδή δεν υπόκεινται στα αυστηρά περιβαλλοντικά πρότυπα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, αναφέρει στο SLpress.gr η Ιουλία Χαϊδά Αναπληρώτρια Διευθύνουσα Σύμβουλος στην ΙΚΤΙΝΟΣ ΕΛΛΑΣ Α.Ε στο πλαίσιο του αφιερώματος του SLpress “Η αναγκαιότητα αξιοποίησης των ορυκτών της χώρας μας”.

-Δώστε μας το προφίλ της ΙΚΤΙΝΟΣ ΕΛΛΑΣ

Η εταιρεία “ΙΚΤΙΝΟΣ ΕΛΛΑΣ ΑΕ” ιδρύθηκε το 1974 από τον Αρχιτέκτονα κ. Ευάγγελο Χαϊδά και είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών από το 2000. Η ΙΚΤΙΝΟΣ ΕΛΛΑΣ ΑΕ διαθέτει σήμερα 10 ενεργά λατομεία, από τα οποία εξορύσσει τα μάρμαρα Θάσου, Βώλακα, Νέστου, Κάλλιστον και “Golden Spider”. Επίσης, διαθέτει γραφεία στην Αθήνα και τη Δράμα, δύο εργοστάσια κοπής και επεξεργασίας στην Αθήνα και ένα νέο εργοστάσιο επεξεργασίας στη Δράμα και απασχολεί άμεσα γύρω στους 400 εργαζομένους.

Από τα λατομεία μας εξορύσσονται περισσότεροι από 130.000 τόνους μαρμάρου το χρόνο, ενώ η παραγωγή μας σε ημικατεργασμένα και τελικά προϊόντα ξεπερνά τα 450.000 μ2. Οι εξαγωγές αποτελούν το 95% του κύκλου εργασιών της χρήσης, σε περισσότερες από 90 χώρες, με κυριότερο προορισμό την Κίνα, η οποία καλύπτει το 35% του κύκλου εργασιών και ακολουθούν αγορές όπως η Αμερική, οι χώρες του Αραβικού κόλπου και της Άπω Ανατολής.

-Ποιο είναι το κύριο πρόβλημα του χώρου σας και ποιο αίτημα βάζετε πρώτο, που φρενάρει την ανάπτυξη της δραστηριότητά σας;

Το σημαντικότερο πρόβλημα στον χώρο μας είναι η χρονοβόρα και περίπλοκη διαδικασία αδειοδότησης για λατομεία στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με έρευνα του συνδέσμου μας, ο μέσος χρόνος για την έκδοση μιας άδειας εκμετάλλευσης φτάνει τα 5 χρόνια, απαιτώντας τη συγκέντρωση 52 εγγράφων και τη συλλογή 101 υπογραφών. Αυτή η εκτεταμένη γραφειοκρατία αποτελεί σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα.

Από τη στιγμή που εντοπίζεται ένα κοίτασμα μαρμάρου, απαιτούνται τουλάχιστον 5 χρόνια για την απόκτηση της άδειας, διάστημα κατά το οποίο η αγορά μπορεί να έχει αλλάξει δραματικά, δημιουργώντας απώλειες ευκαιριών. Σε διεθνές επίπεδο, ειδικά εκτός Ευρώπης, ο ανταγωνισμός είναι έντονος. Για παράδειγμα, στην γείτονα και ανταγωνίστρια χώρα Τουρκία, οι διαδικασίες αδειοδότησης είναι πιο άμεσες και απλουστευμένες, κυρίως επειδή δεν υπόκεινται στα αυστηρά περιβαλλοντικά πρότυπα που τηρούμε στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Η επιτάχυνση και απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης αποτελεί επιτακτική ανάγκη για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου μας. Η εξόρυξη διακοσμητικών πετρωμάτων είναι μία πολύ ήπιας μορφής επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον. Τα λατομεία μαρμάρου καταλαμβάνουν λιγότερο από το 7% του 1 χιλιοστού της ελληνικής έκτασης και αποδίδουν σχεδόν το 0,4% του ΑΕΠ. Με άλλα λόγια, αυτού του είδους η εξόρυξη έχει ιδιαιτερότητες και ανάγκες που επιβάλλουν διαφορετική προσέγγιση τόσο της αδειοδότησης, όσο και του τρόπου έγκρισης της εκμετάλλευσης.

-Ποιο είναι το ενεργειακό κόστος που καλείστε ως εταιρεία να αντιμετωπίσετε σε επίπεδο ανταγωνισμού στις διεθνείς αγορές;

Τα τρία μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος σήμερα είναι η αύξηση του κόστους παραγωγής, η πίεση από την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα και οι γεωπολιτικές και οικονομικές εξελίξεις. Οι τιμές της ενέργειας, έχουν επηρεαστεί αρνητικά από γεωπολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες, ενώ η αύξηση του κόστους ενέργειας αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τον κλάδο του μαρμάρου καθώς αυξάνει τα λειτουργικά κόστη.

