Απτόητος ο Ερντογάν στη γραμμή του επεκτατισμού

Η Τουρκία πλήττεται σοβαρά από τον κορονοϊό. Η εκτίμηση στην ΕΕ είναι πως τα κρούσματα είναι πολύ περισσότερα από αυτά που ανακοινώνει το καθεστώς Ερντογάν και διαπιστώνεται αδυναμία διαχείρισης της κρίσης. Ωστόσο, η κρίση αυτή δεν φαίνεται να πτοεί ποσώς την Άγκυρα, που δεν εγκαταλείπει τους σχεδιασμούς της. Διπλωματικές πηγές σημείωναν πως ενδεχομένως να παρατηρείται στα μεγάλα ζητήματα μια συντηρητική διατήρησή τους, όμως σε τροχιά υλοποίησης παραμένουν οι άλλες ενέργειες (παρενοχλήσεις, παραβιάσεις, πιέσεις δια της ισχύος).

Με βάση την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης, και επ’ αυτού ενημερώθηκε και η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση, εντός του 2020 θα γίνουν πέντε γεωτρήσεις από την Τουρκική Εταιρία Ερευνών Πετρελαίου (ΤΡΑΟ). Οι περιοχές που θα γίνουν οι γεωτρήσεις δεν καθορίζονται, πλην όμως στον προγραμματισμό αναφέρονται τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ, η Ανατολική Μεσόγειος, που παραπέμπει σε θαλάσσια περιοχή της Ελλάδας και η Μαύρη Θάλασσα.

Οι γεωτρήσεις αυτές αναμένεται να αρχίσουν το δεύτερο εξάμηνο του 2020 και εκτιμάται πως θα αξιοποιηθούν όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η Τουρκία, δηλαδή τα τρία γεωτρύπανα και τα δυο ερευνητικά σκάφη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις από καλά ενημερωμένες πηγές, με βάση τον τουρκικό σχεδιασμό, το πρώτο βήμα θα γίνει σε περιοχή, που “καλύπτεται” από το λεγόμενο Μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης. Εάν για κάποιους λόγους, που ενδεχομένως να συνδέονται με πιθανή αντίδραση της Αθήνας (τούτου θα κριθεί στην πράξη), το σενάριο αυτό θα εγκαταλειφθεί και οι έρευνες θα συνεχιστούν στην κυπριακή ΑΟΖ.

Οι μέχρι τώρα έρευνες/γεωτρήσεις στην περιοχή της Κύπρου δεν έχουν αποδώσει. Ωστόσο οι πληροφορίες αναφέρουν πως τα επόμενα βήματα θα είναι η έναρξη γεωτρήσεων σε στόχους που βρίσκονται νοτίως του νησιού, στον κόλπο της Καρπασίας, κοντά σε εκείνο που έχουν “τρυπήσει” ήδη καθώς και δυτικά της Πάφου. Υπενθυμίζεται πως η πρώτη γεώτρηση, τον Μάιο του 2019, ήταν σε στόχο, περίπου 60 χλμ. βορειοδυτικά της Πάφου, κοντά στον Ακάμα.

Δημιουργία τετελεσμένων

Ανεξαρτήτως των κινήσεων στην Κύπρο, όπως έχει ήδη αναφερθεί, η βασική επιδίωξη της Άγκυρας είναι η δημιουργία τετελεσμένων και στην περιοχή που καλύπτει από το Καστελόριζο μέχρι και τη Λιβύη. Η μονομερής κατάθεση συντεταγμένων, με βάση το παράνομο Μνημόνιο με τη Λιβύη, επιβεβαιώνει τις προθέσεις οι οποίες θα φανούν στη συνέχεια και στην πράξη.

Την ίδια ώρα, πρέπει να αναφερθεί καθώς είναι σημαντικό, πως στον χάρτη που έχει περιληφθεί στην επιστολή του Μόνιμου Αντιπροσώπου της Τουρκίας στη Νέα Υόρκη, Φεριντούν Σινιρίογλου, προς τα Ηνωμένα Έθνη (ημερομηνίας 18 Μαρτίου), περιλαμβάνεται και το ψευδοκράτος. Μια κίνηση, η οποία εν πρώτοις, γίνεται αποδεκτή από το καθεστώς της Τρίπολης, που υπέγραψε το Μνημόνιο. Υπενθυμίζεται πως ο χάρτης, που αναφέρεται το ψευδοκράτος, έχει κατατεθεί –έστω και μονομερώς– και στα Ηνωμένα Έθνη.

Η κατοχική Τουρκια σε ό,τι αφορά την κυπριακή ΑΟΖ ισχυρίζεται πως η Τουρκική Εταιρία Ερευνών Πετρελαίου (ΤΡΑΟ) ενεργεί εκ μέρους του ψευδοκράτους. Σημειώνεται ότι στην επιστολή Σινιρίογλου, αναφέρεται πως το όποιο παράπονο έχει η Κυπριακή Δημοκρατία, θα μπορεί να συζητηθεί μόνο με το ψευδοκράτος («Οποιαδήποτε αξίωση σχετικά με τις δραστηριότητες υδρογονανθράκων της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου θα πρέπει να απευθύνεται στην Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου»). Δηλαδή, να καταστεί το ψευδοκράτος “επίσημος” και “ισότιμος” συνομιλητής της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τα επόμενα βήματα

Τα επόμενα βήματα, που έχουν διαμορφωθεί από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών και εγκρίθηκαν από τον Ερντογάν, καθορίζουν και τις εξελίξεις, που θα αναμένονται να υλοποιηθούν την επόμενη περίοδο. Αυτά τα βήματα μπορούν να κωδικοποιηθούν ως εξής.

