Δεν είναι πολιτική “έξω από το κουτί” τα δύο κράτη στην Κύπρο

Γιατί δεν διατυπώνουν τούτο γενικά και αόριστα, αλλά το συνδέουν με το “τι μπορούμε να δώσουμε” για να ανταποκριθεί η κατοχική πλευρά και προσέλθει σε διαπραγματεύσεις. Η λογική τους είναι πώς για να μην τουρκοποιηθούν τα κατεχόμενα πρέπει να διευκολυνθεί η Άγκυρα και να εισπράξει προκαταβολικά αυτά που επιβάλλει διά τετελεσμένων. Τουλάχιστον να έχουν το θάρρος της άποψης και να το πουν ευθαρσώς.

Το τι θα δώσει η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι ένα ζήτημα, το οποίο τίθεται τόσο από τους εν δυνάμει μεσολαβητές όσο και από κάποιους στο εσωτερικό. Δεν συγκεκριμενοποιούν αλλά “φωτογραφίζουν” το τι πρέπει να περιλαμβάνει το “άνοιγμα” αυτό της Λευκωσίας. Αφορά την αναβάθμιση της αποσχιστικής οντότητας. Και επειδή είναι πρόδηλες οι αξιώσεις της Άγκυρας, σε αυτό το πεδίο, έγιναν και ασκήσεις επί χάρτου. Το πώς, δηλαδή, θα ικανοποιηθεί η τουρκική πλευρά στο θέμα της κυριαρχίας. Και μάλιστα το πώς θα μπορούσε αυτό να γίνει πριν επιτευχθεί συμφωνία.

Την ώρα, για παράδειγμα, που θα βρίσκεται η χώρα σε τροχιά δημοψηφισμάτων (και τα χωριστά δημοψηφίσματα είναι άσκηση χωριστής κυριαρχίας, κάτι που κληρονομήθηκε από το 2004). Δεν είμαστε κοντά σε αυτό, αλλά τα “δώρα” μπαίνουν στην ατζέντα, ώστε να φθάσουμε, όπως ισχυρίζονται, σε τροχιά εξελίξεων. Ένα άλλο ζήτημα, το οποίο προτάσσεται από τους “καλοθελητές” είναι η διασφάλιση της επόμενης ημέρας για τους Τουρκοκύπριους, στην περίπτωση νέου αδιεξόδου.

Είναι σαφές πως τέτοιες ιδέες σαφώς και παραπέμπουν σε διαζύγιο. Το περίεργο είναι πως κάποιοι το εξετάζουν, το συζητούν και ευτυχώς δεν είναι αυτοί που διαχειρίζονται το Κυπριακό. Θέλουν, εάν δεν στρωθεί ο δρόμος στην Άγκυρα, να οδηγηθεί η χώρα στο… αναπόφευκτο. Σε ένα συντεταγμένο διαζύγιο, βελούδινου χαρακτήρα. Και πάλιν δεν το λένε, αλλά αυτό εννοούν. Το σκέφτονται και το θέτουν για… προβληματισμό!

Είναι ξεκάθαρο, εκτός κι εάν δεν το βλέπουν, πως όλες οι προτεινόμενες ιδέες διευκολύνουν το αδιέξοδο. Δεν έχουν μάθει τόσα χρόνια πως η κατοχική πλευρά εισπράττει τα ανοίγματα της ελληνικής πλευράς και στη συνέχεια τουμπάρει την προσπάθεια; Και να αποδεχθεί η Λευκωσία να συζητήσει την κυριαρχική ισότητα –παρόλο που αυτό θα ήταν αυτοχειρία– η Τουρκία θα θέσει κι άλλους όρους.

Ο στόχος είναι η επίτευξη συμφωνίας και όχι η όποια λύση. Η ενσωμάτωση των κατοχικών δεδομένων σε μια συμφωνία δεν αποτελεί μόνο στρέβλωση, αλλά και πολιτικός ανορθολογισμός. Δηλαδή, αποδοχή των αποτελεσμάτων της εισβολής και των τετελεσμένων που επιχειρεί να επιβάλλει η Τουρκία και να τα εδραιώσει διά των συνομιλιών. Ο στόχος δεν είναι η ομαλοποίηση της σημερινής κατάστασης πραγμάτων. Η ομαλοποίηση με την κατοχή.

Ένα μοντέλο που μπορεί να λειτουργήσει είναι η συνεργασία σε κοινωνική βάση. Όταν αναγνωριστεί το αυτονόητο, ανατροπή κατοχικών δεδομένων, απελευθέρωση, απεξάρτηση από τρίτους, τότε μπορούν να γίνουν τα επόμενα βήματα. Η μόνη διέξοδος είναι η κοινή πορεία. Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι να ασκούν πολιτική μαζί, ο οποία θα στηρίζεται σε θέσεις και ιδεολογίες και όχι στην εθνική καταγωγή. Αυτό μπορεί να ξεπεράσει τις όποιες στρεβλώσεις υπάρχουν σε σχέση με τη λεγόμενη πολιτική ισότητα, αλλά και τα ελλείμματα δημοκρατίας που θα δημιουργούνται ενόψει επιλογών για διαχωρισμό στη βάση της εθνικής προέλευσης.

Το “έξω από το κουτί” για να έχει σημασία, θα πρέπει να αφορά την επανατοποθέτηση του ζητήματος, ως προβλήματος που συνδέεται μόνο με την άρση των κατοχικών δεδομένων και έχει ως στόχο την πλήρη αποκατάσταση της ενότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας, δηλαδή την απελευθέρωση της χώρας.