“Αγκάθια” στην οριοθέτηση ΑΟΖ Άγκυρας-Δαμασκού βλέπουν τουρκικά ΜΜΕ

Ωστόσο, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, απέφυγε να τοποθετηθεί επί του θέματος κατά την πρόσφατη ενημέρωση Τύπου στις 10/01/25, γεγονός που δημιουργεί ερωτηματικά. Την ίδια στιγμή, η ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Kaja Kallas, σε δηλώσεις της στην ελληνική εφημερίδα “Τα Νέα”, ανέφερε πως ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών τη διαβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση για συμφωνία με τη Συρία, χαρακτηρίζοντας τις σχετικές φήμες για επικείμενη οριοθέτηση ΑΟΖ, αβάσιμες.

Οι δηλώσεις της Kallas προκάλεσαν ενδιαφέρον στα τουρκικά ΜΜΕ, με την αντιπολιτευόμενη Cumhuriyet να δίνει έμφαση στις «αντικρουόμενες ρητορικές» της Άγκυρας στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Η δε κεμαλική αντιπολίτευση υπογραμμίζει ότι το ζήτημα της προσάρτησης της επαρχίας Χατάι (Αντιόχεια) από την Τουρκία παραμένει αγκάθι στις σχέσεις με τη Συρία, καθώς η Δαμασκός δεν το έχει αναγνωρίσει.

Ο αναλυτής Selim Kuneralp σχολιάζει ότι η Συρία δύσκολα θα αποδεχθεί την κατάσταση, γεγονός που καθιστά αβέβαιη τη δυνατότητα επίτευξης μιας τέτοιας συμφωνίας. Παράλληλα, το ισλαμιστικό αντιπολιτευόμενο κόμμα Yeniden Refah Partisi (Κόμμα Νέας Ευημερίας, του υιού Ερμπακάν) ασκεί πιέσεις για επίσπευση των διαπραγματεύσεων, κατηγορώντας την Άγκυρα για διστακτικότητα απέναντι στην Αθήνα, τη Λευκωσία και το Τελ Αβίβ.

Το Haber7, προβάλει την ενδεχόμενη συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες ως γεωπολιτικό στρατηγικό πλεονέκτημα, υποστηρίζοντας ότι θα ενισχύσει τη θέση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και θα αποδυναμώσει τις θέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου. Αναλυτές, όπως ο καθηγητής Furkan Kaya, εκτιμούν ότι μια τέτοια συμφωνία θα αποτελέσει σημείο καμπής για την Τουρκία, εάν συνδυαστεί με τη συμφωνία ΑΟΖ με τη Λιβύη. Πάντως, το θέμα παραμένει σε εξέλιξη, με το ενδιαφέρον να επικεντρώνεται τόσο στη στάση της Δαμασκού, όσο και στις αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας.

Η στάση της Δαμασκού 

Η Συρία, παρά την αποδυνάμωση που υπέστη από τον πολυετή εμφύλιο πόλεμο, διατηρεί σταθερή τη θέση της σχετικά με την επαρχία Χατάι, την οποία θεωρεί παράνομα ενσωματωμένη στην Τουρκία, από το 1939. Ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ έχει κατά καιρούς τονίσει ότι η ανάκτηση του Χατάι αποτελεί μέρος της «εθνικής κυριαρχίας» της Συρίας, γεγονός που καθιστά οποιαδήποτε συζήτηση για συμφωνία ΑΟΖ ιδιαίτερα περίπλοκη.

Επιπλέον, η Δαμασκός απολαμβάνει τη στήριξη συμμάχων, όπως το Ιράν και η Ρωσία, οι οποίοι ενδέχεται να δουν με επιφυλακτικότητα μια τέτοια κίνηση που θα μπορούσε να ενισχύσει τη γεωπολιτική επιρροή της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ειδικότερα, η Μόσχα, η οποία λειτουργεί ως εγγυήτρια δύναμη στη Συρία και ακόμα διατηρεί τις βάσεις της, πιθανώς θα επιδιώξει να διασφαλίσει ότι οποιαδήποτε συμφωνία δεν θα αποβεί εις βάρος των ρωσικών συμφερόντων στην περιοχή.

Η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης για την ΑΟΖ

Μια ενδεχόμενη συμφωνία ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας θα επαναφέρει στο προσκήνιο τη συζήτηση για τη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης του 2019, που οριοθετεί θαλάσσιες ζώνες με τρόπο που παραβλέπει τα δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο. Αναλυτές επισημαίνουν ότι η νέα πρωτοβουλία της Άγκυρας μπορεί να αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για τη δημιουργία ενός «θαλάσσιου διαδρόμου», που θα επεκτείνει την τουρκική παρουσία στην περιοχή και θα ασκήσει πιέσεις στις γειτονικές χώρες.

Παράλληλα, οι τουρκικοί ενεργειακοί σχεδιασμοί, οι οποίοι περιλαμβάνουν την αναζήτηση υδρογονανθράκων στις περιοχές που διεκδικούνται από την Άγκυρα, αναμένεται να ενταθούν, με ενδεχόμενες προκλήσεις να προκύπτουν από τη δραστηριοποίηση τουρκικών ερευνητικών σκαφών κοντά στις ακτές της Συρίας.

Eλλάδα και Κύπρος

Η Αθήνα και η Λευκωσία παρακολουθούν με ανησυχία τις εξελίξεις, καθώς μια συμφωνία ΑΟΖ Τουρκίας-Συρίας θα μπορούσε να ανατρέψει τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ελληνική διπλωματία αναμένεται να κινηθεί προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των στρατηγικών συμμαχιών με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τη Γαλλία, ώστε να αντιμετωπίσει τα τουρκικά σχέδια.

Επιπλέον, ο ρόλος της ΕΕ και των ΗΠΑ είναι κρίσιμος, με την Ουάσινγκτον να έχει ήδη εκφράσει τη στήριξή της στις θέσεις της Ελλάδας για το ζήτημα της ΑΟΖ. Ο συντονισμός της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής με τους διεθνείς συμμάχους της θεωρείται αναγκαίος για την αποτροπή τετελεσμένων από την τουρκική πλευρά.

Η πιθανότητα οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας αποτελεί ένα σύνθετο γεωπολιτικό ζήτημα, με ευρύτερες συνέπειες για την Ανατολική Μεσόγειο. Ενώ η τουρκική πλευρά επιχειρεί να προβάλει αυτή την πρωτοβουλία ως στρατηγικό πλεονέκτημα, οι περιφερειακές εντάσεις, οι αντιδράσεις της Δαμασκού και οι διεθνείς ισορροπίες καθιστούν το εγχείρημα ιδιαίτερα αβέβαιο. Οι εξελίξεις αναμένονται με ενδιαφέρον, καθώς θα καθορίσουν την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων και των γεωπολιτικών ισορροπιών στην περιοχή.