Τί είπε ο Μητσοτάκης για τη Βόρεια Μακεδονία – Η συνάντηση με Ερντογάν

Οι διαβουλεύσεις που έγιναν μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας επέφεραν απόφαση για μια σύντομη-ολιγόλεπτη συνάντηση, χωρίς κάποια  ατζέντα. Οι δύο πολιτικοί αρχηγοί θα επικεντρωθούν κυρίως στα όσα έχουν επιτευχθεί τον τελευταίο καιρό στα ελληνοτουρκικά.

Ο Τούρκος πρόεδρος μεταβαίνει στις ΗΠΑ με τον αέρα μιας χώρας που παίζει ηγετικό ρόλο στη συμμαχία:«Η Τουρκία είναι ένας από τους πέντε κορυφαίους συμμάχους που συμβάλλουν τα μέγιστα στις αποστολές και τις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ. Είμαστε μεταξύ των χωρών που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ΝΑΤΟ», είπε χαρακτηριστικά.

Κατά την αναχώρησή του από το αεροδρόμιο Εσενμπογκά για την Ουάσινγκτον τόνισε: «Η ΤΔΒΚ, όπως αναφέρονται σε αυτή οι Τούρκοι, είναι πλήρες μέλος των τουρκογενών κρατών στα μάτια μας. Θέλουμε να δούμε την ΤΔΒΚ ως πλήρες μέλος του CSTO (Οργανισμός της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας)». Πρόκειται για μία διακυβερνητική στρατιωτική συμμαχία στην οποία συμμετέχει μεταξύ άλλων και η Ρωσία.

Η συνάντηση με τον Σπέκχαρτ

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συζήτηση με τον πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα Ντάνιελ Σπέκχαρτ, στο  think tank «Council on Foreign Relations»,  τόνισε ότι η χρήση του συνταγματικού ονόματος της Βόρειας Μακεδονίας erga omnes, για όλες τις χρήσεις, είναι θεμελιώδες στη συμφωνία των Πρεσπών και δεν είναι διαπραγματεύσιμο.

Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι το πρόβλημα με τα Βαλκάνια είναι ότι πολύ συχνά το φάντασμα του εθνικισμού αναδύεται όταν κανείς δεν το περιμένει απαραίτητα και έφερε ως παράδειγμα τη Βόρεια Μακεδονία. «Η Βόρεια Μακεδονία είναι μέλος του ΝΑΤΟ σήμερα γιατί η Ελλάδα ήρε το βέτο της μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών που υπεγράφη και επικυρώθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση. Έχουμε ξεκαθαρίσει ότι πρόκειται για μια διεθνή συμφωνία που υποχρεώνει τη χώρα. Το σεβαστήκαμε και το σέβομαι. Ένα από τα θεμελιώδη, αν όχι τα πιο θεμελιώδη δόγματα, πτυχές αυτής της συμφωνίας είχε να κάνει με το όνομα Βόρεια Μακεδονία που χρησιμοποιείται erga omnes. Και αυτό είναι κάτι που είναι πολύ ξεκάθαρο και δεν είναι διαπραγματεύσιμο για την Ελλάδα. Όταν ακούω ότι η νέα κυβέρνηση αναφέρεται στη χώρα ως Δημοκρατία της Μακεδονίας εντός της χώρας, έχω σοβαρές ανησυχίες. Και αυτό είναι ένα θέμα που σκοπεύω να θίξω. Δεν είναι εποικοδομητικό και δεν βοηθά τον ευρωπαϊκό δρόμο της Β. Μακεδονίας», υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός.

Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στο κυπριακό. Είπε ότι συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και επανέλαβε την ανάγκη επίλυσης στη βάση των αποφάσεων του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ. Ο πρωθυπουργός υπενθύμισε χαρακτηριστικά ότι η Κύπρος είναι μια κατεχόμενη ευρωπαϊκή χώρα. Σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία ο πρωθυπουργός ανέφερε πως η Ελλάδα εξαρχής τοποθετείται ευθυγραμμισμένη με τους συμμάχους της και προσέφερε πλήρη υποστήριξη στην Ουκρανία.

«Και αυτό δεν ήταν δεδομένο για μια χώρα που είχε ιστορικούς, πολιτιστικούς και θρησκευτικούς δεσμούς με τη Ρωσία», σημείωσε και συμπλήρωσε: «Κάναμε ξεκάθαρη τη θέση μας. Την έχουμε αποδώσει από άποψη πολιτικής, οικονομικής και στρατιωτικής υποστήριξης και η θέση μας δεν πρόκειται να αλλάξει».

Επισήμανε, παράλληλα, ότι η ΕΕ ήταν εντυπωσιακά ενωμένη. «Έχουμε επιβάλει πολυάριθμες ισχυρές δράσεις και στην πραγματικότητα ήμασταν αυτοί που παραδώσαμε ένα σημαντικό πακέτο δημοσιονομικής στήριξης», ανέφερε.

Σχετικά με την προοπτικής ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ επισήμανε πως «περάσαμε αυτή τη γέφυρα και αυτή η μακρά πορεία έχει ξεκινήσει». Και πρόσθεσε: «Επομένως, δεν βλέπω σημάδια της ευρωπαϊκής δέσμευσης να αμφιταλαντευτεί. Ναι, μπορεί να έχουμε προβλήματα με μία ή δύο χώρες. Ένας από αυτούς τυγχάνει να ηγείται του Συμβουλίου της ΕΕ τη στιγμή που μιλάμε. Αλλά συνολικά η ευρωπαϊκή υποστήριξη ήταν πολύ συνεπής και ισχυρή».

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στην οργάνωση της ευρωπαϊκής ασφαλείας και στη δυνατότητα να λειτουργεί συμπληρωματικά στο ΝΑΤΟ. Επ΄αυτού μίλησε για την πρόταση που έχει κάνει με τον Πολωνό Πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ. «Για μια ευρωπαϊκή αμυντική πρωτοβουλία που είναι ουσιαστικά μια ευρωπαϊκή ασπίδα αεράμυνας για την ενίσχυση των υπαρχουσών αμυντικών μας δυνατοτήτων δεσμεύοντας περισσότερους ευρωπαϊκούς πόρους σε αυτό το έργο, πάντα πλήρως ενσωματωμένο στις δομές του ΝΑΤΟ», σημείωσε.

Όσον αφορά τη σχέση με την Τουρκία, υπενθύμισε ότι περάσαμε τρία χρόνια δύσκολες στιγμές σημειώνοντας ότι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, τα πράγματα έχουν βελτιωθεί σημαντικά και πρέπει να το αναγνωρίσουμε.

«Ταυτόχρονα, αναγνωρίζουμε ότι ορισμένες από τις θεμελιώδεις τουρκικές θέσεις όσον αφορά την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο δεν έχουν αλλάξει ριζικά. Αλλά το γεγονός ότι είχαμε δεκαέξι μήνες ησυχίας, όσον αφορά το να μην έχουμε παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, ότι συνεργαζόμαστε καλύτερα σε θέματα μετανάστευσης, ότι στην πραγματικότητα έχουμε κάνει μια συμφωνία που επιτρέπει στους Τούρκους πολίτες να ταξιδεύουν στην νησιά του Αιγαίου και να πάρουν τη βίζα τους πολύ γρήγορα, όλα αυτά είναι μερικά θετικά βήματα», πρόσθεσε.

Τα μάτια στον Μπάιντεν

Η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον γιορτάζει την 75η επέτειο της συμμαχίας, και συζητάει πως θα κλειδώσει την μακρά στρατιωτική υποστήριξη για την Ουκρανία και επιπλέον να κλείσει όλες τις εκκρεμότητες για τη σχέση των ΗΠΑ με τις άλλες χώρες, για το ενδεχόμενο επανόδου του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Το βασικό θέμα, εντούτοις, δεν είναι το ΝΑΤΟ, αλλά η δημόσια δοκιμασία της υγείας και της γνωστικής ικανότητας του 81χρονου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, με την εκστρατεία επανεκλογής του να είναι υπό αμφισβήτηση μετά την εμφάνισή στο debate.

Ο Μπάιντεν επανέλαβε και χθες στους Δημοκρατικούς ότι παραμένει σταθερά προσηλωμένος στον στόχο της επανεκλογής του, όμως οι φωνές περί του αντιθέτου γίνονται ολοένα και ισχυρότερες. Η ηγεσία του Μπάιντεν στο ΝΑΤΟ και η βοήθεια στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας τον καθιστούν τον πιο σημαντικό προεδρικό διαχειριστή του ΝΑΤΟ. Στα επιτεύγματά του, συμπεριλαμβάνεται η είσοδος της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Όμως τί γίνεται από τούδε και στο εξής. Και κυρίως τί γίνεται με τον Μπάιντεν;

Κάθε βήμα που κάνει ο Μπάιντεν, κάθε χειρονομία του, θα είναι υπό εξονυχιστικό έλεγχο, ειδικά σε στιγμές χωρίς σενάριο, αφού η εικόνα του ηλικιωμένου προέδρου και η ικανότητά του να επικοινωνεί, τελεί υπό συνεχή αμφισβήτηση. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει το CNN «ένας πρόεδρος που είναι μεγαλύτερος από την ίδια τη συμμαχία θα βρεθεί υπό τεράστια πίεση να δείξει σθένος και πνευματική διαύγεια σε μια σόλο συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη».

Νέα μέτρα για το Ουκρανικό

Ο Μπάιντεν κατήγγειλε χθες τους βομβαρδισμούς οι οποίοι στοίχισαν τη ζωή σε τουλάχιστον 36 ανθρώπους στην Ουκρανία, ως «φρικιαστική υπενθύμιση της βαρβαρότητας της Ρωσίας» στον πόλεμο, υποσχόμενος «νέα μέτρα για να ενισχυθεί η αντιαεροπορική άμυνα της Ουκρανίας».

«Μαζί με τους συμμάχους μας, θα ανακοινώσουμε νέα μέτρα για να ενισχύσουμε την αντιαεροπορική άμυνα της Ουκρανίας ώστε να τη βοηθήσουμε να προστατεύει τις πόλεις της και τους πολίτες της από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς», ανέφερε στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του ο Αμερικανός πρόεδρος, που από σήμερα φιλοξενεί στην Ουάσιγκτον τη σύνοδο του NATO, στην οποία θα είναι παρών ο Ουκρανός ομόλογός του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Επαφές Μητσοτάκη στις ΗΠΑ

Στην αμερικανική πρωτεύουσα βρίσκεται ήδη ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Το πρόγραμμα ξεκινά με την επετειακή εκδήλωση για τα 75 χρόνια από την ίδρυση της Συμμαχίας το απόγευμα στις 17.00 (τοπική ώρα).  Στην ατζέντα της Συνόδου θα βρεθούν η ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Συμμαχίας και η μεγαλύτερη συνεισφορά από Ευρωπαϊκά κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ και τον Καναδά για την υλοποίηση των προβλεπόμενων στη δέσμευση για τις αμυντικές επενδύσεις, η επιβεβαίωση της στήριξης της Ουκρανίας, καθώς και η συνεργασία του ΝΑΤΟ με εταίρους (Ε.Ε. και IndoPacific 4 – Αυστραλία, Ιαπωνία, Νέα Ζηλανδία, Νότια Κορέα).

Σε ό,τι αφορά τις αμυντικές δυνατότητες και τη δέσμευση για αμυντικές δαπάνες που θα φθάνουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ, η χώρα μας βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα των συμμάχων χωρών που υπερβαίνουν αυτό το ποσοστό. Υπενθυμίζεται επίσης ότι ο πρωθυπουργός έχει καταθέσει από κοινού με τον Πολωνό ομόλογό του πρόταση για μια ευρωπαϊκή ασπίδα αεράμυνας που θα χρηματοδοτηθεί με ευρωπαϊκούς πόρους και θα λειτουργήσει συμπληρωματικά του ΝΑΤΟ.

To βράδυ της Τετάρτης ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα βρίσκεται στον Λευκό Οίκο στο δείπνο που παραθέτει προς τιμήν των ηγετών ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν (Joe Biden). Στην Ουάσιγκτον, ο πρωθυπουργός θα έχει επίσης συναντήσεις με μέλη του Κογκρέσου και αύριο θα συζητήσει στο πλαίσιο του NATO Public Forum με την πρώην αναπληρώτρια Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Nadia Schadlow.

Επίσκεψη και στη Νέα Υόρκη

Mετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, ο πρωθυπουργός θα μεταβεί στη Νέα Υόρκη, όπου την Παρασκευή θα έχει συνάντηση με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες (Antonio Guterres). Στο επίκεντρο της συνάντησης θα βρεθεί η ανάληψη από την Ελλάδα της θέσης του μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (2025-26), καθώς και το Κυπριακό και το έργο της προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό Μαρία ‘Ανχελα Ολγκίν.