Υφυπουργός Αλ. Σδούκου: Αποθήκευση 1 GW έως το 2030

Ήδη έχουμε πάνω από 10GW Άδειες Παραγωγής για σταθμούς αποθήκευσης, τονίζει η υφυπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, η οποία αναφέρεται στην σημασία της αποθήκευσης, καθώς θα οδηγήσει «στον περιορισμό του κόστους προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για τους τελικούς καταναλωτές, θωρακίζοντας την δυνατότητά τους να έχουν πρόσβαση σε φθηνή και πιο πράσινη ηλεκτρική ενέργεια».

-Τι περιλαμβάνει για την αποθήκευση ενέργειας το νέο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ που καταθέσατε στην Κομισιόν;

Η ανάπτυξη επαρκούς ισχύος και χωρητικότητας συστημάτων αποθήκευσης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο μείγμα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Στόχος του αναθεωρημένου ΕΣΕΚ είναι:

• Η συνολική ισχύς των συστημάτων αποθήκευσης με συσσωρευτές αναμένεται να ανέλθει σε3.1 GW έως το 2030.
• Η συνολική ισχύς των συστημάτων αποθήκευσης με αντλησιοταμίευση αναμένεται να ανέλθει σε 2.2 GW έως το 2030.

-Γιατί η αποθήκευση ενέργειας είναι απαραίτητη για την πράσινη μετάβαση και ποια μπορεί να είναι η συμβολή των συστημάτων αποθήκευσης στην υποστήριξη του δικτύου σε συχνότητα, αποφόρτιση, σταθεροποίηση της τάσης αποτελεσματικά και άμεσα;

Οι σταθμοί αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, ως μεμονωμένοι (standalone) σταθμοί αποθήκευσης, συμμετέχοντας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση του ποσοστού διείσδυσης της παραγωγής ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας. Και τούτο, καθώς αναμένεται να υποκαταστήσουν την λειτουργία των συμβατικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά τις ώρες αιχμής φορτίου, εκμεταλλευόμενοι την ενέργεια που απορροφάται κατά τις μεσημεριανές ώρες. Διότι κατά τις ώρες αυτές, η παραγωγή των φωτοβολταϊκών σταθμών μεγιστοποιείται (ήτοι ενέργεια ΑΠΕ που άλλως πιθανώς θα απορριπτόταν) παρέχοντας παράλληλα, αναγκαίες επικουρικές υπηρεσίες, σε ένα σύστημα που θα κυριαρχείται από στοχαστικότητα και μεταβλητότητα στην παραγωγή.

Ειδικότερα, οι μονάδες αποθήκευσης συμμετέχουν στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας συμβάλλοντας στην εξομάλυνση των μεγάλων διακυμάνσεων των ημερήσιων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, με απορρόφηση ενέργειας ΑΠΕ (όταν η παραγωγή ανανεώσιμων πηγών είναι αυξημένη ή και υψηλότερη από την ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας) και απόδοσή της κατά τις ώρες αιχμής, υποκαθιστώντας την παραγωγή των ακριβών και περιβαλλοντικά επιβλαβών συμβατικών μονάδων ορυκτών καυσίμων. Έτσι, περιορίζονται οι τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και οι τιμές λιανικής για τους τελικούς καταναλωτές.

Παράλληλα περιορίζεται το κόστος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για τους τελικούς καταναλωτές και θωρακίζεται η δυνατότητά τους να έχουν πρόσβαση σε φθηνή και πιο πράσινη ηλεκτρική ενέργεια. Ως εκ τούτου, οι μονάδες αποθήκευσης αντικαθιστούν αποτελεσματικά την ακριβή ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από μονάδες υψηλού κόστους με την χαμηλού κόστους καθαρή ηλεκτρική ενέργεια που διατίθεται σε συνθήκες υψηλής παραγωγής ΑΠΕ. Και έτσι διευκολύνουν συνολικότερα την ενσωμάτωση των ΑΠΕ, μειώνοντας συνάμα τις περικοπές απορρόφησης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες, κατά τις ώρες υπερπαραγωγής.

Επιπλέον, οι μονάδες αποθήκευσης, όταν αυτές συνδυάζουν την λειτουργία τους με μονάδες ΑΠΕ (π.χ. σταθμοί ΑΠΕ με ενσωματωμένη μονάδα αποθήκευσης πίσω από τον μετρητή) μπορούν να αμβλύνουν τοπικά προβλήματα κορεσμού του δικτύου, αυξάνοντας την δυναμικότητα του υφιστάμενου συστήματος για σύνδεση νέων σταθμών ανανεώσιμων πηγών. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται περαιτέρω η διείσδυση της παραγωγής ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα. Παράλληλα οι μονάδες αποθήκευσης συμβάλλουν στην μείωση της παραγωγής των συμβατικών μονάδων κατά τις ώρες της βραδινής αιχμής.

