Άρματα Leopard: Ο εκσυγχρονισμός, η παγίδα και η λύση…

Η περίφημη Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου ξεκίνησε. Παρόντες από ελληνικής πλευράς ο ίδιος ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης και οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας, Δένδιας και Παναγιωτόπουλος. Πρόκειται για ένα εκ των κορυφαίων γεγονότων ετήσιων φόρουμ στον τομέα της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ασφάλειας, αλλά για την ελληνική πλευρά η έμφαση δίδεται στις επαφές της με τη γερμανική πλευρά, με αντικείμενο την ενίσχυση του Στρατού Ξηράς και ειδικά για τα άρματα Leopard.

Στο πλαίσιo της Διάσκεψης για την Ασφάλεια του Μονάχου δίνεται η ευκαιρία για επαφές υψηλού επιπέδου παντός είδους ανάμεσα στους συμμετέχοντες πολιτικούς ηγέτες κι όχι μόνο. Το ζήτημα της Ουκρανίας είναι λογικό να έχει την πρωτοκαθεδρία, παρά την απουσία των Ρώσων. Στο παρελθόν είχαν παραβρεθεί και μιλήσει εκεί και ο πρόεδρος Πούτιν και ο υπουργός Εξωτερικών Λαβρόφ.

Χωρίς διάθεση να ευλογήσουμε τα γένια μας, αξίζει να υπενθυμιστεί ότι η σημασία που έχει η Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου για τα εξοπλιστικά των ελληνικών χερσαίων δυνάμεων είχε επισημανθεί από εμάς και στο DP και στο SLpress.gr από τις 7 Φεβρουαρίου. Το παρόν σημείωμα θα εστιάσει σε ορισμένες παρατηρήσεις ουσίας, οι οποίες οφείλουν να ληφθούν υπόψη από την ελληνική πολιτική ηγεσία κατά τη συζήτηση-διαπραγμάτευση με τους Γερμανούς.

Κάθε ευρώ να πιάνει τόπο

Κάθε ευρώ που επενδύεται στην άμυνα πρέπει να πιάνει τόπο κι αυτό δεν είναι κοινοτοπία. Είναι η απόλυτη ουσία ενός οργανωμένου κράτους υπό απειλή, η οποία το υποχρεώνει να επενδύσει ένα σημαντικό ποσοστό του ΑΕΠ του στην προστασία της κυριαρχίας και των κυριαρχικών του δικαιωμάτων. Η ασφάλεια είναι προϋπόθεση ανάπτυξης προσοδοφόρας οικονομικής δραστηριότητας. Εφόσον οι ειδικές συνθήκες επιβάλλουν τις αμυντικές επενδύσεις, τότε αυτές πρέπει να συντονίζονται με το αναπτυξιακό σχέδιο κάθε κράτους, ώστε να εξασφαλίζεται αναπτυξιακή προοπτική.

Αντίθετα με τη στρεβλή πεποίθηση πολλών, οι αμυντικές βιομηχανίες χωρών που τελούν υπό σοβαρή απειλή ασφαλείας, έχουν αναδειχθεί σε ατμομηχανή οικονομικής ανάπτυξης (Ισραήλ, Ταϊβάν, Σιγκαπούρη), ενώ πολλές άλλες και μάλιστα φιλικά προσκείμενες στην Ελλάδα, λαμβάνουν εντυπωσιακές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση (π.χ. Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Σαουδική Αραβία).

Στην πρώτη αναφορά της “διάστασης Μόναχο” για τα ελληνικά εξοπλιστικά, είχε επισημανθεί ότι τα εξοπλιστικά «αποτελούν ένα ισχυρό χαρτί» για την ελληνική πλευρά, «αρκεί να μην εμφανίζεται ως πελάτης που αναθέτει συμβόλαια για να εξασφαλίσει… την εύνοια». Γινόταν λόγος για την ανάγκη συμμετοχής «σε πολυμερή σχήματα, όχι μόνο πολιτικά, αλλά και βιομηχανικά», με παράδειγμα τις χερσαίες δυνάμεις στην ευρωπαϊκή συνεργασία Γάλλων (Nexter) και Γερμανών (KMW κατασκευάστρια των Leopard) που δημιουργούν για την Ελλάδα ευκαιρίες.

Ο αριθμός των τεθωρακισμένων που αξιοποιεί ο ελληνικός Στρατός εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή και ελληνικών αμυντικών βιομηχανιών κι όχι απλά μια πελατειακή σχέση. Στόχος της χώρας πρέπει να είναι «η σταδιακή δημιουργία πλέγματος ισχυρών συμφερόντων που θα αύξαναν τη διαπραγματευτική ισχύ της Αθήνας». Οι ελληνογερμανικές επαφές με αυτό το περιεχόμενο θα πρέπει να τηρούν άλλη μια προϋπόθεση: Να υπηρετούν τις επιχειρησιακές ανάγκες του ελληνικού Στρατού.

