Θ. Τουσιάδου (Senior Manager PLANET): Χαμηλή απορροφητικότητα ευρωπαϊκών πόρων

-Ποια είναι τα σύγχρονα εργαλεία και οι ευκαιρίες χρηματοδότησης για τις πρώτες ύλες, τι ισχύει σήμερα στην Ευρώπη;

Η διασφάλιση πρόσβασης σε πρώτες ύλες αποτελεί σήμερα στρατηγική προτεραιότητα για την Ευρώπη, καθώς αυτές είναι κρίσιμες για τη βιομηχανία, τις τεχνολογικές καινοτομίες και τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Για την ενίσχυση αυτής της στρατηγικής, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ενεργοποιήσει μια σειρά σύγχρονων εργαλείων και χρηματοδοτικών ευκαιριών που εστιάζουν στη διαχείριση πρώτων υλών, με σκοπό την ενίσχυση της αυτάρκειας και τη μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες.

Το πρόγραμμα Horizon Europe περιλαμβάνει σημαντική υποστήριξη για την έρευνα και την ανάπτυξη βιώσιμων λύσεων εξόρυξης, ανακύκλωσης και υποκατάστασης κρίσιμων υλικών. Παράλληλα, το European Raw Materials Alliance (ERMA) συντονίζει επενδύσεις και συνεργασίες στον τομέα των κρίσιμων πρώτων υλών, εστιάζοντας στην ενίσχυση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Επιπλέον, το InvestEU προσφέρει κεφάλαια για καινοτόμες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αειφόρο διαχείριση πόρων.

Η Ευρώπη στηρίζει ενεργά και έργα μέσω της Just Transition Fund, διασφαλίζοντας τη μετάβαση περιοχών που βασίζονται σε παραδοσιακές πρώτες ύλες προς μια πιο πράσινη οικονομία. Οι ευκαιρίες αυτές ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και συμβάλλουν στην εξασφάλιση της ενεργειακής και βιομηχανικής ανεξαρτησίας της ΕΕ.

-Σε ποιο βαθμό ακολουθεί η Ελλάδα;

Η Ελλάδα, αν και διαθέτει σημαντικό γεωλογικό πλούτο και παράδοση στον εξορυκτικό τομέα, ακολουθεί μερικώς τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες και στρατηγικές για τις πρώτες ύλες. Η χώρα συμμετέχει ενεργά σε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα, όπως το Horizon Europe, μέσω ερευνητικών κέντρων και πανεπιστημίων, ενώ συνεργάζεται σε έργα που προωθούν τη βιώσιμη εξόρυξη και ανακύκλωση κρίσιμων πρώτων υλών.

Ωστόσο, η Ελλάδα δεν έχει αναπτύξει ακόμη ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική για κρίσιμες πρώτες ύλες. Υστερεί στις υποδομές ανακύκλωσης και στην επεξεργασία αποβλήτων υψηλής τεχνολογίας, ενώ οι περιβαλλοντικές απαιτήσεις και οι γραφειοκρατικές διαδικασίες παραμένουν εμπόδια για την εξορυκτική βιομηχανία.

Παρόλα αυτά, οι ευκαιρίες για την πράσινη μετάβαση είναι σημαντικές. Η ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας και οι επενδύσεις σε σύγχρονες τεχνολογίες μπορούν να καταστήσουν τη χώρα πρωτοπόρο στην περιοχή, ιδιαίτερα αν αξιοποιήσει πλήρως τα ευρωπαϊκά εργαλεία χρηματοδότησης, όπως το InvestEU και το European Raw Materials Alliance (ERMA).

-Στις πηγές χρηματοδότησης μπορούν να έχουν πρόσβαση μεγάλες, αλλά μικρές εταιρείες;

Οι επιχειρήσεις, είτε μικρές είτε μεγάλες, έχουν πρόσβαση σε διάφορες πηγές χρηματοδότησης, οι οποίες μπορούν να καλύψουν ανάγκες για κεφάλαιο κίνησης, επενδύσεις ή ανάπτυξη. Kύριες πηγές χρηματοδότησης είναι η τραπεζική χρηματοδότηση όπου οι μικρές επιχειρήσεις μπορεί να δυσκολεύονται λόγω χαμηλής πιστοληπτικής ικανότητας, αλλά προγράμματα όπως το ΤΕΠΙΧ διευκολύνουν την πρόσβαση.

Άλλη πηγή ενίσχυσης είναι τα Ευρωπαϊκά και Εθνικά Προγράμματα Χρηματοδότησης (πχ. ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης και Horizon Europe), τα οποία διατίθενται για συγκεκριμένες δραστηριότητες και μπορούν να εξασφαλιστούν από επιχειρήσεις όλων των μεγεθών. Επιπλέον μέσω «εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης» υπάρχει η χρηματοδότηση από επιχειρηματικούς επενδυτές (venturecapital), ιδανική για νέες επιχειρήσεις ή startups με υψηλό αναπτυξιακό δυναμικό, το leasing, factoring κ.α.

Είναι σαφές ότι οι επιλογές χρηματοδότησης ποικίλουν ανάλογα με το μέγεθος, τη φάση ανάπτυξης και τις ανάγκες της κάθε επιχείρησης, προσφέροντας ευκαιρίες για να ενισχυθούν τόσο οι μικρές, όσο και οι μεγάλες επιχειρήσεις. Να σημειώσουμε ότι και οι δύο κατηγορίες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε πολλές πηγές χρηματοδότησης, αρκεί να παρουσιάσουν ένα βιώσιμο επιχειρηματικό πλάνο.