Ο κλάδος του μαρμάρου είναι εξαιρετικά ενεργοβόρος λόγω της υψηλής τεχνολογίας που απαιτείται για την εξόρυξη, τη μεταφορά και την επεξεργασία των μαρμάρων. Παρόλα αυτά, η επιχειρηματική κοινότητα του κλάδου μας έχει αναπτύξει στρατηγικές για την αντιμετώπιση αυτών των αυξημένων κοστών ενέργειας, όπως η εφαρμογή πιο αποδοτικών διαδικασιών παραγωγής και η χρήση πιο αποδοτικών τεχνολογιών για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης. Τα αιολικά πάρκα της Ικτίνος αποτελούν ένα παράδειγμα αυτής της προσέγγισης, καθώς προσφέρουν μια σταθερή και προβλέψιμη πηγή ενέργειας με μειωμένο κόστος συγκριτικά με τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας.

Η εταιρεία λειτουργεί, μέσω θυγατρικής, αιολικό πάρκο ισχύος 22 MW στη Δράμα, συμβάλλοντας στη μείωση ρύπων από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Συνολικά, η επένδυσή μας στα αιολικά πάρκα αντιπροσωπεύει μια προοδευτική κίνηση για την εταιρεία μας, η οποία συνδυάζει την αντιμετώπιση των οικονομικών προκλήσεων με τη δέσμευση για την προστασία του περιβάλλοντος, προωθώντας την αειφορία και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων του κλάδου.

Η Ιουλία Χαϊδά για τις περιβαλλοντικές προδιαγραφές

-Ποιες οι υποχρεώσεις σας για την μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος;

Η ΙΚΤΙΝΟΣ ΕΛΛΑΣ εφαρμόζει από το 2018 τη μέθοδο της υπόγειας εξόρυξης, επιτυγχάνοντας εκλεκτική προσβολή και απόληψη του μαρμαροφόρου υλικού και τον περιορισμό του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Μέσα από καινοτόμες μεθόδους και τη χρήση νέων τεχνολογιών, εξασφαλίζεται η εξόρυξη από τον πυρήνα του κοιτάσματος καλύτερης ποιότητας μαρμάρου και μεγαλύτερης ποσότητας πρώτης ύλης με τη μικρότερη δαπάνη πόρων.

Η νέα μέθοδος, συνδυάζοντας την επιφανειακή με την υπόγεια εκμετάλλευση, είναι περισσότερο φιλική προς το περιβάλλον, αφού δεν αλλοιώνει τη μορφολογία του βουνού και δεν απαιτεί εκτεταμένες αποκαταστάσεις. Μετά το πέρας της εξορυκτικής δραστηριότητας, προβαίνει σε αποκατάσταση των λατομείων μέσω δενδροφυτεύσεων και επαναφοράς της βλάστησης με φύτευση ή/και σπορά κατάλληλων ειδών, καθώς και στη συντήρηση του δικτύου άρδευσης.

Η ΙΚΤΙΝΟΣ ΕΛΛΑΣ ΑΕ έχει εγκαταστήσει βιολογικούς καθαρισμούς σε όλα τα λατομεία και εργοστάσιά της, για την επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων και αποβλήτων, προστατεύοντας έτσι τους υδάτινους πόρους της χώρας. Η εγκατάσταση νέου μηχανολογικού εξοπλισμού τελευταίας τεχνολογίας στο εργοστάσιο της Δράμας έχει αυξήσει την παραγωγική δυνατότητα και μειώσει το κόστος παραγωγής.

Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, εφαρμόζεται τεχνολογία επαναχρησιμοποίησης προβληματικών ογκομαρμάρων, μέσω συγκόλλησης με ρητίνες. Επιπλέον, η εταιρεία προάγει δράσεις ευαισθητοποίησης για περιβαλλοντικά θέματα και υλοποιεί προγράμματα στήριξης του κοινωνικού συνόλου, δίνοντας έμφαση στην υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων. Στο πλαίσιο προσαρμογής της κλιματικής αλλαγής, η εταιρία εκπονεί σημαντικές δράσεις σε συνεργασία με τα κατά τόπους Δασαρχεία και την Πολιτική Προστασία των Δήμων της Αν. Μακεδονίας όπου δραστηριοποιείται (αναλυτικά στο site της εταιρείας).