Πρώτον, η Τουρκία είναι έτοιμη να ξεκινήσει συνομιλίες οριοθέτησης θαλάσσιων συνόρων με όλες τις γειτονικές χώρες εκτός από τους Ελληνοκύπριους (η Κυπριακή Δημοκρατία χαρακτηρίζεται ως γνωστόν από την κατοχική δύναμη «εκλιπούσα»). Ήδη, βολιδοσκοπεί χώρες της περιοχής, ενώ υπέγραψε το Μνημόνιο με Λιβύη. Δεύτερον, οι γεωτρήσεις θα συνεχιστούν όπως έχουν προγραμματιστεί. Τρίτον, τα ίσα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, ως συνιδιοκτητών, θα πρέπει να τύχουν εγγύησης από τώρα.

Παραπέμπει σε πρόταση που υποβλήθηκε από το ψευδοκράτος για συνδιαχείριση. Είναι προφανές ότι η μεγάλη εικόνα για την Άγκυρα, ανεξάρτητα από την κρίση που βιώνουν όλες οι χώρες από την πανδημία, είναι πως οι γεωτρήσεις σε διάφορες περιοχές εντός της κυπριακής ΑΟΖ θα συνεχιστούν είτε αυτές θεωρούνται δήθεν ως τουρκικές είτε του ψευδοκράτους. Παράλληλα, οι σχεδιασμοί στρέφονται και προς την Ελλάδα, παραπέμποντας στις συντεταγμένες που αφορούν στη γραμμή “οριοθέτησης” μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης (νοτιοανατολικά της Κρήτης), που καθορίστηκαν στο παράνομο Μνημόνιο, που υπέγραψαν οι δυο πλευρές.

Επεκτατικοί σχεδιασμοί

Το καθεστώς Ερντογάν, παρά τις αναταράξεις που βιώνει (κορονοϊός, οικονομικά, αντιπολίτευση), επιλέγει να συντηρεί την ένταση και αναμμένες τις μηχανές υλοποίησης των επεκτατικών του σχεδιασμών στην περιοχή. Είναι πολιτική επιλογή του οι “φουρτουνιασμένες” θάλασσες της Ανατολικής Μεσογείου.

Στο τελικό στάδιο βρίσκεται η Λευκωσία για να σταλεί η επιστολή-απάντηση στην τουρκική πλευρά αναφορικά με το περιεχόμενο της επιστολής του Τούρκου Μόνιμου Αντιπρόσωπου της Τουρκίας στον ΟΗΕ, Φεριντούν Σινιρίογλου. Στο υπουργείο Εξωτερικών έχουν επιστρατεύσει όλα τα νομικά και πολιτικά επιχειρήματα που καταρρίπτουν τους τουρκικούς ισχυρισμούς. Αναμένεται πως τις επόμενες ημέρες η επιστολή θα σταλεί στα Ηνωμένα Έθνη.

Την ίδια ώρα, η Τουρκία συνεχίζει την τακτική των επιστολών με τις οποίες επιτίθεται σε χώρες της περιοχής. Στις 23 Μαρτίου ο Τούρκος Μόνιμος Αντιπρόσωπος απέστειλε επιστολή-απάντηση προς την Αίγυπτο, σημειώνοντας πως «η Αίγυπτος και οι χορηγοί της συνεχίζουν να αποσταθεροποιούν τη Λιβύη», ενώ κατηγορεί το Κάιρο για υπόθαλψη, δήθεν, της τρομοκρατίας.

Ασφυκτικές πιέσεις

Η μετακίνηση των μεταναστών από τα ελλαδοτουρκικά σύνορα στον Έβρο, δεν αλλάζει τους τουρκικούς σχεδιασμούς. Αυτό έγινε επειδή εντοπίσθηκαν κρούσματα κορονοϊoύ μεταξύ των μεταναστών και αποφασίσθηκε να μεταφερθούν σε εννέα νομούς της Τουρκίας. Είναι προφανές πως η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού και η χρησιμοποίηση από την Άγκυρα των ταλαιπωρημένων αυτών ανθρώπων για υλοποίηση σχεδιασμών του καθεστώτος Ερντογάν, δεν θα εγκαταλειφθεί.

Στην Αθήνα, όπως αναφέρουν συναφείς πληροφορίες, αναμένουν πως η Άγκυρα θα επανέλθει με νέες κινήσεις σε αυτό το πεδίο. Την ίδια ώρα, η Τουρκία στέλνει συνεχώς μηνύματα προς την Αθήνα με τα πολεμικά αεροσκάφη, τα οποία κάνουν υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά. Κινήσεις που εντάσσονται στην τακτική της συντήρησης της έντασης.

Σε σχέση με την τουρκική συμπεριφορά ενδεικτικές είναι οι εκτιμήσεις που διατυπώνει ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και βουλευτής της ΝΔ, Άγγελος Συρίγος (στον Άλφα Ελλάδος). Αναφέρθηκε σε «ύποπτες κινήσεις» από την πλευρά της Τουρκίας που θέτουν σε επιφυλακή της ελληνικές Αρχές.

Ο καθηγητής σημείωσε πως «πρέπει να προετοιμαζόμαστε για ένα θερμό επεισόδιο στην Ανατολική Μεσόγειο», και πρόσθεσε: «Έχουμε ακόμα την εντύπωση ότι περιμένουμε ένα θερμό επεισόδιο παλαιού τύπου, δηλαδή να βγει κάποιος με το καράβι του και να πάει να αντιπαρατεθεί με τα δικά μας καράβια. Αυτό που είχαμε στον Έβρο ξεπέρασε το θερμό επεισόδιο. Ήταν επίθεση άλλου τύπου».