-Από την εμπειρία σας θα λέγατε ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην χώρα μας, έχουν άρει γραφειοκρατικές “υπερβολές” στα επενδυτικά αιτήματα;

Τα τελευταία χρόνια, η γραφειοκρατία στις χρηματοδοτήσεις στην Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, κυρίως μέσω της ψηφιοποίησης των διαδικασιών και της ενίσχυσης των εγγυοδοτικών προγραμμάτων που διευκολύνουν την πρόσβαση στη χρηματοδότηση.

Παρά τις βελτιώσεις, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις, κυρίως για τις μικρές και νεοφυείς επιχειρήσεις, όπως η ανάγκη για πολυάριθμα έγγραφα, η καθυστέρηση στις εγκρίσεις και η επιφυλακτικότητα των τραπεζών απέναντι σε υψηλού ρίσκου επενδύσεις. Η ευθυγράμμιση με ευρωπαϊκά πρότυπα και η περαιτέρω ψηφιοποίηση μπορούν να επιταχύνουν τη διαδικασία και να διευκολύνουν την πρόσβαση στη χρηματοδότηση για όλους.

Η Θ. Τουσιάδου για τον ρόλο των κρατικών υπηρεσιών

-Οι κρατικές υπηρεσίες είναι αρωγοί στην υλοποίηση καινοτόμων έργων;

Oι κρατικές υπηρεσίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη καινοτόμων έργων, ιδιαίτερα μέσω χρηματοδότησης, υποδομών και θεσμικού πλαισίου. Παρέχουν εργαλεία όπως το ΕΣΠΑ, το Ταμείο Ανάκαμψης και προγράμματα για startups (π.χ. Elevate Greece), ενώ υποστηρίζουν τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε μεγάλα έργα. Επίσης, η εκπαίδευση και η προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός ισχυρού οικοσυστήματος καινοτομίας.

Ωστόσο, προκλήσεις όπως η γραφειοκρατία, η περιορισμένη ευελιξία, η χαμηλή απορροφητικότητα ευρωπαϊκών πόρων και η έλλειψη εξειδίκευσης εμποδίζουν την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων. Για τη βελτίωση της υποστήριξης, απαιτείται ψηφιοποίηση υπηρεσιών, ενίσχυση της δικτύωσης μεταξύ κρατικών φορέων, πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, καθώς και ειδικά κίνητρα για την έρευνα και ανάπτυξη. Η αποτελεσματική συνεργασία του δημόσιου τομέα με την αγορά μπορεί να ενισχύσει την καινοτομία και να προωθήσει τη βιώσιμη ανάπτυξη.

-Τα ESG ως εργαλεία διαχείρισης και διαμόρφωσης στρατηγικής, είναι εμπόδιο ή αναγκαία συνθήκη για βιώσιμες επιχειρήσεις;

Τα ESG (Environmental, Social, Governance) δεν είναι απλώς ένα επιπλέον εργαλείο, αλλά αναγκαία συνθήκη για τη βιώσιμη στρατηγική των επιχειρήσεων. Παρά τις όποιες βραχυπρόθεσμες δυσκολίες που μπορεί να προκαλέσουν, όπως το αυξημένο κόστος συμμόρφωσης και τις προσαρμογές στις υποδομές, τα οφέλη τους υπερτερούν σε βάθος χρόνου.

Η ενσωμάτωση των ESG πρακτικών βοηθά τις επιχειρήσεις να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των καταναλωτών και των επενδυτών, οι οποίοι αναζητούν υπεύθυνες και βιώσιμες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Επιπλέον, η εφαρμογή αυτών των κριτηρίων προσφέρει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, βελτιώνει τη φήμη της επιχείρησης και ενισχύει την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, καθώς οι επενδυτές προτιμούν εταιρείες που τηρούν υψηλά πρότυπα κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης.

Επομένως, τα ESG δεν αποτελούν εμπόδιο, αλλά αντίθετα, αποτελούν τη βάση για τη διαχείριση κινδύνων και την ανάπτυξη σε ένα συνεχώς εξελισσόμενο επιχειρηματικό τοπίο. Επιχειρήσεις που τα υιοθετούν είναι καλύτερα προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος και να ενισχύσουν τη βιωσιμότητά τους.

-Είστε μια εταιρεία συμβούλων – Ποιος είναι ο ρόλος σας στην PLANET;

Ο ρόλος μου στην εταιρεία ως υπεύθυνη funding, είναι η υποστήριξη των επιχειρηματικών πελατών μας έτσι ώστε να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση που χρειάζονται για να υλοποιήσουν τα επενδυτικά τους σχέδια. Εγώ και η ομάδα μου αναλύουμε τις ανάγκες τους, σχεδιάζουμε τη στρατηγική χρηματοδότησης και τους καθοδηγούμε στη διαδικασία, είτε πρόκειται για τραπεζικά δάνεια, ευρωπαϊκά προγράμματα ή επενδυτικά κεφάλαια.

Η εταιρεία μας συμβάλλει στην υλοποίηση έργων που δημιουργούν ανάπτυξη, καινοτομία και νέες θέσεις εργασίας, ενώ παράλληλα ενισχύουμε τη σχέση των πελατών μας με την αγορά κεφαλαίων.

Αύριο θα μιλήσει στο SLpress o Διευθυντής Μελετών Εκμετάλλευσης-Περάτωσης Ορυχείων ΔΕΗ, Δρ Χρήστος Ρούμπος