Από τον Ακάρ στον Φιντάν, μία είναι η Τουρκία…

Ο αμφιλεγόμενος εν αποστρατεία αρχηγός ενόπλων δυνάμεων, μετέπειτα υπουργός Άμυνας και σήμερα κοινοβουλευτικός, έχει πει πολλά παρόμοια κατά καιρούς, αλλά το πρόβλημα δεν είναι τι λέει ο Ακάρ, αλλά το γεγονός ότι το πνεύμα του Ακάρ αντανακλά το πνεύμα του καθεστώτος Ερντογάν, έστω και σε υψηλότερο τόνο. Πριν ασχοληθούμε μαζί του, όμως, ας ξεκινήσουμε από τη «γλώσσα» που έβγαλε τηλεφωνικά ο Χακάν Φιντάν (ο φιλοϊρανός πρώην αρχηγός της ΜΙΤ και νυν υπουργός Εξωτερικών) στον Αμερικανό ομόλογό του, Άντονι Μπλίνκεν.

Του ξεκαθάρισε ότι οι Κούρδοι μαχητές στη Συρία δεν είναι ανεκτοί από την Τουρκία, υποδηλώνοντας ότι η Άγκυρα θεωρεί τη Συρία περίπου ιδιοκτησία της, ή τουλάχιστον προτεκτοράτο της. Στην ενημέρωση του τουρκικού ΥΠΕΞ, ο εκπρόσωπος επιβεβαίωσε: «Η τρομοκρατική οργάνωση PKK/FDS δεν μπορεί να γίνει δεκτή στην Συρία», αναφερόμενος μάλιστα γενικότερα στις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), κομβικό συστατικό στοιχείο των οποίων είναι οι Κούρδοι. Αυτές που ελέγχουν εδάφη στην βορειοανατολική Συρία και υποστηρίζονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Φιντάν, μάλιστα, ζήτησε την αμερικανική συνεργασία για την επίτευξη του στόχου! Στην Τουρκία, όμως, «τρελαίνονται» όταν στα ελληνοτουρκικά παρεμβαίνει -έστω με τον γνωστό αναιμικό τρόπο- η ΕΕ, συνήθως μέσω της έκδοσης εκθέσεων όπου έρχονται και παρέρχονται “άκαπνες”. Η Τουρκία θυμίζει παιδί που επιλέγει παρέες μικρότερους επί τον οποίων συμπεριφέρεται χειριστικά κι όταν παρεμβαίνει κάποιον μεγαλύτερος για να υπερασπίσει τους αδύναμους αμφισβητώντας την παντοδυναμία της, χάνει τον έλεγχο.

Τέτοιοι “τρελοί” δεν υπάρχουν και λίγοι στον παγκόσμιο γεωστρατηγικό καμβά. Δεν είναι λίγες οι φορές, μάλιστα, που βγαίνουν πολύ κερδισμένοι, αδιαφορώντας για την αρνητική κριτική που διατυπώνεται από τα δυτικά -κυρίως- Μίντια, που ενδιαφέρουν πολύ άλλες χώρες, με διαφορετικά χαρακτηριστικά, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης. Μέχρι τη στιγμή που ξεπεράσει κάποια όρια και αγγίξει ζωτικού χαρακτήρα ενδιαφέροντα ισχυρών άλλων. Και πάλι δεν είναι χαμένοι από χέρι. Στην περίπτωση της Τουρκίας εξάλλου, η αέναη δοκιμή των ορίων του περίγυρού της είναι ο κανόνας. Το ίδιο κάνει και στις σχέσεις της με τις ισχυρές χώρες, στην κατηγορία των οποίων, η ίδια θεωρεί ότι ανήκει…

Τί δείχνουν οι δηλώσεις Ακάρ

Ας πάμε όμως τώρα και σε όσα είπε ο Ακάρ. «Ασκήσαμε και ασκούμε όλα τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στις θάλασσες και τον εναέριο χώρο μας. Κανείς δεν μπορεί να το αποτρέψει αυτό. Η Τουρκία έχει μία ακτή 12 χιλιάδων χιλιομέτρων. Είμαστε μία θαλάσσια χώρα. Είμαστε αποφασισμένοι και δεσμευμένοι να ασκήσουμε τα δικαιώματά μας στις θάλασσές μας. Έχουμε κάθε δύναμη για αυτό… Η Κύπρος είναι το εθνικό μας ζήτημα. Δεν έχουμε κάνει πίσω και δεν θα κάνουμε πίσω. Κανείς δεν πρέπει να το αμφισβητεί αυτό».

Για να φθάσει και στην κορύφωση: Σε ό,τι αφορά στο Καστελλόριζο ανέφερε πως «είναι ακριβώς απέναντι μας. Κατά κάποιο τρόπο παρακάμφθηκε ιστορικά και κατέληξε να ανήκει στους Έλληνες». Το φοβερό επιχείρημα του Ακάρ, είναι ότι η απόσταση του Καστελλόριζου από την Τουρκία είναι 1.950 μέτρα! «Οι υποψήφιοι αξιωματικοί μας στις στρατιωτικές μας σχολές μπορούν να κολυμπήσουν 2 χιλιόμετρα. Ως εκ τούτου, το νησί είναι σε απόσταση κολύμβησης. Οι Έλληνες φίλοι είπαν, “Τότε κολυμπήστε”. Είπαμε, “Θεού θέλοντος, θα έρθει μία ημέρα που θα το κάνουμε”» δήλωσε.

Και φυσικά, για όλα του φταίνε οι Έλληνες, λες και ποτέ η Τουρκία ακολούθησε τα προβλεπόμενα στο διεθνές δίκαιο της θάλασσας για την επίλυση των διαφορών στο ζήτημα της χάραξης θαλασσίων ζωνών! «Θέλουν 40 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλάσσιας δικαιοδοσίας γι’ αυτό το νησί. Όταν λέμε “όχι” σε αυτό, μας λένε ασυμβίβαστους. Ναι, είμαστε ασυμβίβαστοι… Δεν θα το δεχτούμε αυτό» κατέληξε.

Προσπάθεια γεφύρωσης των διαφορών δεν σημαίνει αποδοχή των μαξιμαλιστικών θέσεων της μιας ή της άλλης πλευράς! Αντιθέτως, οι φυσιολογικές χώρες αφενός δεν παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και αφετέρου στόχο έχουν να προσδώσουν ευελιξία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η Τουρκία όμως εισάγει το καινοφανές, αποκλειστικά για την Ελλάδα, ότι τα νησιά δεν δικαιούνται θαλασσίων ζωνών πέραν των χωρικών υδάτων! Έτσι αυτοτοποθετείται εκτός των πλαισίων του διεθνούς δικαίου!

Τα συμπεράσματα

Πού καταλήγει όμως όλο αυτό; Στο συμπέρασμα που πρέπει να βγάλει η ελληνική πλευρά και να προσαρμόσει αναλόγως την πολιτική της. Ας σκεφτούμε αντίστροφα: Υπάρχει κάποιο μέτωπο στο οποίο η Τουρκία να μην επιδεικνύει διάθεση αρπακτικού; Η Ελλάδα ίσως βρίσκεται στην καλύτερη θέση από όλους! Τα μέτωπα που έχει ανοίξει στα ανατολικά η Τουρκία του Ερντογάν, συν η ανάγκη να διαθέτει άλλοθι ότι σέβεται την Ατλαντική Συμμαχία, έχει τα λίγα τελευταία χρόνια αφήσει χωρίς κλιμάκωση το δυτικό της μέτωπο με την Ελλάδα. Φυσικά, χωρίς να αποκλιμακώσει την αναθεωρητική της ρητορική ούτε κατά κεραία.

Εάν κρίνει κανείς από την πολιτική που ασκεί στη Συρία με τα τετελεσμένα που προσπαθεί να νομιμοποιήσει και παγιώσει, αντιλαμβάνεται ποια είναι η στρατηγική της και απέναντι στην Ελλάδα. Καταρχάς, καλό θα ήταν να έχουμε σαφή άποψη για τους ενδεχόμενους proxy της Τουρκίας. Τους “αντιπροσώπους” που θα χρησιμοποιήσει όταν θεωρήσει πως έχει έρθει η ώρα του δυτικού μετώπου. Το δεύτερο που πρέπει να προσέξουμε, είναι η αποφυγή απόκλισης της ελληνικής στρατηγικής από αυτή του άτυπου αλλά σαφούς αντιτουρκικού μετώπου, δηλαδή της αντισυσπείρωσης που έχει προκαλέσει η νεοθωμανική τουρκική δράση. Όλως τυχαίως, ρητορικά, η Ελλάδα τους χαρακτηρίζει “στρατηγικούς συμμάχους”: Ισραήλ, Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Σαουδική Αραβία.

Κατά συνέπεια, το βασικό ερώτημα που εγείρεται αφορά το αν η ελληνική πολιτική έχει συνυπολογίσει και σταθμίσει ορθά τα προαναφερθέντα, στη χάραξη της στρατηγικής της. Μήπως η επιθυμία αγοράς χρόνου ηρεμίας στο ελληνοτουρκικό μέτωπο θυσιάζει σχέσεις που έχουν οικοδομηθεί με δυσκολία; Αντιλαμβάνεται η Αθήνα επαρκώς ότι σε όλες τις πρωτεύουσες, οι στρατηγικές σχέσεις κρίνονται επί του πεδίου και όχι στις πομπώδεις δηλώσεις;

 

---

 

Σε συνεργασία με το defencepoint