Ο Νετανιάχου ανασταίνει τον EastMed και τον σταθμό LNG στην Κύπρο

Η ανακάλυψη μεγάλων ποσοτήτων βιογενούς φυσικού αερίου, 5-8 τρισ. κυβικά πόδια (κ.π.) ή 141-226 δισ. m³, στον κοραλλιογενή ύφαλο “Γλαύκος” στην κυπριακή ΑΟΖ, προστιθέμενη με τα αποθέματα φυσικού αερίου που βρέθηκαν στο κοίτασμα Καλυψώ (7 τρισ. κ.π. ή 200 δισ. m³) και στο κοίτασμα της Αφροδίτη (5 τρισ. κ.π. ή 140 δισ. m³) εκτός από την οικονομική, έχει προσθέσει και γεωπολιτική αξία στην περιοχή, καθώς καθιστά ρεαλιστική την κατασκευή του EastMed, στον οποίο αναφέρθηκε πρόσφατα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός.

Συγκεκριμένα, αναφερόμενος στις επικείμενες συναντήσεις του με τον Έλληνα πρωθυπουργό και τον Κύπριο πρόεδρο, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου δήλωσε: «Σε αυτές τις συναντήσεις θα επικεντρωθώ σε δύο από αυτές τις προοπτικές: Τον αγωγό φυσικού αερίου East-Med και την κατασκευή τερματικού σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου στην Κύπρο».

Να σημειωθεί πως στον κοραλλιογενή ύφαλο “Γλαύκος” στην κυπριακή ΑΟΖ, εκτός από μεγάλες ποσότητες βιογενούς φυσικούς αερίου (εικ. 1) έχουμε και τεράστιες διαφυγές φυσικού αερίου από ιλυοηφαίστεια (εικ. 2) που προδίδουν μεγάλα κοιτάσματα, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην Κασπία. Επιπροσθέτως, υπάρχουν δύο δορυφορικά κοιτάσματα φυσικού αερίου, πέντε χιλιόμετρα βορειοανατολικά του κοιτάσματος της Αφροδίτης, στο μπλοκ 12, με ποσότητες φυσικού αερίου που κυμαίνονται μεταξύ 4-12 τρισ. κ.π. Η γεωφυσική εταιρεία Spectrum έχει εκτιμήσει ότι τα αποθέματα βιογενούς αερίου κυμαίνονται γύρω στα 3.000 δισ. m³ και η γεωφυσική εταιρεία PGS εκτιμά ότι υπάρχουν περίπου 1.400 δισ. m³ πυρολιτικού φυσικού αερίου σε ψαμμιτικούς ταμιευτήρες.

Μόνο το κοίτασμα Λεβιάθαν (Ισραήλ) μαζί με όλα τα μέχρι στιγμής ευρεθέντα κοιτάσματα της Κύπρου, είναι αρκετά για να τροφοδοτήσουν τον αγωγό EastMed. Το πόσο φυσικό αέριο μπορεί να μεταφέρει ο EastMed, εξαρτάται από την ποσότητα φυσικού αερίου που θα διαθέσει το Ισραήλ.

Ο αγωγός EastMed σχεδιάστηκε από τη ΔΕΠΑ και την ιταλική Poseidon για να λειτουργήσει για τουλάχιστον 25 χρόνια, με απόλυτα ελάχιστες ανάγκες τα 15 δισ. m³ φυσικού αερίου ανά έτος. Η Κύπρος θα συμβάλλει με 7,5 δισ. m³ ετησίως για 25 χρόνια, σύνολο 187,5 δισ. m³ φυσικού αερίου, και το Ισραήλ με άλλα 7,5 δισ. m³ ετησίως.

Ο σταθμός υγροποίησης

Το σύνολο των μέχρι σήμερα ανακαλυφθέντων κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Κύπρου, όπως προανέφερα, είναι 480-570 δισ. m³. Αν αφαιρέσουμε τα 190 δισ. m³ φυσικού αερίου που θα χρειαστεί ο EastMed στα 25 χρόνια της λειτουργίας του, αλλά και τα 140 δισ. m³ που θα στείλει η Κύπρος στην Αίγυπτο, περισσεύουν 150-240 δισ. m³ αερίου. Αυτά θα πρέπει να υγροποιηθούν και να εξαχθούν (14 δισ. m³ ανά έτος για 20 έτη) σε σταθμό υγροποίησης, στον οποίο επίσης αναφέρθηκε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός.

Άνετα μπορεί να κατασκευαστεί στην Μεγαλόνησο μονάδα υγροποιήσεως φυσικού αερίου που να παράγει 7 δισ. m³/έτος για τουλάχιστον 20 χρόνια (7 δισ. m³ ανά έτος επί 20 χρόνια). Το υγροποιούμενο φυσικό αέριο θα μεταφέρεται με LNG πλοία, πολύ πιθανόν ελληνικής ιδιοκτησίας.

