Απανωτά “χαστούκια” στον Ερντογάν, αλλά οι Τούρκοι τον χαβά τους

Λευκός καπνός βγήκε από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες καταδίκασαν την εξόφθαλμα παράνομη συμφωνία του Ερντογάν με την κυβέρνηση της Τρίπολης, συμφωνώντας στο αυτονόητο. Την ίδια ώρα η Άγκυρα δεχόταν απανωτά χτυπήματα και από τις ΗΠΑ, ενώ στη Λιβύη ο στρατάρχης Χαφτάρ έδωσε εντολή στον στρατό του να καταλάβει την πρωτεύουσα.

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ καταδίκασαν το τουρκολιβυκό μνημόνιο για τα θαλάσσια σύνορα, κρίνοντας ότι  παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τα «κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών». Στο κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής υπογραμμίζεται μάλιστα ότι η συμφωνία αυτή «δεν μπορεί να έχει νομικά δεσμευτικές συνέπειες για τρίτα κράτη».

Το Ευρωπαίκό Συμβούλιο, ομοφώνως, εκφράζει την πλήρη στήριξή του στην Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς και την «αλληλεγγύη» του έναντι των αξιώσεων που προβάλλει η Τουρκία, εποφθαλμιώντας μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου που εκτιμάται ότι υπάρχουν στις συγκεκριμμένες περιοχές.

Η παρέμβαση Μητσοτάκη

Το θέμα των τουρκικών προκλήσεων τέθηκε εμφατικά από τον Έλληνα πρωθυπουργό στο δείπνο των ευρωπαίων ηγετών, όπου ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε και έλαβε την στήριξή τους. Ειδικά για το  τουρκολιβυκό μνημόνιο, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός κατέδειξε την ακυρότητά του, τόσο ως προς την ουσία του (καταπατά τα δικαιώματα των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες) όσο και ως προς την διαδικασία σύναψής του (έχει απορριφθεί από το λιβυκό κοινοβούλιο).

Η παρανομία της Τουρκίας είναι τόσο προφανής που στο δείπνο ήταν “κοινός τόπος” μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών ότι «οι ενέργειες αυτές είναι αντίθετες με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS)». Αυτό είχε φανεί άλλωστε και νωρίτερα, στην σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, στην συνάντηση Τουσκ-Μητσοτάκη, αλλά και στην Σύνοδο των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, οι οποίοι υιοθέτησαν το αίτημα του Τσίπρα για κυρώσεις στην Άγκυρα.

Τον δρόμο προς αυτήν την κατεύθυνση άνοιξε, την Δευτέρα, η συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, καταδικάζοντας ως «άκυρη» την συμφωνία της Τουρκίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Συνολικά η στάση των Ευρωπαίων πάντως προκαλεί αισθήματα ικανοποίησης στην Αθήνα, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να κάνει λόγο για ευρωπαϊκά «διπλωματικά τείχη» απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις.

Τον χαβά του ο Ερντογάν

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι αναμφίβολα ένα νέο “χαστουκι” στην Τουρκία και προσωπικά στον Ερντογάν, ο οποίος τις τελευταίες ημέρες δέχεται “χτυπήματα” και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού: Το Κογκρέσο ενέκρινε πριν δύο ημέρες το νομοσχέδιο για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, ενώ την Πέμπτη, η αμερικανική Γερουσία επικύρωσε το ψήφισμα για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων.

Σε ό,τι αφορά το τουρκολιβυκό μνημόνιο το έχει καταδικάσει ήδη το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, κάτι που έκανε λίγες ώρες πριν την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, υπερτονίζοντας ότι η «νομική άποψη» της Ουάσιγκτον είναι διαφορετική από αυτήν της Άγκυρας. Ο Πάιατ έδειξε βεβαίως τον “δρόμο του διαλόγου” και του «3+1», υπενθυμίζοντας εμμέσως ότι σε αυτό το “γήπεδο” παίζουν μπάλα και οι Αμερικανοί.

Την ίδια ώρα στη Λιβύη, ο στρατάρχης Χαφτάρ, ο οποίος υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, έδωσε εντολή στα στρατεύματά του να δώσουν την «τελική μάχη»  για την κατάληψη της λιβυκής πρωτεύουσας. Ο ισχυρός άνδρας της Ανατολικής Λιβύης θέλει την  ανατροπή της κυβέρνησης Σάρατζ, η οποία ελέγχει την λιβυκή πρωτεύουσα και είναι αυτή που υπέγραψε το μνημόνιο με την Τουρκία.

Ο Ερντογάν στηρίζει τον Σάρατζ και τις προηγούμενες ημέρες άφησε ανοιχτό ακόμη και το ενδεχόμενο αποστολής στρατού στη Λιβύη, κάτι  που στην συνέχεια επιχείρησε να μαζέψει ο Τσαβούσογλου. Μια τέτοια ενέργεια θα προκαλούσε όμως ακόμη περισσότερα ανοιχτά μέτωπα για την Τουρκία, ειδικά όταν έρχεται σε σύγκρουση με τα συμφέροντα των Αμερικανών και στρατηγικών συμμάχων τους στην περιοχή, όπως η Αίγυπτος και κυρίως το Ισραήλ.

Η Άγκυρα πάντως συνεχίζει το ίδιο βιολί και όπως ανέφερε ο υπουργός Ενέργειας, Φατίχ Ντονμέζ, μιλώντας στην τουρκική εθνοσυνέλευση, θα γίνουν κανονικά οι σεισμικές έρευνες σε περιοχές που περιγράφονται στο μνημόνιο με τη Λιβύη. Το επιχερημα του ήταν μάλιστα, ότι το μνημόνιο εγκρίθηκε από την τουρκική Βουλή και προφανώς για τον ίδιο, αλλά και για τον Ερντογάν, αυτό από μόνο του παράγει Διεθνές Δίκαιο!