Οι παθογένειες του παρελθόντος

Αυτό που πρέπει λοιπόν να διασφαλιστεί από την κυβέρνηση είναι η θεραπεία παθογενειών του παρελθόντος. Ανταλλάγματα είχαν συμφωνηθεί και στη σύμβαση προμήθειας των Leopard 2HEL, την κορωνίδα του αρματικού δυναμικού της Ελλάδας. Το άρμα επελέγη μετά από μια εξαντλητική διαδικασία αξιολόγησης πέντε υποψηφίων στο Λιτόχωρο, που είχε εξελιχθεί σε εφιάλτη για τους εκπροσώπους των υποψηφίων προμηθευτών. Η εικόνα αυτή όμως “γκριζάρει” εάν δούμε τη συνέχεια εκείνης της επένδυσης. Κι αυτό, επειδή συν τω χρόνω οι διαθεσιμότητες του οπλικού συστήματος άρχισαν να μην είναι οι αναμενόμενες.

Επί πολλά χρόνια η κριτική εστιαζόταν στο ότι αγοράσαμε κορυφαία άρματα μάχης, χωρίς πυρομαχικά! Επίσης, παρατηρήθηκε μεγάλη απόκλιση στις διαθεσιμότητες των παλαιότερων αρμάτων Leopard 1A5 και Leopard 2A4 συγκριτικά με τα πιο σύγχρονα Leopard 2HEL. Για ποιον λόγο συνέβη αυτό; Διότι τα μεν πρώτα έχουν αναλογικής τεχνολογίας συστήματα, ενώ το Leopard 2HEL υπερσύγχρονη ψηφιακή! Και όσο πιο προηγμένη είναι η τεχνολογία, τόσο ελαττώνονται τα περιθώρια παρέμβασης των τεχνικών του Στρατού! Επίσης, εξασφαλίσαμε συστήματα εξομοίωσης επιχειρησιακών αποστολών, όχι όμως τα αντίστοιχα για τη συντήρηση.

Αυτό είναι κρίσιμη παράμετρος. Εάν αναβαθμίσουμε το αρματικό μας δυναμικό χωρίς να διασφαλίσουμε τις διαθεσιμότητες, το αποτέλεσμα που θα συνιστά εθνική αυτοκτονία. Με βάση της πρότερη εμπειρία λοιπόν, θα δημιουργήσουμε μια εξαιρετική τεχνολογικά δύναμη κι ένα απροσπέλαστο τείχος στον Έβρο για τους Τούρκους, αλλά μόνο για τα πρώτα χρόνια! Διότι μετά θα προκαλέσουμε “μετάσταση” του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε σήμερα σε ένα μικρό μέρος του αρματικού δυναμικού, στο σύνολό του!

“Fire and forget”!

Κατά συνέπεια, προϋπόθεση επιτυχούς προώθησης του προγράμματος εκσυγχρονισμού των ελληνικών αρμάτων είναι η εξασφάλιση χρηματοδότησης για τη δημιουργία γραμμής συντήρησης των ελληνικών τεθωρακισμένων εντός της χώρας. Αυτό θα δημιουργήσει προστιθέμενη αξία, θα δημιουργήσει πολλές θέσεις εργασίας για εξειδικευμένο προσωπικό με αξιοπρεπείς αμοιβές. Κυρίως όμως πρέπει να εμπλακούν ελληνικές αμυντικές βιομηχανίες, οι οποίες αντιμετωπίζουν ως ζωτικό θέμα την εμπλοκή τους στην έγκαιρη και επιτυχή συντήρηση του ελληνικού αρματικού δυναμικού με τρόπο που θα διασφαλίζει υψηλές διαθεσιμότητες και στα υψηλής τεχνολογίας άρματα.

Σε διαφορετική περίπτωση, τα χρήματα δεν θα πιάσουν τόπο και θα αποδειχθεί στην πράξη ότι επιχειρησιακά θα είχε μεγαλύτερο νόημα να παραμείνουμε με τις υψηλές διαθεσιμότητες παλαιότερων αρμάτων και τα χρήματα της αναβάθμισης να αξιοποιηθούν π.χ. για μια μαζική παραγγελία υπερσύγχρονων αντιαρματικών τεχνολογίας “fire and forget”! Δηλαδή, μετά την εκτόξευση του βλήματος οι χειριστές να μην απαιτείται να το κατευθύνουν μέχρι την πρόσκρουσή του στον στόχο. Έτσι μπορούν να αλλάξουν θέση για να μην εντοπιστούν και εξουδετερωθούν από τους εχθρούς.

Τα ίδια ισχύουν σε σημαντικό βαθμό και για την Πολεμική Αεροπορία εάν αποκτήσει F-35 Lightning II. Στη “γραμμή συντήρησης” πρέπει να μπει η ΕΑΒ και να υπολογιστεί το κόστος που θα εξασφαλίσει σωστές διαθεσιμότητες. Αλλιώς η επένδυση δεν θα έχει την προσδοκώμενη απόδοση. Η λογική στις Ένοπλες Δυνάμεις είναι παντού η ίδια. Και πρέπει επιτέλους να την ακολουθήσουμε για να διασφαλίσουμε τη βέλτιστη απόδοση των κονδυλίων που διατίθενται για τις απαραίτητες αμυντικές επενδύσεις.