Πιθανοί προορισμοί είναι στην Ελλάδα και να αποθηκεύεται στην Ρεβυθούσα, είτε στον σταθμό FSRU (Floating Storage Re-gasification Unit) της Αλεξανδρούπολης με προορισμό τα Βαλκάνια μέσω IGB, είτε στην Ευρώπη (εικ. 3). Η Κύπρος λοιπόν, θα στέλνει, προς το παρόν, στην Ευρώπη 14,5 δισ. m³ ετησίως, ήτοι όσα θα στέλνει ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (TAP) στην Ευρώπη.

Αν μάλιστα προσθέσουμε τις απόλυτα ελάχιστες ποσότητες φυσικού αερίου που θα στέλνει και το Ισραήλ, 7,5 δισ. m³ αερίου, τότε με τα σημερινά αποδεδειγμένα αποθέματα, οι ποσότητες που θα διοχετεύονται από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη θα είναι 50% περισσότερες από τις ποσότητες που θα διοχετεύει ο TAP.

Αναβάθμιση της Κύπρου

Το ενεργειακό σηματοδοτεί τεράστια γεωπολιτική αναβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στο εσωτερικό της, η εκμετάλλευση αυτών των ποσοτήτων αερίου δημιουργεί περίπου 8.000 θέσεις εργασίας στον πρωτογενή τομέα και 24.000 θέσεις στον δευτερογενή. Βεβαίως, στη δημιουργία των θέσεων εργασίας στην Κύπρο δεν λαμβάνονται υπόψη και οι θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν από την εκμετάλλευση των πέντε κοιτασμάτων αργού πετρελαίου, (συνολικής ποσότητας 1,5 δισ. βαρέλια ή 10 Πρίνοι), που έχουν εντοπιστεί στην κυπριακή ΑΟΖ.

Τον Ιανουάριο του 2022 ένα non paper του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στάλθηκε στην ελληνική και την ισραηλινή κυβέρνηση, με το οποίο η Ουάσιγκτον ενημέρωνε πως έπαυε να υποστηρίζει το εγχείρημα του EastMed. Μέχρι που ήρθε έναν μήνα μετά η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, που έφερε και πάλι στο προσκήνιο τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου, τα οποία είναι άκρως απαραίτητα για την ευρωπαϊκή απαγκίστρωση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Οι δε δηλώσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού είναι η καλύτερη σε αυτούς, ακόμα και από ελληνικής πλευράς, είχαν σπεύσει να απαξιώσουν τον EastMed…

Γαλλία και Γερμανία

Τον Νοέμβριο του 2022, η Γερμανία ανακοίνωσε πως κατασκεύασε τον πρώτο σταθμό υγροποιημένου αερίου, στο Βιλχελμσχάφεν της Κάτω Σαξονίας. Στην εικόνα 3 βλέπουμε, ότι η Γερμανία, προ της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, δεν διέθετε και ούτε κατασκεύαζε σταθμούς υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου, χάρη στην… σοφή πολιτική του πρώην καγκελαρίου, Γκέρχαρντ Σρέντερ, αυτού που αργότερα έγινε πρόεδρος της Rozneft και μέλος του συμβουλίου της Gazprom και έχασε τα προνόμια του, μετά την ρωσική εισβολή!

Για χρόνια το Βερολίνο έπαιρνε φυσικό αέριο από την Μόσχα, με αντάλλαγμα την αγορά βιομηχανικών προϊόντων από την Γερμανία. Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις που ακολούθησαν την ρωσική εισβολή, έσπασαν την χρόνια οικονομική αλληλεξάρτηση Γερμανίας-Ρωσίας και περιόρισαν στο ελάχιστο τις γερμανικές εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων προς τη Ρωσία, με σημαντικές συνέπειες για την οικονομία της “ατμομηχανής” της ΕΕ.

Σε ό,τι αφορά την Γαλλία, που δραστηριοποιείται με την Total στην Κύπρο και έχει διευρυμένη στρατιωτική συνεργασία με την Λευκωσία (όπου η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη συζητά και μόνιμη στρατιωτική παρουσία των Γάλλων) έχει δικαιώματα και σε θαλάσσια οικόπεδα στον Λίβανο. Το φυσικό αέριο του Λιβάνου, θα κατευθυνθεί, μέσω του σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου που θα κατασκευαστεί στην Κύπρο, προς την Ευρώπη. Άρα, τα συμφέροντα της Γαλλίας στην Ανατολική Μεσόγειο είναι τεράστια.

Να σημειωθεί πως, τον Απρίλιο του 2022, η η Total είχε ανακοινώσει πως θα αποχωρήσει από τα δύο τεμάχια που δραστηριοποιούνταν στην Κρήτη, καθώς δεν μέχρι τότε δεν “έτρεχε” η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων από ελληνικής πλευράς, που κωλυσιεργούσε, σε αντίθεση Λευκωσία. Ευτυχώς που μετέπειτα η χώρα μας, αν και άργησε, ξύπνησε…