-Τι σημαίνει αυτό που έχετε πει «μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με τις περιβαλλοντικές προδιαγραφές»;

Η αβεβαιότητα αναφορικά με τις περιβαλλοντικές προδιαγραφές αφορά την αυξανόμενη πίεση που ασκείται στον κλάδο λόγω της ιδιαίτερα αυστηρής νομοθεσίας που διέπει τη Λατομική Δραστηριότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ενώ υποστηρίζουμε απόλυτα την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος, οι συνεχείς τροποποιήσεις και οι διαρκώς αυστηρότερες απαιτήσεις δημιουργούν σημαντική αβεβαιότητα για το μέλλον της δραστηριότητάς μας.

Για παράδειγμα, η υποχρέωση συμμόρφωσης με περίπλοκες διαδικασίες, που απαιτούν εκτεταμένη τεκμηρίωση και μεγάλα χρονικά διαστήματα για την έγκριση νέων έργων, συχνά αναστέλλουν την εξέλιξη των επιχειρήσεων. Επιπλέον, υπάρχει αβεβαιότητα για ενδεχόμενη επιβολή μέτρων που θα καταστήσουν τη λειτουργία του κλάδου μη βιώσιμη, με ακραία πιθανότητα ακόμη και απαγόρευσης συγκεκριμένων δραστηριοτήτων.

Η ισορροπία ανάμεσα στην περιβαλλοντική προστασία και την οικονομική βιωσιμότητα είναι ζωτικής σημασίας. Πιστεύουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να υιοθετήσει μια πιο συνεργατική προσέγγιση με τους εκπροσώπους του κλάδου, προκειμένου να διασφαλίσει τόσο την προστασία του περιβάλλοντος, όσο και τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας της βιομηχανίας μας.

-Απ’ την άλλη υπάρχουν αντιδράσεις (μιλώ γενικά για την λατόμευση και τις εξορυκτικές δραστηριότητες) είτε περιοίκων και φορέων, δασολόγων, που συνοψίζονται στα προβλήματα: σκόνη, θόρυβο και κίνησης φορτηγών, οπτική όχληση από εκσκαφές, καταστροφή χλωρίδας-πανίδας, μεγάλες ποσότητες υπολειμμάτων λατόμευσης. Σε αυτά τι απαντάτε;

Η εταιρεία μας όπως σας προείπα έχει υιοθετήσει τη μέθοδο της υπόγειας εξόρυξης, η οποία μειώνει σημαντικά τις επιπτώσεις από ήχους, σκόνη και οπτική όχληση. Με αυτή τη μέθοδο, εξασφαλίζουμε τη βέλτιστη εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, ελαχιστοποιώντας τις αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον και τις τοπικές κοινωνίες.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι κάτοικοι των περιοχών κοντά στα λατομεία συχνά εργάζονται στα ίδια τα λατομεία, γεγονός που αποδεικνύει την αμοιβαία ωφέλεια από τη δραστηριότητά μας. Στην περιοχή της Δράμας, το 30% του ΑΕΠ προέρχεται από τη λατομική δραστηριότητα, κάτι που αποδεικνύει τη σημασία της για την τοπική οικονομία και την κοινωνία γενικότερα. Η εταιρεία μας τηρεί πλήρως τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις, αναμορφώνοντας λατομεία μετά την ολοκλήρωση/λήξη της εξορυκτικής δραστηριότητας.

Σύμφωνα με τις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, τα λατομεία οφείλουν να επανέρχονται στην πρότερη φυσική τους κατάσταση, με αποκατάσταση του περιβάλλοντος μέσω αναδασώσεων και επαναφορά της βλάστησης, συμβάλλοντας στη βιώσιμη διαχείριση των περιοχών. Παραδείγματα περιλαμβάνουν, το λατομείο στο Ροδοχώρι Νάουσας και στο Δροσερό Ρέμα Γρανίτη Δράμας, τα οποία αποκαταστάθηκαν περιβαλλοντικά με αναδασώσεις. Αυτοί οι χώροι δεν ενδείκνυνται για περαιτέρω χρήσεις λόγω της φύσης τους.

Ειδική περίπτωση αποτελεί το λατομείο στην Τρίπολη Αρκαδίας, όπου δεν έχει λυθεί ακόμα η μίσθωση, αλλά υπάρχουν σκέψεις για αξιοποίηση, όπως η μετατροπή του σε χώρο αναρρίχησης, με βάση τη διαμόρφωσή του.

Λόγω της 24ωρης απεργίας που κήρυξε η ΕΣΗΕΑ από τις 18/02 (Τρίτη 05.00) η ροή του αφιερώματος του SLpress θα συνεχιστεί από Τετάρτη (19/02) με τον Founder and CEO της Monolithos Catalysts and Recycling Ltd Ιάκωβο Γιακουμή