Η εκμετάλλευση του αντλητικού υδροηλεκτρικού δυναμικού της χώρας είναι μέγιστης σημασίας για την αξιοπιστία και ασφάλεια του ηλεκτρικού συστήματος, αφού η άντληση δρα συμπληρωματικά προς την αποθήκευση με μπαταρίες. Και αποτελεί τον πιο φιλική στο περιβάλλον μορφή αποθήκευσης ενέργειας και υπό προϋποθέσεις, μπορεί να λειτουργήσει ως μακρόχρονη αποθήκευση, επιτρέποντας την μεγιστοποίηση της διείσδυσης σταθμών ΑΠΕ μεταβλητής παραγωγής.

Η εγκατάσταση των σταθμών αποθήκευσης μεγάλης χωρητικότητας, όπως είναι οι σταθμοί αντλησιοταμίευσης, θα ενισχύσει εξάλλου την επάρκεια ισχύος και ενέργειας της χώρας. Οι σταθμοί μεγάλης χωρητικότητας συμβάλλουν ακόμα στην αποθήκευση της – για μεγάλα διαστήματα – πλεονάζουσας παραγωγής ΑΠΕ, ήτοι μια αναμενόμενη κατάσταση υπό συνθήκες πολύ υψηλής διείσδυσης της παραγωγής ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, καθώς και στην παροχή εφεδρείας και επικουρικών υπηρεσιών στο Ηλεκτρικό Σύστημα.

-Με βάση την ισχύ, πόσα έργα για αποθήκευση ενέργειας έχουν προκριθεί;

Με βάση τη λίστα έργων που ανακοινώνει η ΡΑΑΕΥ, έχουν επιλεχθεί μέσω της 1ης ανταγωνιστικής διαδικασίας 12 έργα, συνολικής ισχύος 411,79MW. Η 2η ανταγωνιστική διαδικασία που ακολουθεί αφορά σε έργα Συνολικής ισχύος 288,21MW. (σ.σ. έχει δημοσιευτεί σε ΦΕΚ η απόφαση της ΡΑΑΕΥ με την προκήρυξη για την δεύτερη δημοπρασία αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες). Δηλαδή, συνολικά μέχρι τον Φεβρουάριο θα έχουμε, καλώς εχόντων των πραγμάτων, 700MW επιλεχθέντων σταθμών αποθήκευσης με ορόσημο υλοποίησής τους έως τον Δεκέμβριο του 2025.

Θα ακολουθήσει και 3η ανταγωνιστική διαδικασία, βάση και της Υπουργικής Απόφασης, που θα αφορά τουλάχιστον 300MW.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στοχεύει στην επέκταση του σχήματος και την προκήρυξη νέων διαγωνισμών επιπλέον 500-1000MW σταθμών αποθήκευσης.

-Υπάρχουν εκκρεμότητες σε επίπεδο ρυθμίσεων;

Το θεσμικό πλαίσιο για την αδειοδότηση των σταθμών υπάρχει. Ήδη έχουμε πάνω από 10GW Άδειες Παραγωγής για σταθμούς αποθήκευσης. Η Υπουργική απόφαση για τους διαγωνισμούς έχει εκδοθεί και έχει ήδη διενεργηθεί επιτυχώς και ο πρώτος διαγωνισμός. Για το πρώτο τρίμηνο του 2024 προβλέπεται ο 3ος διαγωνισμός για σταθμούς αποθήκευσης. Και για τους τρεις διαγωνισμούς αξιοποιούνται πόροι και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Στο προσεχές διάστημα, σκοπός μας είναι να δοθούν και οι πρώτες προκαταβολές στους επιλεγέντες σταθμούς και να εκδοθεί η σχετική Υπουργική απόφαση. Στόχος του ΥΠΕΝ είναι να προχωρήσει σε κοινοποίηση και επέκταση των σχημάτων ενίσχυσης σταθμών αποθήκευσης και σταθμών ΑΠΕ με αποθήκευση, κάτι που περιγράφεται και στο αναθεωρημένο σχέδιο του ΕΣΕΚ.

-Πόσο ανασταλτικός είναι ο παράγων της διαθεσιμότητας των πρώτων υλών για την κατασκευή συστημάτων αποθήκευσης και αν μπορεί να επιφέρει καθυστερήσεις στους στόχους που έχουν τεθεί;

Οι πρώτες ύλες είναι αναμφισβήτητα ένας από τους βασικούς παράγοντες όχι μόνο στα συστήματα αποθήκευσης, αλλά και στους σταθμούς ΑΠΕ και εννοείται πως καθυστερήσεις καθορίζουν τον ρυθμό ανάπτυξης, υλοποίησης και εγκατάστασης τους. Σε αυτήν την δυσκολία η λύση μπορεί να δοθεί με την παράλληλη ανάπτυξη έργων αποθήκευσης με πράσινο υδρογόνο και αντλησιοταμίευση. Ωστόσο υπάρχει πλήθος έργων ΑΠΕ με Βεβαίωση Παραγωγού (μεγάλο βήμα προς τη μείωση του συνολικού χρόνου για την αδειοδότηση έργων ΑΠΕ σε δυο χρόνια) και σταθμών Αποθήκευσης με Άδεια Παραγωγής, ώστε να διασφαλίζεται ότι η χώρα μας θα επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει.