Απόπειρα να μην επιβληθούν κυρώσεις το επικοινωνιακό πραξικόπημα του Στόλτενμπεργκ

Το ένα ρεκόρ μετά το άλλο σπάζει η Άγκυρα σε προκλήσεις και δημιουργία έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ οι ΗΠΑ, η Γερμανία και το ΝΑΤΟ, με όργανο τον Γενς Στόλτενμπεργκ, πιέζουν ανοικτά πλέον για διμερή διάλογο που στην πραγματικότητα θα είναι διαπραγματεύσεις επί των μονομερών τουρκικών επεκτατικών διεκδικήσεων.

Ένα tweet του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, γνωστού για την φιλοτουρκική στάση του, έβαλε “φωτιά” στα δημοσιογραφικά γραφεία, αφού ούτε λίγο ούτε πολύ ανακοίνωσε την έναρξη διαπραγματεύσεων επί τεχνικών θεμάτων. Μέχρι να έλθει η ελληνική διάψευση, είχε σχηματιστεί η εντύπωση πως είχε βρεθεί ένας συμβιβασμός για τη διοχέτευση της ελληνοτουρκικής κρίσης από το στρατιωτικό σε διπλωματικό κανάλι.

Οι συνομιλίες για τεχνικά θέματα είχε θεωρηθεί ως πρώτο βήμα αποκλιμάκωσης για να καθίσουν στη συνέχεια οι δύο πλευρές στο τραπέζι και για τα μεγάλα διμερή προβλήματα. Όπως ανέφερε ο Γενς Στόλτενμπεργκ είχαν προηγηθεί δικές του επαφές με Έλληνες και Τούρκους ηγέτες. Εάν σ’ αυτό προσθέσει κανείς και την τηλεφωνική επικοινωνία Μέρκελ-Ερντογάν είναι κατανοητό για ποιο λόγο το επίμαχο τουίτ είχε ερμηνευθεί ως καμπή.

Δεν χρειάσθηκε να περάσει πολύ ώρα και διπλωματικές πηγές στην Αθήνα προσγείωσαν ανώμαλα τις προσδοκίες για εκτόνωση της κρίσης, διαψεύδοντας κατηγορηματικά τον Γενς Στόλτενμπεργκ: «Οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά με φερόμενες τεχνικές συνομιλίες στο ΝΑΤΟ δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα».

«Σε κάθε περίπτωση, έχουμε συγκρατήσει την πρόθεση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ να εργαστεί για να θεσπίσει μηχανισμούς αποκλιμάκωσης στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Πλην όμως, αποκλιμάκωση συνιστά μόνον η άμεση απομάκρυνση όλων των τουρκικών πλοίων από την ελληνική υφαλοκρηπίδα», ξεκαθάρισε η Αθήνα, υπενθυμίζοντας τον όρο που εξαρχής έχει θέσει για να καθίσει στο τραπέζι. Όρος που είχε θεωρηθεί εύλογος από όλους τους Ευρωπαίους εταίρους κι όχι μόνο.

Το επικοινωνιακό πραξικόπημα του Στόλτενμπεργκ

Στην πραγματικότητα, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, έχοντας πίσω του και τη Γερμανία και τις ΗΠΑ, προσπάθησε να παρακάμψει τον όρο που είχε θέσει η Αθήνα, δηλαδή να προηγηθεί η αποχώρηση του Oruc Reis και των τουρκικών πολεμικών πλοίων από την δυνάμει ελληνική ΑΟΖ. Με άλλα λόγια, έγινε προσπάθεια να δημιουργήσει επικοινωνιακό τετελεσμένο σε βάρος της Ελλάδας, παρακάμπτοντας τον όρο που είχε θέσει και εμφανίζοντάς την ψευδώς ότι είχε συμφωνήσει σε κάτι που δεν είχε συμφωνήσει.

Για μία ακόμα φορά ο Γενς Στόλτενμπεργκ παραβιάζει τον θεσμικό ρόλο του για να προωθήσει τα τουρκικά συμφέροντα. Αυτή τη φορά, όμως, υπερέβη κάθε όριο, επιδιδόμενος σε πολιτική απάτη. Προφανώς, ο ίδιος, το Βερολίνο και η Ουάσιγκτον που τον καθοδήγησαν, θεώρησαν ότι με τον τρόπο αυτό θα ασκήσουν πίεση στην Αθήνα. Θεώρησαν πως θα δίσταζε να αρνηθεί για να μην φανεί ότι υπαναχωρεί από μία υποτιθέμενη προκαταρκτική έστω συμφωνία για έναρξη του διαλόγου.

Λίγες ώρες νωρίτερα, όμως, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας είχε ζητήσει την έμπρακτη αποκλιμάκωση της έντασης, προσθέτοντας ότι ο άλλος δρόμος είναι οι κυρώσεις. Είχε ξεκαθαρίσει, όμως, ότι «διάλογος κάτω από απειλές, απόπειρες εκβιασμού και προκλήσεις δεν γίνεται». Για να αποφύγουν την επιβολή κυρώσεων, λοιπόν, στήθηκε η πολιτική απάτη με δράστη τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ. Όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, η “συμφωνία” δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μία πρόταση που έδωσε ο Γενς Στόλτενμπεργκ στις δύο πλευρές, χωρίς βέβαια να λάβει απάντηση.

Αναφορικά με την τηλεφωνική επικοινωνία του Τούρκου προέδρου με την Γερμανίδα Καγκελάριο, τουρκικές πηγές υποστηρίζουν ότι ο Ερντογάν είπε στη Μέρκελ ότι «η εγωιστική και άδικη στάση της Ελλάδας και των Ελληνοκυπρίων υποστηρίζεται από κάποιες χώρες και αυτό είναι μη αποδεκτό». Από την πλευρά του, πάντως, ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς επανέλαβε ακόμα μία φορά την αλληλεγγύη του στην Ελλάδα, προσθέτοντας: «Εάν υποχωρήσουμε απέναντι στις πιέσεις του Ερντογάν και της Τουρκίας, τότε καληνύχτα Ευρώπη».

Ρωσικές ασκήσεις και τουρκικές Navtex 

Στο παιχνίδι των προκλήσεων η Άγκυρα ενέπλεξε και τη Μόσχα, εκδίδοντας δύο νέες Νavtex στα δυτικά και στα ανατολικά της Κύπρου, λόγω των ρωσικών ασκήσεων στις δύο αυτές περιοχές. Το ρωσικό ναυτικό, όπως και κάθε άλλο, έχει το δικαίωμα να πραγματοποιεί ασκήσεις σε διεθνή ύδατα, όπως είναι οι συγκεκριμένες περιοχές. Το πρόβλημα είναι ότι ειδικά η τουρκική Navtex για τη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Κύπρου είναι παράνομη, αφού η περιοχή είναι συριακής και κυπριακής δικαιοδοσίας.

Η Μόσχα, πάντως, έσπευσε να δηλώσει ότι είχε ενημερώσει εγκαίρως τη Λευκωσία, η οποία και το επιβεβαίωσε. «Είναι γνωστό σε όλους ότι εδώ και πολλά χρόνια, η Ρωσία απευθύνεται στην Κύπρο στις περιπτώσεις έκδοσης notam ή navtex και απευθύνεται σε συγκεκριμένο οργανισμό, τον NAVAREA III… Είναι γνωστό ότι η Τουρκία παρεμβαίνοντας εκδίδει κάποιες άλλες navtex… Όμως, έχουμε ενημέρωση και όταν πρόκειται για έκδοση notam και navtex αυτό γίνεται από την Κυπριακή Δημοκρατία μετά από αίτηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας» δήλωσε ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος.

Σύμφωνα με όσα μετέδωσε το Sputnik, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα χαρακτήρισε προκλητικούς τους ισχυρισμούς ότι οι επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο οφείλονται στη στήριξη της Μόσχας. Γεγονός, όμως, παραμένει ότι η Άγκυρα στέλνει βορειότερα το Oruc Reis, καθώς σύμφωνα με δημοσίευμα της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Yeni Safak, το τουρκικό ερευνητικό σκάφος έχει πάρει εντολή να προσεγγίσει τα όρια των χωρικών υδάτων του Καστελλόριζου και της Ρόδου και να διεξάγει εκεί έρευνες για φυσικό αέριο.

Είναι αξιοσημείωτο, πάντως, πως η πολεμικού χαρακτήρα στάση του Ερντογάν προκαλεί αντιδράσεις και στο εσωτερικό και μάλιστα από πρώην στενότατους συνεργάτες του. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου δήλωσε ότι η Τουρκία διακινδυνεύει μια στρατιωτική σύγκρουση στην Ανατολική Μεσόγειο, επειδή «επενδύει περισσότερο στην ισχύ παρά στη διπλωματία».